MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 16.03.2009 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; bozmaya uyularak davanın kabulüne dair verilen 06.07.2011 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, davacının maliki olduğu 15 parsel sayılı taşınmazın genel yola bağlantısı olmadığını belirtilerek davalılara ait taşınmazlardan geçit hakkı tesisi istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının 107 ada 16, 17, 18 ve 36 ada 10 parsel sayılı taşınmazlara yönelik davasının reddine, 108 ada 13,14 ve 37 ada 1 parsel sayılı taşınmazların maliki aleyhine açtığı davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm davalı ... tarafından temyiz edilmiş, karar Dairemizin 26.11.2001 tarihli ilamı ile "....Mahkemece 12.06.2008 tarihinde yapılan keşifte yerel bilirkişi olarak dinlenen ..., beyanında "... bundan yaklaşık 15 yıl önce 107 ada 19 parselin içinden geçerek genel yola ulaşıyorlardı" demek suretiyle davacı parseline ulaşımı sağlayan önceki durumu açıklamıştır. Kadastro paftasından çıkarılarak evraka eklenen pafta örneğine göre 19 parsel numaralı taşınmaz davacıya ait 15 parsel sayılı taşınmazın batısında yer almaktadır. 19 no"lu parsele ait tapu kayıt örneği dosyada bulunmadığından bu parsel maliklerinin davada taraf olup olmadığı anlaşılamamaktadır. Bu parsele ait tapu kaydı sicilinden getirtilerek dosya arasına alınmalı, malikleri davada taraf değilse harçlı dilekçe ile davaya katılmaları sağlanmalı, mahallinde yeniden keşif yapılarak bu parselin sınırından güneydeki genel yola ulaşımın sağlanıp sağlanamayacağı ve önceki keşifte belirlenen geçit yerleri ile bu geçit yerinin mukayesesi yaptırılarak hakkaniyete uygun olan belirlendikten sonra hüküm kurulması gerektiği...." gerekçesiyle bozulmuştur.
Bozma ilamına uyularak yapılan inceleme neticesinde davacıya ait 107 ada 15 parsel sayılı taşınmaz yararına, 108 ada 4,13 ve14 parsel sayılı taşınmazlar üzerinden geçit tesisine karar verilmiştir.
Hükmü,108 ada 13 parsel sayılı taşınmazın maliki davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Geçit hakkı kurulması davalarında amaç, genel yola bağlantısı olmayan taşınmazların yolla bağlantısının sağlanmasıdır. Bundan dolayı, geçit kurulurken ihtiyaç içinde olan parsel kesintisiz olarak genel yola bağlanmalıdır. Buna uygulamada “kesintisizlik ilkesi” denilir. Öncelikle belirtilmelidir ki, mahkemece kurulan geçitte bu ilke zedelenmiş, davacının 441 parsel sayılı taşınmazı, doğusunda bulunan dere sebebiyle genel yola kesintili olarak bağlanmıştır. Diğer taraftan, dereler Türk Medeni Kanununun 715.maddesinde belirtilen devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdendir. Bu özelliği sebebi ile kamu malı niteliğinde olduğundan kişi yararına özgülenemez.
Nitekim bu hususa 3402 sayılı Kadastro Kanununun 16/C maddesinde de değinilmiş, bu gibi yerlerin tescil ve sınırlandırmaya tabi olmadığı hükmü getirilmiştir. Kısaca, mahkemenin seçtiği güzergah geçit için uygun değildir.
Türk Medeni Kanununun 747.maddesine dayalı bu tür davalarda geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır. Denilebilir ki, geçit davalarında davacı yanın dava konusu üzerinde tam bir tasarruf yetkisi yoktur. O halde, davacının geçit ihtiyacı kesintisizlik ilkesine uygun olarak 107 ada 19 ve 22 parsel sayılı taşınmazlar üzerinden aranmalıdır.
Mahkemece, eksik inceleme ve araştırma sonucu davanın yazılı olduğu şekilde ve kesintisizlik ilkesine aykırı güzergahtan kabulü doğru olmadığından karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana geri verilmesine, 08.02.2012 gününde oybirliği ile karar verildi.