17. Hukuk Dairesi 2019/1048 E. , 2020/3227 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki, ölümlü trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen hüküm, davacılar vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, davalıların işleten/ sürücüsü ve trafik sigortacısı olduğu aracın, davacı ..."in idaresindeki araca çarpmasıyla ölümlü kaza meydana geldiğini, kazada ölen 3 kişinin yakını olan davacıların destekten yoksun kaldığını ve manevi zarara uğradığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 22.000,00 TL. maddi ve 70.000,00 TL. manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiş; 04.12.2014 tarihli ıslah dilekçesiyle, maddi tazminat taleplerini 158.833,76 TL"ye yükseltmiştir.
Davalılar vekilleri, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davanın kısmen kabulü ile ..."nın ölümünden dolayı davacı ... için 43.924,00 TL. maddi tazminatın 2.000,00 TL"lik kısmının dava ve bakiye kısmının ıslah tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline; davacılar ... ve ..."in maddi tazminat isteminin reddine; davacılar ... ve ..."in maddi tazminat davaları atiye bırakıldığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına; Durdu"nun ölümü nedeniyle, davacı ..."nın maddi tazminat davasının reddine; davacılar ... ve ..."nin maddi tazminat davası atiye bırakıldığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına; ..."nin ölümü nedeniyle davacı ... için 60.398,81 TL. tazminatın 2.000,00 TL"lik kısmının dava ve bakiye kısmının ıslah tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline; davacı ... için 3.851,19 TL. tazminatın 2.000,00 TL"lik kısmının dava ve bakiye kısmının ıslah tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline; davacı ..."in maddi tazminat davasının reddine; davacılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... için 5.000,00"er TL. ve davacılar ..., ..., ... için 1.000,00"er TL. manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı ..."dan tahsiline karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava, trafik kazası sonucu oluşan ölüm nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davacıların talep edebileceği maddi tazminatların hesaplanması için alınan 21.09.2010 tarihli bilirkişi raporu hükme esas alınmış; bu raporda hesap edilen bedellerden, davalı ...Ş"nin dava sırasında (15.06.2010 tarihinde) yaptığı ödemeler düşülerek davacıların hak kazandığı tazminatların tespit edildiği gerekçesiyle, kararda yazılı maddi tazminatlar hüküm altına alınmıştır.
Mahkemenin hükme esas aldığı bilirkişi raporunda, 3 ölüm nedeniyle hak sahibi davacılar için hesaplanan toplam tazminat 274.489,87 TL. ve davalı ZMSS tarafından 3 ölüm için ödenen toplam tazminat ile fer"ileri 168.000,00 TL"dir. Davalı ...Ş"nin dava sırasında yaptığı ödemelere ilişkin olarak sunulan belgeler incelendiğinde; her bir
davacıya ayrı ayrı ödeme yapılmadığı ve kazada ölen 3 kişinin hak sahibi olan davacılara ölene yakınlıklarına göre hesap edilen toplam tazminatlar ile bu bedellerin fer"ilerinin topluca ödendiği; kazada ölen ..."nun mirasçılarına 32.835,00 TL, ..."nın mirasçılarına 72.270,00 TL. ve ..."nin mirasçılarına 62.905,00 TL. ödendiği görülmektedir.
Hükme esas kabul edilen ve doğru biçimde tazminatların hesap edildiği raporda belirlenen tazminatların, davalı ...Ş. tarafından davacılara gruplar halinde ödenen miktarlardan daha yüksek olduğu; davalı sigortacının ödediği bedeller içinde tazminatlara ilişkin fer"iler de bulunduğundan, bu bedellerin, benimsenen rapordaki tazminatlardan doğrudan düşülmesiyle tazminatların belirlenmesi hatalıdır.
Açıklanan vakıalar karşısında mahkemece; davalı sigortacı tarafından dava sırasında ödenen bedelleri (her bir davacı için ödenen tazminat aslı ile fer"ilerini) ayrı ayrı gösteren gerekli belgelerin davalıdan getirtilmesi; her bir davacı için hükme esas alınan raporda hesap edilen miktar ile davalı sigortacının ödediği miktarlar mukayese edilmek suretiyle davacıların talep hakkı olan tazminat miktarlarının belirlenmesi; davalı sigortacı tarafından yapılan toplu ödeme içindeki yargılama gideri- vekalet ücreti gibi fer"ilerin ise, hüküm altına alınacak bu giderlerin hesabında dikkate alınması gerekirken; hatalı değerlendirmeyle, eksik tazminata karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
2-Davacı ... ve ... için, kardeşleri ..."nun ölümü nedeniyle 5.000,00"er TL; davacı ... için, babası ..."nun ölümü nedeniyle 5.000,00 TL. manevi tazminat isteminde bulunulmuş; adı geçen davacılar için 1.000,00"er TL. manevi tazminata karar verilmiştir.
6098 sayılı TBK"nun 56. (818 sayılı BK"nun 47.) maddesi hükmüne göre, hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Manevi tazminat, zarara uğrayanda, manevi huzuru gerçekleştirecek ve tazminata benzer bir fonksiyonu da olan özgün bir nitelik taşır. Manevi tazminat bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. Zarar görenin zenginleşmemesi, zarar sorumlusunun da fakirleşmemesi gerekmektedir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için
gerekli olan kadar olmalıdır. 22.6.1966 günlü ve 7/7 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı’nın gerekçesinde takdir edilecek manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden, hakim bu konuda takdir hakkını kullanır iken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
O halde mahkemece; trafik kazası sonucu ölen ..."nun kardeşi/ oğlu olan davacılar ..., ... ve ... ölene olan yakınlıkları nedeniyle duyacakları elemin derinliği, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, davalı sürücünün kazada tam kusurlu olduğu gözönünde tutularak, olay tarihindeki paranın alım gücüne uygun düşen, davacılar ..., ... ve ... için hak ve nasafet kuralları çerçevesinde manevi tazminata hükmedilmesi gerekirken, somut olay ile bağdaşmayan, düşük manevi tazminata hükmedilmesi; ölen ..."nun çocuğu olan diğer davacılar için 5.000,00"er TL. manevi tazminata karar verilirken, ölenin diğer çocuğu olan davacı ... için daha düşük (1.000,00 TL.) manevi tazminata karar verilmesinin gerekçesinin hükümde gösterilmeyişi ve aynı konumdaki davacılar arasında eşitsizliğe yol açacak biçimde hüküm tesisi uygun görülmemiş ve kararın bozulması gerekmiştir.
3-Bozma ilamının kapsam ve şekline göre, davacılar vekilinin vekalet ücretine ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) ve (2) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA; (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılara geri verilmesine, 08/06/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.