Danıştay 12. Daire 2020/1309 Esas 2021/1603 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/1309
Karar No : 2021/1603

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Anadolu Üniversitesi, Açık Öğretim Fakültesi, Okul Öncesi Öğretmenliği mezunu olan ve usta öğretici olarak görev yapan davacı tarafından, kırk yaş şartı aranmadan kadrolu öğretmen olarak atanma talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: İdare Mahkemesince, Danıştay Onikinci Dairesi'nin 26/06/2018 tarih ve E:2018/1175, K:2018/2820 sayılı bozma kararına uyularak; 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun sistematiği içerisinde öğretmenlik mesleğini düzenleyen 3. kısımda usta öğreticilere de yer verildiği ve bu kişilerin Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi eğitim-öğretim kurumlarında Eğitim-Öğretim Hizmetleri Sınıfında istihdam edildikleri göz önüne alındığında, Milli Eğitim Bakanlığı'nda usta öğretici olarak görev yapmış ve yapmakta olan kişilerin "40 yaşından gün almamış olmak" koşulunu ilk defa usta öğretici olarak istihdam edildikleri tarih itibarıyla taşımalarının yeterli olduğu sonucuna varılmak suretiyle, davacının, ilk defa usta öğretici olarak görevlendirildiği tarihte "40 yaşından gün almamış olmak" şartını taşıdığı anlaşıldığından, yaptığı başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacının uygulanmasını istediği yargı kararının davacı ile ilgili olmadığı, bireysel işlemlere karşı açılan davalarda verilen yürütmenin durdurulması veya iptal kararlarının yalnızca tarafları bağlayıcı nitelikte olduğu, taraflar açısından hüküm doğurdukları, benzer işlemlere muhatap kişilerin dava açma süresi içinde yargı yoluna başvurmadıkça aynı konu hakkında başkaları tarafından açılan iptal davalarında verilen iptal kararlarından yararlanamayacakları ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davanın süresinde açıldığının sabit olduğu, 39 yaşında iken usta öğretici olarak göreve başladığı ve bu nedenle İdare Mahkemesi kararının yasal ve hukuki olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı, 2006 yılında (39 yaşında iken) … İlkokulu'nda kadrosuz usta öğretici olarak göreve başlamış, 2008 yılında Anadolu Üniversitesi, Açık Öğretim Fakültesi, Okul Öncesi Öğretmenliği bölümünden mezun olmuş, katıldığı Kamu Personeli Seçme Sınavlarında yeterli puan almasına rağmen, "40 yaşından gün almamış olmak" şartını sağlayamadığı gerekçesiyle ataması yapılmamıştır.
Davacı tarafından, 39 yaşında usta öğretici olarak göreve başladığı dikkate alınarak, "40 yaşından gün almamış olmak" şartı aranmaksızın kadrolu öğretmen olarak atamasının yapılması için davalı idareye 21/03/2013 tarihinde başvuruda bulunulmuştur.
Davalı idarenin … tarih ve … sayılı işlemi ile anılan başvurunun reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 43. maddesinde, öğretmenliğin, Devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleği olduğu, öğretmenlerin bu görevlerini Türk milli eğitiminin amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak ifa etmekle yükümlü oldukları, öğretmenlik mesleğine hazırlığın genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon ile sağlanacağı, bu nitelikleri kazanabilmeleri için, hangi öğretim kademesinde olursa olsun, öğretmen adaylarının yüksek öğrenim görmelerinin esas olduğu, bu öğrenimin lisans öncesi, lisans ve lisans üstü seviyelerde yatay ve dikey geçişlere de imkan verecek biçimde düzenleneceği; 45. maddesinde, öğretmen adaylarında genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon bakımından aranacak niteliklerin, Milli Eğitim Bakanlığınca tespit edileceği, öğretmenlerin, öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarından ve bunlara denkliği kabul edilen yurtdışı yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar arasından, Milli Eğitim Bakanlığınca seçilecekleri öngörülmüş; 47. maddesinde de, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ve hizmetiçi yetiştirme kurs, seminer ve konferanslarında uzman ve usta öğreticilerin de geçici veya sürekli olarak görevlendirilebilecekleri, öğretim tür ve seviyelerine göre uzman ve usta öğreticilerin seçimlerinde aranacak şartlar, görev ve yetkilerinin yönetmeliklerle tesbit edileceği hükme bağlanmıştır.
Davacının başvuruda bulunduğu tarihte yürürlükte bulunan Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 6/1-(d) maddesinde; "Öğretmenliğe ilk defa atanacaklar bakımından başvuruların ilk günü itibarıyla 40 yaşından gün almamış olmak..." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bir kariyer meslek olarak öğretmenlerin seçimi ve atanmaları, yasalarla çok sıkı kurallara bağlanmış ve bu kurallarla Türk milli eğitiminin düzenlenmesinde esas olan amaç ve ilkelere ulaşmak hedeflenmiş olup, usta öğreticiler / ücretli öğretmenler ile kariyer meslek olan öğretmenlerin seçimi, atanmaları ve görevleri birbirinden farklı olarak düzenlenmiştir.
Öğretmenliğe atanmada aranacak kırk yaş koşulu bu bağlamda değerlendirildiğinde; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 40. maddesinde memuriyete girişte yaş koşulu düzenlenerek, genel olarak on sekiz yaşını tamamlayanların Devlet memuru olabilecekleri belirtilmiş, 48. maddesinde ise, Devlet memurluğuna alınacaklarda aranılan genel ve özel şartlar belirtilerek özel şartlar arasında kurumların özel yasa ve diğer mevzuatında aranan şartları taşımak gerektiği kuralına da yer verilmiştir.
Belirlenen yetki çerçevesinde idarece, öğretmenliğe atanmak için kırk yaşını doldurmamış olmak koşulu getirilmiştir. Bu durumda, öğretmenliğe atanmada kırk yaş koşulunun aranmasında hukuka aykırılık bulunmadığından, usta öğretici olarak istihdam edilen davacının öğretmenliğe ilk defa atanacaklar bakımından 40 yaş koşulunu taşımadığından bahisle atamasının yapılmamasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık, bu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 24/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.