Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2020/2135 Esas 2020/5332 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı tarafından, davalılar aleyhine 06/09/2004 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 09/02/2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacı, ... Mahallesi 6, 8, 383 ve 802 parsel sayılı taşınmazların mümkünse aynen taksimi mümkün olmadığı takdirde satış suretiyle ortaklığın giderilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ..., dava konusu taşınmazlarda hissedar olduğunu, davacının uzlaşmaya yoluna gitmeden dava açmayı tercih ettiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Davalı ..., dava konusu taşınmazlarda hissedar olduğunu, davacının uzlaşma yoluna gitmediğini, dava konusu 802 parsel sayılı taşınmaz üzerinde 2 katlı betonarme binanın kendisi tarafından yapıldığını, ayrıca aynı parsel üzerindeki çay bahçelerinin tamamına yakınının da kendisi tarafından yapıldığını belirterek bedelinin ödenmesini istediğini dile getirmiştir.
Mahkemece; "Davanın kabulü ile... Mahallesi 6, 8, 383 ve 802 parsel sayılı taşınmazlardaki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine, dava konusu 802 parselde bulunan ve davalı ..."e ait olan binanın satışının 17.05.2011 havale tarihli inşaat bilirkişisi raporu ek yapılarak değerinden elde edilecek miktarın oran kurmak suretiyle davalı ..."e paylaştırılmasına" karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Mahkemece, paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde satışın nasıl yapılacağının ve satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının ve harcın taraflardan hangi oranlarda tahsil edileceğinin hüküm sonucunda gösterilmesi gerekir.
Genel olarak mezarlıklar, belediye ve köy kanununa göre kamu malı sayıldığından ortaklığının giderilmesine karar verilemez.
Somut olaya gelince; dava konusu yeni 2198 ada 231 (eski 383 parsel ) parsel sayılı 386,55 m2 taşınmazın ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı Mezarlıklar Şube Müdürlüğünün 12.10.2018 havale tarihli yazısında fiili mezarlık olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu durumda mezarlık olarak kullanılan yerin sınırlarının belirlenerek taşınmazdan ifraz edilmesinin mümkün olup olmadığının araştırılması, mezarlık olarak kullanılan yerin ifrazı mümkün ise ifrazı sağlanarak kalan bölüm hakkında ortaklığın giderilmesine karar verilmesi, mezarlık olan yerin ifrazının mümkün olmaması halinde ise davanın reddine karar verilmesi gerekirken, bu hususlar araştırılmaksızın taşınmaz üzerindeki ortaklığın giderilmesine karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.
Öte yandan Dairemizin mahalline iade ilamı sonrası dosya arasına alınan güncel tapu kayıtlarına göre dava konusu taşınmazların tamamının tapusunun pasif hale geldiği anlaşılmış olup pasif tapu kayıtları üzerinden hüküm kurulması da doğru görülmemiştir.
Kabule göre de; eski 802 parsel sayılı taşınmazda paydaş ..."e ait muhdesat bulunduğundan bilirkişi raporunda muhdesatın arza oranlaması yapılarak hükümde satış bedelinin bu rapordaki oranlar dikkate alınarak taraflara dağıtılmasına karar verildiği anlaşılmıştır. Bu durumda karar tarihi itibariyle satış bedeli üzerinden hesaplanacak binde 11,38 karar ve ilam harcının da satış bedelinin dağıtılmasına ilişkin oranlarda taraflardan tahsiline karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde harcın paydaşlardan payları oranında alınmasına karar verilmesi de doğru değildir.
Belirtilen hususlar gözetilmeksizin yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeplerle kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ..."ün temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatıranlara iadesine, 23.09.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.Başkan