MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi


Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 07.04.2011 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 17.08.2011 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesine dayanılarak açılmış geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir.
Davalı, davacıya ait taşınmazın yolu bulunduğunu belirterek, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne ile davacılara ait 370 ada 11 parsel sayılı taşınmaz lehine fen bilirkişisinin 21.01.2010 tarihli raporu ve 15.08.2010 tarihli ek raporunda “A”harfi ile gösterilen yeşile boyalı 5,95 m2 miktarındaki alandan davalı adına kayıtlı 370 ada 10 parsel sayılı taşınmaz aleyhine yola geçit hakkı tesisine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı temyiz etmiştir.
Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit gereksiniminin nedeni, taşınmazın niteliği ile bu gereksinimin nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakarlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Bu ilkelerin ışığında somut olaya baktığımızda;
Davacılar 370 ada 11 parsel sayılı taşınmazın maliki olduklarını, taşınmaz üzerinde binalarının bulunduğunu, binanın davalıya ait 10 parsel sayılı taşınmaza yakın yapıldığını ve bina girişinin de bu kısımdan bırakıldığını ancak bırakılan mesafenin giriş için yeterli olmadığını belirterek binalarına giriş için davalı taşınmazından geçit hakkı tesisi için dava açmışlardır. Dosyaya celbedilen krokinin incelenmesinde, davacılara ait 11 parsel sayılı taşınmazın yola cephesi olduğu anlaşılmaktadır. Geçit hakkı davalarında, genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Davacıların binalarını komşu parsele yakın yapmaları nedeniyle binaya girişte zorluk çektikleri anlaşılmaktadır. Yani nispi geçit ihtiyacı da evin yanlış yapılmasından kaynaklanmaktadır. Geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit gereksiniminin nedeni, taşınmazın niteliği ile bu gereksinimin nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmelidir. Eldeki davada davacıların kusurundan kaynaklanan bir durum söz konusudur. Kimse kendi kusurundan kaynaklanan bir durumun giderilmesi için başkasından hak talep edemez. Bir başkasına külfet yükletemez. Mahkemece bu husus nazara alınarak davanın reddine karar verilmesi gerekirken, davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamış hükmün bu nedele bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA 03.02.2012 tarihinde oybirliği ile karar verildi.