16. Hukuk Dairesi 2018/4554 E. , 2020/4468 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL
KANUN YOLU: TEMYİZ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "davacı lehine taşınmaz edinme koşullarının oluşup oluşmadığını belirlemenin en iyi yolunun hava fotoğrafı uygulaması olduğu belirtilerek, mahkemece, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğrafları getirtilerek sonrasında keşif yapılması, zilyetlik ve sürdürülüş biçimi konusunda ayrıntılı beyan alınması; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisinden getirtilen memleket haritası, planlar ve hava fotoğrafları ile uydu fotoğrafları üzerinde inceleme yaptırılmak suretiyle, taşınmazın bu harita, plan ve fotoğraflarda ne olarak gözüktüğü hususlarında denetime elverişli rapor düzenlenmesinin istenmesi, ziraatçı bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine yönelik rapor aldırılması, tanık ve yerel bilirkişi ifadelerinin bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmesi, karar tarihinden sonra 30.03.2014 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun uyarınca taşınmazın sınırları içinde yer aldığı Yazıhan İlçesinin bağlı bulunduğu Malatya İlinin Büyükşehir olması nedeniyle taşınmazın bulunduğu... Köyü"nün Tüzel Kişiliğinin ortadan kalkıp, mahalleye dönüştüğü göz önüne alınmak suretiyle, davada yasal hasmı olarak ... Belediyesi ile .... Büyükşehir Belediyesinin taraf olarak yer almalarının sağlanması" gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, fen bilirkişileri tarafından hazırlanan 19.01.2017 tarihli rapora ekli krokide (A) harfi ile gösterilen 2.024 metrekarelik yerin aynı köy son parsel sayısı verilerek davacı adına tarla vasfı ile tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, TMK"nın 713/1, 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14 ve 17. maddelerine dayalı tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkindir. Mahkemece, teknik bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümü üzerinde davacı yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, çekişmeli taşınmaz bölümünün evveliyatının ne olduğunun, imar-ihya edilip edilmediğinin ve edilmişse imar-ihyanın hangi tarihte gerçekleştiğinin tereddütsüz şekilde açıklığa kavuşturulmamış olması; çekişmeli taşınmaz bölümlerinin niteliğini ve kullanım durumunu en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarının incelenmesi olduğu halde, jeodezi ve fotogrametri bilirkişisi tarafından tek hava fotoğrafı incelemesi yapılıp incelenen 1985 yılı hava fotoğrafında tam olarak taşınmazın gözlemlenemediği ve 1999 hava fotoğrafında taşınmazın tamamına yakınının kullanımda olduğu belirtildiği halde, 1985 ile 1999 tarihleri arasında çekişmeli başkaca hava fotoğrafı bulunup bulunmadığı belirlenerek, mevcut olması halinde bu hava fotoğrafları incelenmek suretiyle, imar-ihyanın tamamlandığı tarihin kesin olarak tespiti ile 20 yıllık zilyetlik süresinin bu tarih esas alınmak suretiyle belirlenmesi gerektiği dikkate alınmamış olması; ayrıca ziraatçi bilirkişinin soyut içerikli ve yetersiz raporu ile yetinilmiş olması ve komşu taşınmazlara ait kayıtlar getirtilerek mahalli bilirkişi ve tanık sözleri bu kayıtlarla denetlenmeksizin, söz konusu kayıtların çekişmeli taşınmaz yönünü ne gösterdikleri üzerinde durulmadan, yerel bilirkişi ve tanıkların soyut beyanlarına dayanılarak hüküm kurulmuş olması nedeniyle, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli bulunmamaktadır. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmaz bölümlerini gösteren dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait ve özellikle 1985 ile 1999 yılları arasında çekilmiş en az üç ayrı zaman dilimine ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Müdürlüğü"nden dava konusu taşınmaz bölümüne komşu taşınmazların kadastro tutanak ve dayanakları ilgili yerlerden getirtilip dosya arasına konulmalı; dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişisi, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisinin katılımıyla mahallinde yeniden keşif yapılmalı ve keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, dava konusu taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; komşu taşınmazların dayanak kayıtlarının dava konusu taşınmaz yönünü ne okudukları belirlenmeli ve bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli; dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmaz bölümünün toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmaz bölümünün evveliyatı itibarıyla imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığını, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı olarak değerlendirmeyi ve taşınmaz bölümünün değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını içerir, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmaz bölümünün sınırlarını ve niteliğini, imar-ihyası tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor düzenlemesi istenilmeli; teknik bilirkişiye, keşfi takibe elverişli, dava konusu taşınmazı komşularıyla birlikte gösterir şekilde krokili rapor düzenlettirilmeli ve böylelikle çekişmeli taşınmaz bölümünde zilyetlikle kazanma şartlarının davacı lehine oluşup oluşmadığı kesin olarak belirlenmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19.10.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.