12. Ceza Dairesi 2021/1818 E. , 2021/6686 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Ceza Dairesi
Suç : Taksirle öldürme
Hüküm : Sanıkların taksirle öldürme suçundan ayrı ayrı beraatlerine ilişkin hükümlere yönelik mahalli Cumhuriyet savcısı ve katılanlar vekili tarafından yapılan istinaf başvurularının CMK’nın 280/1-a maddesi gereğince esastan reddine dair
Taksirle öldürme suçundan sanıkların beraatlerine ilişkin Siirt 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 20/06/2019 tarih, 2016/399-2019/208 sayılı hükmüne yönelik olarak, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Ceza Dairesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda verilen, "istinaf başvurularının esastan reddine" ilişkin hükümler, katılanlar vekili tarafından temyiz edilmekle, dosya incelenerek gereği düşünüldü:
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, incelenen dosya kapsamına göre, katılanlar vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine, ancak;
1-Olay tarihinde ölen ..." in ailesi ile piknik yapmak üzere Botan çayına gittikleri, ... ve eşi...kıyıda otururlarken,... Barajı Hidroelektrik Santralinin gövdesinden 31748 metre mesafedeki yerde çocukları 17 yaşındaki...., 9 yaşındaki İbrahim ve 13 yaşındaki Kader"in oyun oynadıkları sırada, suyun debisindeki artış nedeni ile ..."in çocuklarını çıkarmak üzere çaya girdiği, çocuklar ile ..."in suya kapıldıkları, ..."in hayati tehlike geçirecek şekilde yaralandığı, ..., ... ve ..."in ise suda boğulma sonucu öldükleri olayda; sanık ..."in ... Hidroelektrik Santral Yatırımları Anonim Şirketinin yönetim kurulu başkanı, sanık ..."nın yönetim kurulu üyesi olduğu, diğer sanıklar ..., ..., ... ve ..."in ise, işletme müdürünün emri altında santral işletme faaliyetlerini yürüten mühendisler olduğu,....Hidroelektrik Santral Yatırımları Anonim Şirketine, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca, Siirt ilinde kurulacak Alkumru Barajı ve Hidroelektrik Santrali üretim tesisinde 27.09.2007 tarihinden itibaren 49 yıl süreyle faaliyet göstermek üzere lisans verildiği, lisans sözleşmesinin
"Güvenlik" başlıklı 12. maddesinde, lisans sahibinin tesislerin gerek inşası ve işletilmesi gerekse ek yatırımları sırasında kamuya, çevreye, gerçek ve tüzel kişilere ait taşınır ve taşınmazlara zarar verilmemesi ve can ve mal kaybına sebep olmaması için gerekli tedbirleri alacağının belirtildiği, lisans gereğince tesiste, üç ünitenin işletileceği ve yıllık 828.070.000 kwh elektrik üretileceğinin belirtildiği, ÇED raporuna göre, barajdan sürekli 14 metreküp/saniye su bırakılacağı, su tutma işleminin yağışın çok olduğu ve balıkların üreme sezonu dışında yapılacağı, Botan Çayının genellikle etrafı dik yükseltiler arasında aktığı için sulama amaçlı kullanımının kısıtlı olduğu ve etrafında kısıtlı arazi bulunduğunun tespit edildiği, 28.02.2011"de yapımı tamamlanan tesisin Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığınca 12.04.2011"de geçici kabulünün yapıldığı, Elektrik Piyasası Dağıtım Yönetmeliğinin 16. maddesinde “Ünitelerin Teiaş"ın dağıtım barajı veya dağıtım sistemi ile senkronize olması için gerekli şartlar bağlantı, anlaşmasında yer alır, senkranizasyon işlemleri ulusal veya bölgesel yük dağıtım merkezlerinin talimatları doğrultusunda gerçekleştirilir” şeklinde düzenleme yapıldığı, Milli Yük Tevzi Merkezi ve Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezinin talimatları doğrultusunda enerji üretimi yapıldığı, elektrik üretildikten sonra tribünlerden çıkan suyun 268 km uzunluktaki Botan Çayının kendi yatağında aktığı, olay yeri barajın gövdesinden itibaren 32. kilometreye kadar 22 adet “Suyun Ani Yükselmeleri Nedeniyle Suya Girmenin Tehlikeli Olduğu” yolunda ikaz levhalarının bulunduğu, 06.07.2011 tarihinde şirket tarafından, Siirt Valiliğine hitaben vatandaşların ve muhtarlıkların ani yükselmeler konusunda uyarı yapılması için bilgilendirme yazısı yazıldığı, Valilikçe aynı tarihte Jandarma Komutanlığına gereği yapılmak üzere havalesinin yapıldığı, ancak gereğinin boğulma olayları sonrasında, Siirt İl Taşkın Koordinasyon Kurulunca alınan 01.03.2012 tarihli karar ile, Alkumru Barajına taşkın uyarı sisteminin monte edilmesi ve sistemin sorumlu firma tarafından işletilmesinin sağlanması, yapılacak su tahliyesi öncesinde valilik ve ilgili makamların bilgilendirilmesi ve baraj gövdesinden 30. kilometreye kadar 30 saniye öncesinden uyaracak sistemin kurulmasına karar verilerek yerine getirildiği, 01.03.2013 tarihli bilirkişi heyet raporunda, barajda kullanılan türbinlerin üçünün birden hizmete alınması nedeniyle olayın meydana geldiği, türbinlerin yarım saat veya daha uzun aralıklarla teker teker üretime alınması durumunda böyle bir kazanın meydana gelmeyeceği, suyun yükselmekte olduğu fark edilerek tehlikenin zarar görmeden atlatılmasının sağlanabileceği, ikaz levhalarının faydalı olduğu ancak okuma yazma bilmeyenlere etkisinin olmayacağı, özellikle sıcak yaz aylarında yüzme bilmeyenlerin serinleme, yıkanma amacıyla girip çıkmaları dikkate alınarak Alkumru HES baraj sahibi ve işletmecisinin enerji üretimi için barajdan su alma, Botan Çayı yatağına ani olarak 300 m3/sn ve 21 kat fazla su bırakılmasının doğuracağı sonuçları önleme konusunda, ani aşırı su salınımlarından önce 4 tekerlekli arazi araçları, motosikletler ile aşırı debiyi haiz suyun akışını önceden ikaz uyarı yazıları ile uyaran helikopterlerin Botan Çayı su akış istikametinde uçurmak suretiyle vatandaşları uyarmak gibi yol ve yöntemlerle risk, tehlike bölgelerinde hayvan otlatan vatandaşları, suya girme ihtimali olan çocukları, çobanları, çay kenarında piknik yapan, balık tutan vatandaşları önceden uyarmadıkları, çevrenin korunması, işçi sağlığı, ve iş güvenliği ile ilgili her türlü tedbiri almak ve üretim tesisini güvenli bir şekilde işleterek mevzuat hükümleri çerçevesinde her türlü emniyet tedbirini almakla yükümlü olan şirketin kamuya, çevreye, gerçek ve tüzel kişilere ait taşınır ve taşınmazlara zarar verilmemesi, can ve mal kaybına sebep olunmaması için gerekli tedbirleri almadığı, araç, gereç ve personel yönünden yeterli istihdam olanaklarını sağlamadıklarından, etkin iş güvenliği örgütü kurmadıklarından, baraj personelini işletme konusunda eğitmediklerinden, insiyatifi vatandaşa terk ettiklerinden kazanın meydana gelmesinde kusurlu olduklarının belirlendiği, 26.11.2014 tarihli bilirkişi heyet raporu ve 25.02.2015 tarihli ek raporda, Alkumru HES yetkilileri, işletme müdürleri, sorumlu işletmeciler ve işletme müdürünün emri altında santral işletme faaliyetlerini yürüten suyu
salınımından sorumlu kişilerin, baraj suyu kapaklarının açılmasından önce, Botan Çayının kenarında mevsimsel zaman nedeniyle piknik yapan kişilerin olabileceğini öngörüp,
Bendinin devamındaki Botan Çayı mecrası kenarında su yollarının civarında yaşayan halkı olası tehlikeler ve alınabilecek önlemler konusunda bilgilendirici ve eğitici nitelikteki kamu spotları ile televizyon ve radyolarda uyarmaları, vatandaşı uyarmak için helikopter ile uyarılma, siren sistemi kurulması gibi tedbirlerin alınmaması nedeniyle kusurlu olduklarının bildirildiği, 01.06.2015 tarihli bilirkişi heyet raporunda da, Botan Çayı güzergahının belirli noktalarına yazılı uyarı tabelaları konulmasının tek başına yeterli olmadığı, olay tarihinde işletme müdürünün emrinde Alkumru Barajının suyun salımından sorumlu kişilerin vatandaşların can ve mal kaybına uğramamaları için gerekli tüm önlemlerin alınmasını sağlamadıkları, bu konudaki çalışmaları iş uygulamasına dönüştürmediklerinden kusurlu oldukları yönünde tespitlere yer verildiğinin anlaşılması karşısında; Siirt 1.Ağır Ceza Mahkemesinin 11.03.2016 tarih ve 2015/335-2016/68 sayılı dosyasının aslı veya onaylı örneklerinin dosya içine alınarak, baraj suyu kapaklarının açılması sırasında kamuya, çevreye, gerçek ve tüzel kişilere ait taşınır ve taşınmazlara zarar verilmemesi, can ve mal kaybına sebep olunmaması için gerekli tedbirlerin alınması gerektiği hususunda, şirket üst yönetim birimine ve yönetim kuruluna herhangi bir bildirim yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise buna ilişkin bilgi ve belgelerin getirtilerek dosya içine alınması, olay tarihinde işletme müdürünün emri altında mühendis olarak çalışan sanıklar ..., ..., ... ve ..."in görev tanımları araştırılıp, baraj kapaklarını açmakla, açmadan önce de herhangi bir kazanın meydana gelmemesi için gerekli bildirimleri etkin iletişim, uyarı mekanizmalarını devreye sokmakla görev tanımı gereği yükümlü olup da yükümlülüğünü yerine getirmeyen kişi ya da kişiler net bir biçimde belirlenmesi sonrasında, tüm sanıkların hukuksal durumlarının takdir ve tayin edilmesi gerekirken, belirtilen hususlarda gerekli araştırmalar yapılmadan delillerin hatalı değerlendirilmesi sonucu yazılı şekilde eksik inceleme ile sanıkların beraatlerine karar verilmesi;
2-Gerekçeli karar başlığında, "04/09/2011" olan suç tarihinin "10/09/2011" olarak yazılması,
Kanuna aykırı olup, katılanlar vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan, açıklanan nedenlerle Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Ceza Dairesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda verilen 15/09/2020 tarih ve 2019/3729-2020/1260 sayılı istinaf başvurularının esastan reddine dair hükmün kısmen isteme uygun olarak 5271 sayılı CMK"nın 302/2. madde ve fıkrası uyarınca BOZULMASINA; bozma kararı doğrultusunda işlem yapılmak üzere 5271 sayılı CMK"nın 7165 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 8. maddesi ile değişik 304/2. maddesi uyarınca, dosyanın gereği için Siirt 1. Ağır Ceza Mahkemesine; kararın bir örneğinin de Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Ceza Dairesine iletilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına GÖNDERİLMESİNE; 07.10.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.