7. Hukuk Dairesi


MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 24/06/2009 tarihinde verilen dilekçeyle geçit hakkı talep edilmesi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen11/03/2020 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... ve ... vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
1.DAVA
1.1. Davacı vekili, müvekkiline ait 143 ada 30 ve 31 parseller lehine geçit hakkı kurulmasını dava ve talep etmiştir.
1.2. Davacı ..., mirasçısı ..."ün vefatı üzerine veraset ilamları ve ... mirasçılarına ait vekaletnameler dosya kapsamına dahil edilerek taraf teşkili sağlanmıştır.
2.CEVAP
2.1. Bir kısım davalılar, davanın reddini savunmuştur.
2.2. Davalı Cuma Türk"ün mirasçılarını gösterir veraset ilamı dosya kapsamına dahil edilerek taraf teşkili sağlanmıştır.
3. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
3.1. İlk Derece Mahkemesi, 143 ada 31 parsel sayılı taşınmaz lehine, 143 ada 14, 24, 27, 26 parsel sayılı taşınmaz üzerinden 3 metre eninde yol tesisine karar vermiştir.
4. Yargıtay Bozma Kararı
4.1. Hükmü, davalılardan Ahmet ve ... vekili ve davalı Hazine vekili temyiz etmişlerdir.
4.2. Mahkemece 23/11/2015 tarihli bilirkişi raporunda geçit bedeli toplamının 4.457,25TL tespit edilmesine rağmen 2.757,25TL depo ettirildiği, eksik kalan 1.700,00TL hakkında depo kararı verilmediği ayrıca aleyhine geçit kurulan taşınmaz maliklerine geçit bedelinin nasıl ödeneceğinin hükümde gösterilmemiş olması sebebiyle karar bozulmuştur.
5. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar

5.1. Mahkemece, 143 ada 31 parsel sayılı taşınmaz lehine, 143 ada 14, 24, 26, 27 parsel sayılı taşınmazlar üzerinden 3 metre eninde yol tesisine, Mahkeme veznesine depo edilen toplam 4.457,25TL geçit hakkı bedelinin 23/11/2015 tarihli ziraat bilirkişisi raporuna, 25/10/2010 tarihli fen bilirkişisi raporuna ve tapudaki payları oranında davalılara ödenmesine karar verilmiştir.
6. TEMYİZ
6.1 İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... ve ... vekili temyiz etmiştir.
6.2 Temyiz Nedenleri
6.2.1. Yargıtay bozma kararının gereğinin yerine getirilmediği,
6.2.2. Güncel geçit hakkı bedelinin tespit edilmediği,
6.2.3. Mahkemece 31/05/2010 tarihinde taraf teşkili sağlanmadan keşif yapıldığı,
6.2.4. Mahkemece 20/03/2012 tarihli celsede mahallinde yeniden keşif yapılmasına karar verildiği, keşif giderleri taraflarına yükletilmesine ve keşif giderlerini dosyaya yatırmalarına rağmen iş bu keşif ara kararından da dönülmeden, ara kararı gereğince keşif yapılmadan, hükümde belirtildiği şekliyle geçit irtifakına hükmedilmesinin, usul ve yasalara aykırı olduğu,
6.2.5. Mahkemece köy yerleşim yeri imar planı uygulanmadan, taşınmazların köy yerleşim yeri harita ve imar planındaki konumları belirlenip, geçit irtifakına ihtiyaç bulunup bulunmadığı tespit edilmeden geçit irtifakına hükmedildiği,
6.2.6. Hüküm altına alınan 1. alternatif yoldan daha fazla kişinin yararlanabileceği, çıkmaz yolun devamında olduğu gibi gerekçelerle birinci alternatif yolun daha uygun olduğu yönündeki görüş ve düşüncenin doğru olmadığı,
6.2.7. Mahkemenin 2. alternatif yolun taşınmazların ortasından geçeceği düşüncesi ile 2.alternatif yolun geçit hakkı için hüküm altına almamasının usul ve yasalara aykırı olduğu,
6.2.8. Mahkemece, ziraat ve fen bilirkişilerine tüm alternatifler incelettirilmeden, mevcut şekilde geçit irtifakına hükmedildiği,
6.2.9. Geçit hakkı bedelinin bilirkişi raporlarında eksik ve hatalı hesaplandığı,
6.2.10. Geçit hakkı bedelinin ne kadarının hangi taşınmaz malikine ne miktarda ödeneceğinin kararda gösterilmediği,
6.2.11. Mahkemenin 20/03/2012 tarihli ara kararı gereğince 27/03/2012 tarihinde yatırdıkları masraflar ile yaptıkları temyiz masrafları konusunda olumlu ya da olumsuz hiçbir hüküm kurulmadığı ileri sürülmüştür.
7.YARGITAY KARARI
7.1. Uyuşmazlık ve hukuki nitelendirme:
7.1.2 Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
7.2. Hukuki sebep
7.2.1 Türk Medeni Kanununun 747/2. maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
7.2.2. Saptanan geçit nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenmesi gereken bedel taşınmazın niteliği gözetilerek uzman bilirkişiler aracılığı ile objektif kıstaslar esas alınarak belirlenmelidir. Bu bedel de hükümden önce depo ettirilmelidir. Hemen belirtmek gerekir ki, bedelin belirlenmesinden sonra hüküm tarihine kadar taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş veya bedel tespitinden sonra yörede taşınmazın değerini artıracak değişiklikler meydana gelmiş olabilir. Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır.
7.3. Temyiz nedenlerinin değerlendirilmesi
7.3.1 Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya içeriğine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiş, bu nedenle reddine karar vermek gerekmiştir.
7.3.2 Mahkemece, fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi de göz önüne alınarak, karar tarihine en yakın tarihli geçit irtifakı bedelinin hesaplanması için bilirkişilerden ek rapor alınması, daha sonra belirlenen toplam bedelin davacı tarafa depo ettirilerek, hüküm sonucunda da bu bedelin aleyhine hüküm kurulan davalılara ödenmesine karar verilmesi gerekirken, değinilen hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş; bu nedenlerle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (7.3.1) No"lu paragrafta açıklanan nedenlerle davalıların sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (7.3.2) No"lu paragrafta açıklanan nedenlerle davalıların temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatıranlara iadesine, 01/11/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.