MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA : Davacı, işkolu tespitine ilişkin kararının iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkili sendikanın genel işler işkolunda faaliyet gösterdiğini, müvekkili sendikanın 6111 sayılı ( bağlı işyerlerinde çalışan işçiler tarafından yapılan işlerin işkolunun tespitinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından talep edildiğini, Bakanlık tarafından söz konusu işçiler tarafından yapılan işlerin “Ticaret, Büro, Eğitim ve Güzel Sanatlar” işkoluna girdiğine dair tespit kararı verildiğini ancak yapılan tespitin hatalı olduğunu, 6111 sayılı Kanun gereğince İl Emniyet Müdürlükleri ve bağlı işyerlerine devredilen işçilerin hizmetli, şoför, garsonluk ve temizlik işlerini yaptığını ve bu işlerin de niteliği itibariyle genel işler işkolunda yer aldığını ileri sürerek 13.04.2012 tarih ve 28263 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan 2012/18 sayılı işkolu tespit kararının iptali ile yapılan işlerin 28 sıra numaralı "Genel İşler" işkoluna girdiğinin tespitine karar verilmesini istemiştir.

Davalı Cevabının Özeti:
Davalı idare vekili; işkolu tespit işleminin, işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınarak yapıldığını, işyerinde yapılan asıl işin büro işi olması sebebiyle, 6111 sayılı Kanun kapsamında devredilen işçilerin yaptığı yardımcı işlerin de bu işlerden sayılması gerektiğini, davaya konu işyerleri için toplu iş sözleşmesi yapmak üzere 17 sıra numaralı işkolunda faaliyet gösteren .. yetkisi verildiğini ve bu işyerleri için 15.03.2012-14.03.2015 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesi akdedildiğini,... tarafından söz konusu tespit kararının iptali talebiyle ... İş Mahkemesinde 2012/269 sayı ile açılan davanın da birleştirilmesi gerektiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... Sendikası vekili; Emniyet Teşkilatı işyerlerinde büro işlerinin yapılmakta olduğunu; davaya konu iddianın belediye işyerlerinde yapılan işlere münhasır olabileceğini, Emniyet Teşkilatında yapılan büro asıl işinin parçası olan hizmetli, temizlik, çaycılık gibi işlerinin, asıl işe yardımcı iş niteliğinde olduğunu, kaldı ki, 6111 sayılı Kanun kapsamında nakledilen işçilerin bir kısmının da doğrudan büro işini yapmakta olduklarını, işkolu esasına göre yapılanan sendikal örgütlenmeye göre, asıl işe yardımcı işlerin, asıl iş kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini, 6111 sayılı Kanun kapsamında devredilen işçilerin, sürekli işçi kadrosu ile devredilmeleri sebebi ile önceki belediye işyerleri ile ilişiklerinin kesilmiş olduğunu ve bu işçilerin tabi olduğu işkolunun da değişmiş bulunduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Dava, ... tarafından yapılan işkolu tespitine itiraz istemine ilişkindir.
Dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan mülga 2821 sayılı Sendikalar Kanunu"nun 3. maddesinde sendikaların işkolu esasına göre kurulacakları belirtilmiştir. Bu itibarla, işkolu kavramının, sendikaların faaliyet alanlarını belirleyen temel bir öge olduğu söylenebilir. İşkolu kavramı ile, benzer işler bir hukuki kalıp altında toplu iş hukukuna sunulmaktadır.
İşkolu tespitinde birim olarak işyerinin esas alınacağı normatif düzenlemelerin tartışmasız bir sonucudur. 4857 sayılı İş Kanunu"nun 2. maddesinin gerekçesinde, işyeri, teknik bir amaca, diğer bir deyişle mal ve hizmet üretimine yönelik ve değişik unsurlardan meydana gelen bir birim olarak tanımlanmıştır. İşyerinin sınırlarının saptanmasında “işyerine bağlı yerler” ile “eklentiler” ve “araçların” bir birim kapsamında oldukları belirtildikten sonra özellikle bir işyerinin mal ve hizmet üretimi için ayrı bir alanı da kullanması halinde bunların tek işyeri mi yoksa birbirinden bağımsız işyerleri mi sayılacağı konusunda “amaçta birlik”, aynı teknik amaca bağlı olarak üretimde bulunma, nitelik yönünden bağlılık ile “yönetimde birlik”, aynı yönetim altında örgütlenmiş olma şartlarının aranacağı düzenlenmiştir.
İşçi ve işveren sendikalarının kurulabilecekleri işkolları, mülga 2821 sayılı Kanun"un 60. maddesinde gösterilmiştir. Anılan maddede, bir işyerinde yürütülen asıl işe
yardımcı işlerin de, asıl işin dahil olduğu işkolundan sayılacağı ifade edilmiştir. Yine aynı maddede, bir işkoluna giren işlerin neler olacağı, işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü de alınarak ve uluslararası normlar da gözönünde bulundurularak bir tüzükle düzenleneceği belirtilmiştir. Söz konusu tüzükte işkollarına giren işler, tüzüğe ekli listede belirtilmiştir. Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işlerin de, asıl işin dahil olduğu işkolundan sayılacağı tüzüğün 3. maddesinde vurgulanmıştır.
İşkolu tespit davalarında her işverenin işyerinin bağımsız işyeri olarak kabul edilip o işyerinde yapılan işlerin niteliği itibarıyla işkolu tespiti gerekir. Alt işverenin işkolu tespiti asıl işverenin yaptığı işe göre belirlenmez. Alt işverenin işkolu tespiti asıl işverenden ayrı olarak yapılmalıdır. Alt işverene ait işyerinde yapılan işlerin, asıl işverene ait işyerinde yapılan işlere yardımcı iş olarak değerlendirilmesi de doğru olmaz. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 4/2. maddesindeki "Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır" kuralı, bir işyeri sınırları ve organizasyonu içerisinde yürütülen işler için önem taşır. Yoksa birbirinden ayrı işyerlerinde asıl iş yardımcı iş kavramı geçerli olmaz. Çünkü İşkolu tespitinde birim olarak "işyeri" esas alınır. İşyeri organizasyonu içerisinde asıl işin gerçekleşmesini sağlayan diğer işler ise yardımcı işlerdir.
Somut olayda, ... tarafından yapılan ve 13.04.2012 tarihli Resmi Gazete"de yayımlanan işkolu tespit kararı ile, İl Emniyet Müdürlüklerinde, fiili polislik hizmeti dışında yapılan yazı, hesap, haberleşme, kayıt, tescil ve sair işlerin büro işleri olduğu, 6111 sayılı "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile ... ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun" çerçevesinde ...ve bağlı işyerlerine devredilen işçilerin de genellikle hizmetli, şoför, garson, temizlik işçisi olarak çalıştırıldıkları ve yapılan işlerin asıl işe yardımcı iş niteliğinde olduğu, bu sebeple İşkolları Tüzüğünün 17 sıra numaralı "Ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar" işkolunda yer aldığı tespit edilmiştir.
Yukarıda ayrıntılı olarak izah edildiği üzere, işkolu tespit işleminin “işyeri” kavramı esas alınarak yapılması gerektiği tartışmasızdır. Nitekim dava tarihinde yürürlükte bulunan 2821 sayılı Kanun"un 4. maddesine göre de “Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti ... yapılır.” Bu anlamda, işyerinde çalışan bir kısım işçiler nazara alınarak işkolu tespit işlemi yapılamaz ise de, dava konusu işkolu tespit kararı ile, 6111 sayılı Kanun gereğince bazı İl Emniyet Müdürlüklerine devredilen işçilerin işkolu tespit işlemi yapılmıştır. Bu itibarla, mahkemece, davanın kısmen kabulü ile işkolu tespit kararının iptaline ve fazlaya dair istemin reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
Belirtilen sebeplerle, 6356 sayılı Kanun"un 5. maddesinin 1. fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
1-Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,

2-Davanın kısmen kabulü ile 13.04.2012 tarihli resmi gazetede yayımlanan ... 2012/18 sayılı işkolu tespit kararının İPTALİNE, fazlaya dair istemin reddine,
3-Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
4-Davacı vekille temsil edildiğinden, karar tarihinde yürürlükte olan tarifeye göre 1.500,00 TL vekâlet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 1.220,00 TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,

6-Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, kesin olarak 09.03.2015 tarihinde oy birliği ile karar verildi.