15. Hukuk Dairesi 2016/5772 E. , 2018/1260 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan iş bedelinin tahsili istemiyle açılmış, mahkemece ıslah dilekçesi dikkate alınarak davanın kabulüne dair verilen hüküm, taraf vekillerince temyiz olunmuştur.
Davacı vekili, müvekkili şirket ile davalı kurum arasında 06.01.2013 tarihinde 288 kişilik öğrenci yurdunun yapım işinin yapılması konusunda sözleşme imzalandığını, akabinde sözleşme konusu edimin yerine getirilerek idareye teslim edildiğini, idarenin sözleşmeye aykırı davranışları ve projede yer alan imalâtlara ek olarak yapılan imalâtların bedellerinin ödenmemesi nedeniyle zarara uğradıklarını, oysa idare elemanlarınca mukayeseli keşif düzenlettirildiği gerekçesiyle hakedişin onaylanmadığını, yapılan işlerin bedelinin ödenmemesi nedeniyle alacakları olduğunu, sözleşme hükümlerine aykırı şekilde geçici kabul tarihinin 03.06.2011 tarihi olarak kabulü ile cezaların iadesi ve fazla imalât bedellerinin ödenmesinin gerektiğini, fazlaya dair haklarının saklı kalmak kaydıyla 10.000,00 TL"nin davalıdan tahsilini istemiş, 21.07.2015 tarihli ıslah dilekçesiyle talebini 73.423,06 TL"ye çıkartmıştır.
Davalı vekili, müvekkili kurumda teminat mektubu hakediş kesintisi, fiyat farkı teminatları olmak üzere toplam 133.233,76 TL alacağı bulunmasına karşın, sigorta, vergi, gecikme cezası borcu ve nefaset kesintisi ile geçici kabul eksikliklerinin gecikme cezası olarak toplam 121.275,91 TL"nin mahsubundan sonra kalan 11.947,85 TL"nin davacı yükleniciye ödendiğini, alacağı kalmadığını, davanın reddine karar verilmesini dilemiştir.
Mahkemece, 21.07.2015 tarihli ıslah dilekçesi gözetilerek davanın kabulüne dair verilen hüküm, taraf vekillerince temyiz olunmuştur.
Taraflar arasında imzalandığı 06.01.2013 tarihinde yürürlükte bulunan 6098 sayılı TBK"nın 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi ilişkisi kurulduğu uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık davacının alacak miktarı ve davalı tarafından yapılan kesintilerin yerinde olup olmadığı konusunda toplanmaktadır. Mahkemece bilirkişi raporu doğrultusunda karar verilmişse de, yapılan araştırmanın ve alınan bilirkişi raporunun yeterli olduğundan sözedilemez. Şöyleki imzalanan sözleşmenin 8.2.1. maddesi uyarınca Yapım İşleri Genel Şartnamesi (YİGŞ) sözleşmenin ekleri arasında sayılmış olup, öncelikle HMK"nın 193. maddesi uyarınca delil sözleşmesi niteliğinde olduğundan ileri sürülmese dahi mahkemece re"sen nazara alınması zorunludur. Şartnamenin 39. maddesinde geçici hakedişler, 40. maddesinde ise kesin
hakedişin düzenlenme şekli ve itirazlarla ilgili hükümler bulunmakta olup, hakedişlere uygun şekilde itiraz edilmediği taktirde hakedişin olduğu gibi kabul edileceği gerekmektedir. Ancak hakedişe girmeyen istek kalemi ve hakedişe girse dahi metraj yönünden itiraz gerekmemektedir. Bu nedenlerle öncelikle bu konunun irdelenmesi ve davacının istek kalemlerinin hakedişe girip girmediği açıklığa kavuşturulmalı, hakedişe girmiş ise, süresinde ve usulüne uygun itiraz olup olmadığı konusunda değerlendirme yapılmalıdır. Yine, davacı yüklenicinin hakettiği iş bedeli belirlenirken de, mukayeseli keşif raporunda hesaplanan 40.230,32 TL"lik hesaplamaya itirazda bulunduğu gözetilmeli ve davalı iş sahibinin sigorta prim borcundan dolayı prim ödemelerinin 26.635,75 TL alacağının düşülüp düşülmediği de değerlendirilmelidir. Yine iş sahibi tarafından gecikme cezası uygulamış, bilirkişi 30.09.2011 itibar tarihi ile hesaplama yapmıştır. Oysa işin teslim tarihi 22.01.2011 olup, idare vekili kendilerinin gecikme cezasını bu tarihten itibaren uyguladıklarını ve bir kısmını da ara hakedişte kestiklerini bildirildiğinden mahkemece bu husus gözetilmek suretiyle, 22.01.2011 tarihinden başlayarak 19.01.2012 tarihine kadar hesaplama yapılıp kesintilerin mahsubundan sonra kalan gecikme cezasının mahsup edilmesi gerekir. Ayrıca yüklenicinin alacağından geçici kabulde 16.500,00 TL"lik nefaset kesintisi yapılmış ve bu kesintiye yüklenici itiraz etmemiştir. Bu miktarın da yüklenici alacağından mahsubu gerekir.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş, az yukarıda açıklandığı şekilde yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu vasıtasıyla inceleme yapılmalı, Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin ilgili hükümleri ve yukarıda yapılan açıklamalar gözetilmeli, davacının istek kalemleri hakedişe girip girmediği araştırılmalı ve usulüne uygun itiraz olup olmadığı değerlendirilmeli, fazla yapılan işle ilgili olarak Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin 21. maddesi gözetilmeli, iş sahibinin mahsupla ilgili savunmaları üzerinde durulmalı ve alınacak rapora itirazlar karşılanarak hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmelidir.
Eksik inceleme ile karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün taraflar yararına BOZULMASINA, dosya arasında bulunan ve dava ile ilgili olmayan 3 adet klasörün de mahkemesince dosyadan çıkartılarak ilgili dosyaya konulmasına, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 29.03.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.