Danıştay 8. Daire 2016/13568 Esas 2021/1799 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/13568
Karar No : 2021/1799

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

2- … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU :
YÖKSİS sistemindeki makale, kitap, tebliğ, editörlük, yayın hakemlikleri ve sair alanlardaki seçimlerde yer alan hukuk bilim alanları ve bu bilim alanlarına ait anahtar kelimeler arasından Karşılaştırmalı Hukuk Bilim Alanının, anabilim dalları arasından ise Karşılaştırmalı Hukuk Anabilim Dalının çıkarılmasına ilişkin düzenlemenin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
13/07/2016 tarihinde davacının sistemdeki bilgilerini güncellemek amacıyla "yoksis.gov.tr" adresinden sisteme giriş yaptığı ve daha önce mevcut olan karşılaştırmalı hukuk bilim alanı seçeneğinin anılan sistemde yer almadığını gördüğü, akademisyenlerin menfaatlerini ilgilendiren resmi veri ve istatistiklerin bu veri tabanına dayandığı, karşılaştırmalı hukuk alanının YÖKSİS veri tabanından çıkarılması nedeniyle davacının akademik çalışmalarını resmi olarak tanıtma olanağının kalmadığı, bu alanda yaptığı çalışmaları kaydetmesi ve buna bağlı haklarını kullanmasının artık mümkün olmadığı ve bu haliyle akademik özgeçmiş oluşturma şansının da ortadan kalktığı, ayrıca akademik teşvik ücretinden mahrumiyete de neden olduğu, çünkü YÖKSİS sistemine kaydedilmeyen akademik çalışmaların Akademik Teşvik Yönetmeliği kapsamında değerlendirilmediği, davacının doçentlik jürilerine katılma hakkından mahrum olacağı, dava konusu düzenlemenin bilimsel gerekçelere dayanmadığı, Karşılaştırmalı Hukukun 2015 Ekim dönemi doçentlik başvurularına ait bilim dalları arasından da çıkarıldığı ve dava konusu düzenlemenin tahminen doçentlik sınavındaki değişikliğe paralel olarak yapıldığı, fakat doçentlik sınavı ile YÖKSİS sisteminin birbiriyle alakasının olmadığı iddia edilmektedir.

DAVALILARIN SAVUNMASI :
Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı'nın Savunmasının Özeti: Usul yönünden Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı'nın hasım mevkiinden çıkarılması gerektiği ve davanın süresinde açılmadığı; esas yönünden ise ; 124 Sayılı Yükseköğretim Üst Kuruluşları İle Yükseköğretim Kurumlarının İdari Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 10. maddesi kapsamında geliştirilen YÖKSİS'in akademik personelin özgeçmişleri ve akademik, idari personel ve öğrencilere ilişkin farklı birçok bilginin tutulduğu merkezi bir veri tabanı olduğu ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı (YÖK) tarafından oluşturulduğu, doçentlik sınav jürisindeki asıl ve yedek üyeliklerin YÖK personel veri tabanındaki bilgiler esas alınarak belirlendiği, bu konuda Ünivesitelerarası Kurul Başkanlığı'nın bir takdir yetkisinin bulunmadığı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nın Savunmasının Özeti :YÖKSİS’in devlet ve vakıf üniversitelerinin öğrencileri, mezunları ve personeline ilişkin olarak eğitim vb. bilgilerinin kaydedildiği, akademik özgeçmişlerin oluşturulabildiği, kadro ilanlarının ya da ilgili hususların duyurularının yayınlandığı bir sistem olduğu, öğretim elemanı ve öğrenci verilerinin tek merkezde toplanması ve üniversitelerle koordineli olarak çalışılmasının amaçlandığı, üniversiteler tarafından akademik kadro talepleri, öğrenci kontenjanları, yeni açılması teklif edilecek olan fakülte, bölüm, anabilim dalı tekliflerinin dikkate alınmasında YÖKSİS verilerinin kullanıldığı, sisteme kullanıcı adı ve şifresiyle giriş yapıldığı, YÖKSİS içerisinde akademik özgeçmiş sistemi üzerinde akademisyenlerin temel alan, bilim alanı ve anahtar kelime bilgilerinin alındığı iki bölümün bulunduğu, ÜAK Temel Alan Formunun ÜAK tarafından belirlenen bilim alanı ve anahtar kelimelerden oluştuğu, yayınların tanımlanmasına listelenen anahtar kelimelerin yeterli olmayacağı düşünüldüğünden anahtar kelimelerin kullanıcılar tarafından tanımlanabilmesi için manuel girişin yapılabileceği, bakılan dava yönünden de davacıyla aynı konumda bulunan ilgililerin mağduriyet yaşamamaları adına seçecekleri anahtar kelimelerin YÖKSİS içerisinde bulunmadığı durumlarda kendileri tarafından anahtar kelime oluşturulabileceği ve bu şekilde ilgili yere ekleyebileceği, YÖKSİS veri tabanında Karşılaştırmalı Hukuk bilim alanı bulunmamakla birlikte Karşılaştırmalı Hukuk anahtar kelimesinin kapalı şekilde bulunduğu, bu durumlarda kullanıcıların anahtar kelimeleri manuel olarak girebileceği ve yayınlarını bu şekilde tanımlayabileceği, Karşılaştırmalı Hukuk bilim dalının doçentlik başvuru alanı içerisinden çıkarıldığı ve doğal olarak Karşılaştırmalı Hukuk anabilim dalından doçentlik için başvuru gerçekleştirilemeyeceği ve netice itibariyle bu alanda doçentlik sınav jürilerinin oluşturulmayacağından davacının halihazırda bu alanla ilgili jürilerde görev alamayacağından ÜAK tarafından YÖKSİS içerisinden ilgili alanın açılmamasında ve anahtar kelimeler içerisinde yer almamasında hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Dava konusu düzenlemenin iptali gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …

DÜŞÜNCESİ : Üniversiteler arası Kurul tarafından "Karşılaştırmalı Hukuk" anabilim dalının, anabilim dalları arasından çıkarılması işlemi ile Yükseköğretim Bilgi Sistemindeki makale, kitap, tebliğ, editörlük, yayın hakemlikleri v.s alanlardaki seçimlerde yer alan hukuk bilim alanları ve bu bilim alanlarına ait anahtar kelimeler arasından "Karşılaştırmalı Hukuk" Bilim Alanının çıkarılmasına ilişkin işlemlerin hukuka ve kamu yararına aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Davalı idareler tarafından; dava konusu işlemlerin kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek yapıldığı ve bu konuda idarenin takdir yetkisi olduğu iddia edilmekte ise de, bu iddiaları destekleyen ve düzenlemenin yapılmasına esas teşkil eden gerekçelerin ve akademik gerekliliğin varlığını ortaya koyan verilerin veya akademik çevrelerden bu yönde alınmış bilimsel görüşlerin dikkate alındığını gösteren bilgi ve belgelerin sunulmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, dava konusu düzenlemelerin birlikte değerlendirilmesi sonucu "Karşılaştırmalı Hukuk" alanının YÖKSİS (Yükseköğretim Bilgi Sistemi) veri tabanından çıkarılması ve bu alandaki akademisyenlerin çalışmalarını resmi olarak tanıtma olanağından mahrum bırakılmasının hukuken kabul edilebilir bir gerekçeye dayanmadığı ve "Karşılaştırmalı Hukuk" bilim alanına eşdeğer olarak hangi bilim alanının davalı idarece uygun görüldüğünün ortaya konulamadığı, dolayısıyla dava konusu düzenleyici işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı anlaşıldığından iptaline karar verilmesi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince duruşma için taraflara önceden bildirilen 24/03/2021 tarihinde, davacı vekili Av. …'in ve davalı idarelerden Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı vekili Av. … ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı vekili Av. …'nin geldiği, Danıştay Savcısının hazır olduğu görülmekle, açık duruşmaya başlandı. Taraflara usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra taraflara son kez söz verilip, duruşma tamamlandı. Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
Dava; YÖKSİS sistemindeki makale, kitap, tebliğ, editörlük, yayın hakemlikleri ve sair alanlardaki seçimlerde yer alan hukuk bilim alanları ve bu bilim alanlarına ait anahtar kelimeler arasından Karşılaştırmalı Hukuk Bilim Alanının, anabilim dalları arasından ise Karşılaştırmalı Hukuk Anabilim Dalının çıkarılmasına ilişkin düzenlemenin iptali istemiyle açılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; … Üniversitesi Karşılaştırmalı Hukuk Anabilim Dalı Başkanı olan davacının 13/07/2016 tarihinde sistemdeki bilgilerini güncellemek amacıyla "yoksis.gov.tr" adresinden sisteme giriş yaptığı, daha önce mevcut olan Karşılaştırmalı Hukuk bilim alanı seçeneğinin anılan sistemde yer almadığının görülmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
Davalı Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı'nın hasım mevkiinden çıkarılması gerektiği ve davanın yasal süresi içinde açılmadığına ilişkin itirazı yerinde görülmemiştir.

ESAS YÖNÜNDEN:
İlgili Mevzuat:
2547 sayılı Kanun'un 6/a maddesinde "Yükseköğretim Kurulu, tüm yüksek öğretimi düzenleyen ve yükseköğretim kurumlarının faaliyetlerine yön veren, bu kanunla kendisine verilen görev ve yetkiler çerçevesinde özerkliğe ve kamu tüzel kişiliğine sahip, bir kuruluş olarak tanımlanmış olup; anılan Kanun'un 7. maddesinde ise "a) Yükseköğretim kurumlarının bu Kanunda belirlenen amaç, hedef ve ilkeler doğrultusunda kurulması, geliştirilmesi, eğitim - öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve yükseköğretim alanlarının ihtiyaç duyduğu öğretim elemanlarının yurt içinde ve yurt dışında yetiştirilmesi için kısa ve uzun vadeli planlar hazırlamak, üniversitelere tahsis edilen kaynakların, bu plan ve programlar çerçevesinde etkili bir biçimde kullanılmasını gözetim ve denetim altında bulundurmak, b) Yükseköğretim kurumları arasında bu Kanunda belirlenen amaç, ilke ve hedefler doğrultusunda birleştirici, bütünleştirici, sürekli, ahenkli ve geliştirici işbirliği ve koordinasyonu sağlamak.." Yükseköğretim Kurulunun görevleri arasında sayılmıştır.
Aynı Kanun'un 11/b maddesinde ise Üniversitelerarası Kurul'un akademik bir organ olduğu belirtilmiş olup; "(1) Yükseköğretim planlaması çerçevesinde, üniversitelerin eğitim - öğretim, bilimsel araştırma ve yayım faaliyetlerini koordine etmek, uygulamaları değerlendirmek, Yükseköğretim Kuruluna ve üniversitelere önerilerde bulunmak, (2) Teşkilat ve kadro yönünden ve Yükseköğretim Kurulu kararları doğrultusunda üniversitelerin öğretim üyesi ihtiyacını karşılayacak önlemleri teklif etmek, (3) Üniversitelerin tümünü ilgilendiren eğitim - öğretim,bilimsel araştırma ve yayım faaliyetleri ile ilgili yönetmelikleri hazırlamak veya görüş bildirmek, (4) Aynı veya benzer nitelikteki fakültelerin ya da üniversitelere veya fakültelere bağlı diğer yükseköğretim kurumlarının eğitim - öğretimine ilişkin ilkeler ve süreler arasında uyum sağlamak, (5) Doktora ile ilgili esasları tespit etmek ve yurt dışında yapılan doktoraları, doçentlik ve profesörlük ünvanlarını değerlendirmek, (6) (Değişik: 22/2/2018-7100/3 md.) Doçentlik başvurularında ilgili bilim veya sanat alanında jüriler oluşturarak adayların yayın ve çalışmalarını Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen esas ve usuller kapsamında değerlendirip, yeterli yayın ve çalışmaya sahip olan adaylara doçentlik unvanı vermek, (7) Bu kanunla kendisine verilen diğer görevleri yapmak" Üniversitelerarası Kurul'un görevleri arasında belirtilmiştir.
124 Sayılı Yükseköğretim Üst Kuruluşları İle Yükseköğretim Kurumlarının İdari Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 10. maddesinde Bilgi İşlem Merkezi Daire Başkanlığının görevleri arasında "a) Eğitim ve araştırmada her türlü bilgiyi derlemek, değerlendirmek, kayıtlarını tutmak ve yayınlanmasını sağlamak, b) Gerekli yayın ve dökümanları bilgi işlem ortamına aktarmak, korumak ve gerektiğinde hizmete sunmak, c) Bütçe ve yatırımların; fakülte, yüksekokul, enstitü, bölüm, anabilim dalları itibarıyla öğretim elemanları ve öğrencilerin dağılımının; üniversitelerin fiziki imkan ve kaynaklarının kayıtlarını tutmak, d) Başkanlıkça verilecek diğer bilgi işlem hizmetlerini yapmak" görevleri arasında olduğu kuralı bulunmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yükseköğretim Bilgi Sisteminin (YÖKSİS) devlet ve vakıf yükseköğretim kurumlarının öğrencilerinin, akademik ve idari personelinin eğitim vb. bilgilerinin kaydedildiği, akademik özgeçmişlerin oluşturulabildiği, akademik kadro ilanlarının veya ilgili hususlarda yapılan duyuruların yayınlandığı bir sistem olduğu, anılan sistemin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından öğretim elemanı ve öğrencilerin bilgilerinin tek merkezde toplanması ve üniversitelerle koordineli olarak çalışılması amacıyla oluşturulduğu, üniversiteler tarafından akademik kadro taleplerinin, öğrenci kontenjanlarının, yeni açılması planlanan fakülte, bölüm ve anabilim dalı tekliflerinin dikkate alınmasında YÖKSİS verilerinin kullanıldığı, Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı tarafından Doçentlik Sınav Komisyonları jürilerinin alan bilgilerinin de aynı sistem üzerinden takip edildiği, YÖKSİS içinde akademik özgeçmiş sistemi üzerinde akademisyenlerin temel alan, bilim alanı ve anahtar kelime bilgilerinin alındığı iki bölümün yer aldığı, ÜAK Temel Alan formunun Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenen bilim alanı ve anahtar kelimelerden oluştuğu, bilim alanı ve anahtar kelimelerin kullanıldığı diğer alanın ise yayınlar bölümünde yayın girişi esnasında sorulan alan bilgisi bölümü olduğu anlaşılmaktadır.
Davalı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca Dairemizce yapılan ara karara cevaben gönderilen 11/06/2019 tarihli ara karar cevap dilekçesinde; Karşılaştırmalı Hukuk Anabilim Dalı'nın 2547 sayılı Kanun doğrultusunda Üniversitelerarası Kurulun da görüşü alınmak suretiyle Yükseköğretim Genel Kurulu kararları doğrultusunda doçentlik sınavı açılacak alanlar kapsamının dışına çıkarıldığı, dolayısıyla artık Karşılaştırmalı Hukuk Anabilim Dalından doçentlik başvurusunda bulunulması mümkün olmadığından gerek YÖKSİS'te yer alan ÜAK Temel alan formunda gerekse Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı'nın resmi internet sitesinde anılan anabilim dalının bulunmadığı hususuna yer verildiği görülmektedir.
Dairemizin 2016/2464 esasına kayıtlı dosyasında; Üniversitelerarası Kurul tarafından 31/12/2015 tarihinde resmi internet sitesinde duyurulan "2016 Ekim Dönemi Doçentlik Başvuru Sınavı Şartları" başlıklı duyuruda yer alan "Aday sadece doktora yaptığı bilim alanından doçentlik sınavına başvurabilir." ibaresi ve başvuru işlemleri sayfasında Bilim Alanı ve Anahtar Sözcükler arasından "Karşılaştırılmalı Hukuk" ifadesinin çıkartılması nedeniyle "2015 Ekim Dönemi Yayın Aşaması Başvurularına ait Bilim Alanları ve Anahtar Kelimeler" isimli listenin belirlenmesine ilişkin düzenlemenin iptaline karar verilmiş olduğu ve davalı idarelerce dava konusu düzenleme yönünden hukuken kabul edilebilir bir gerekçe ortaya konulamadığı hususunun birlikte değerlendirilmesi neticesinde; Karşılaştırmalı Hukuk bilim alanının doçentlik başvuru şartlarında yer alan bilim alanları arasından çıkartıldığı belirtilerek tesis edilen YÖKSİS sistemindeki makale, kitap, tebliğ, editörlük, yayın hakemlikleri ve sair alanlardaki seçimlerde yer alan hukuk bilim alanları ve bu bilim alanlarına ait anahtar kelimeler arasından Karşılaştırmalı Hukuk Bilim Alanının, anabilim dalları arasından ise Karşılaştırmalı Hukuk Anabilim Dalının çıkarılmasına ilişkin düzenlemede hukuka uyarlık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. YÖKSİS sistemindeki makale, kitap, tebliğ, editörlük, yayın hakemlikleri ve sair alanlardaki seçimlerde yer alan hukuk bilim alanları ve bu bilim alanlarına ait anahtar kelimeler arasından Karşılaştırmalı Hukuk Bilim Alanının, anabilim dalları arasından ise Karşılaştırmalı Hukuk Anabilim Dalının çıkarılmasına ilişkin düzenlemenin İPTALİNE,
2. . Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekâlet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
24/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.