15. Hukuk Dairesi 2017/187 E. , 2018/1213 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak ile ilgili yapılan icra takibine itirazın iptâli, icra inkâr tazminatının davalılardan tahsili talebine ilişkin olup mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar, davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı davasında kendilerine ait Depo Binası inşaatına çelik konstrüksiyon-çelik çatı-imalâtı ve montajının yapımı için davalılar ile aralarında 13.06.2013 tarihli sözleşme düzenlendiğini, bedelin 73.000,00 TL olarak kararlaştırıldığını, ayrıca sözleşme kapsamında olmayan iki demir kapının betonları dahil olmak üzere yapım ve tatbiki için de 6.000,00 TL bedel belirlendiğini, bedelin tamamını çeklerle ödedikleri halde davalıların sadece 23.000,00 TL"lık iş yaptığını, fazla ödenen 56.000,00 TL"nın iade edilmediğini yaptığı icra takibine de itiraz edildiğini belirterek davalının takibe itirazının iptâline, icra inkâr tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, davalılar savunmasında sözleşmede kararlaştırılan imalâtları tamamladıklarını, işin bitiminden sonra davacının başka bir proje ile kendilerine geldiğini, iki proje arasında fiyat farkı olduğundan bedel konusunda anlaşamadıklarını, sonradan davacının bu ilaveleri başkalarına yaptırdığını, ancak bunların ücretlerini kendilerinden almak istediğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece bilirkişi raporu da dikkate alınarak davalılar tarafından sözleşme gereğince yapılması gereken işlerin tamamlanmadığı, bu işlerin davacı tarafından üçüncü kişilere yaptırıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Taraflar arasında 13.06.2013 tarihli sözleşme düzenlendiği, bedelin 73.000,00 TL olarak kararlaştırıldığı ihtilâfsızdır. Davacı dava dilekçesinde bu sözleşme kapsamının dışında iki demir kapının-betonları dahil olmak üzere yapım ve tatbiki için de 6.000,00 TL bedelle sözlü anlaşma yapıldığını, davalının eksik bıraktığı işleri başkasın tamamlattırdıklarını iddia etmiş, davalılar ise sözleşme kapsamındaki tüm işleri tamamladıklarını iddia etmiştir. Mahkemece alınan bilirkişi raporunda sözleşme ile karşılaştırma yapılmaksızın mahallinde yapılmış bulunan imalâtlar incelenip davacının sunduğu faturalara göre davacı tarafından tamamlandığı açıklanmış, sözleşme dışı imalâtlarla ilgili inceleme yapılmamıştır.
Taraflar arasında düzenlendiği ihtilâfsız olan 13.06.2013 tarihli sözleşmede imalâtın bedeli 73.000,00 TL olarak kararlaştırılmıştır. Bu haliyle sözleşmedeki bedel 6098 sayılı TBK’nın 480. maddesinde tanımlanan götürü bedeldir. Götürü bedelli işlerde, yüklenicinin hakettiği iş bedelinin saptanması ya da iş sahibinin ödemesinin fazla olup olmadığının belirlenmesi için gerçekleştirilen imalâtın eksik ve kusurlar da dikkate alınarak tüm işe oranının tespiti, bulunacak bu oranın toplam iş bedeline uygulanarak hakedilen bedelin saptanması ve bulunacak bu rakamdan kanıtlanan ödemeler düşülerek hesaplanması gerekmektedir. Dairemizin istikrar bulmuş içtihatlarında kabul edildiği üzere, bir sözleşme fesih ya da başka bir sebeple ortadan kaldırılmadıkça, o sözleşme kapsamında kalan işlerin, o sözleşmenin yüklenicisi (somut olayda davalı) tarafından yapıldığı kabul edilir. Ancak, sözleşme feshedilmiş ve işin üçüncü kişiye yaptırıldığı ileri sürülmüşse, fesih sonrası yapıldığı ileri sürülen işler yönünden oluşan karine bu kez, üçüncü kişi yararına oluşmaktadır. Elbette, her iki durumda da, bu karinelerin aksini ileri süren tarafın, bu iddia ya da savunmasını yasal delillerle kanıtlaması mümkündür. Sözleşme kapsamı dışında imalâtlar yapılmış olması halinde ise bunların bedellerinin yapıldığı yıl piyasa fiyatlarına göre belirlenmesi gerekir.
Bu genel kural ve ilkelere göre somut olayda davacı dava dilekçesinde sözleşme kapsamı içindeki imalâtların tamamlanmadığını ileri sürmüş ise de, işin hangi tarihte bırakıldığı açıklanmadığı gibi, bırakıldığı zaman da herhangi bir tespit yaptırıldığı ya da ihtar gönderildiği iddia edilmemiştir. Sadece sunulan faturalar davacının iddiasını ispata yeterli olmadığından karine olarak mahkemenin yaptığı tespitte belirlenen imalâtların davalılar tarafından yapıldığının kabulü gerekir. Diğer taraftan dava dilekçesinde sözleşme kapsamı dışında iki demir kapı yapımının kararlaştırıldığını açıklamış ancak bu konuda bilirkişi raporunda bir değerlendirme yapılmamıştır. Mahkemece yapılması gereken iş bilirkişi kurulundan alınacak ek rapor ile öncelikle sözleşme kapsamında yapılan imalâtların yapılma oranının belirlenip bulunacak orana göre davacı alacağının hesaplanması bu bedele sözleşme dışı imalâtlar var ise bunların yapıldığı yıl piyasa fiyatlarına göre bedellerinin hesaplattırılıp eklenmesi, bulunacak rakamdan kanıtlanacak ödemelerin düşülerek sonucuna göre karar verilmesinden ibarettir.
Açıklanan bu gerekçe kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davalılar yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 28.03.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.