Danıştay 7. Daire 2016/12020 Esas 2021/1792 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/12020
Karar No : 2021/1792

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Bakanlığı adına ... Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına tescilli muhtelif tarih ve sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri ile 70.13 pozisyonunda Çin menşeli olarak beyan edilen eşyanın menşeinin, tercihli olmayan menşe statüsünde menşe ispatına yarayan ve ilgili ülkenin sanayi/ticaret odalarınca düzenlenen menşe şahadetnamesi ile ispat olunması gerektiğinden bahisle tahakkuk ettirilen ek mali yükümlülük ve katma değer vergisi ile bunlar üzerinden hesaplanarak karara bağlanan para cezalarına vaki itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Olayda, tahakkuk ve para cezası kararı alınabilmesi için söz konusu eşyaların İran menşeli olmasının hem mülga 2008/13711 sayılı hem de 2011/2014 sayılı Bakanlar Kurulu Kararları uyarınca zorunlu olduğu, 39 farklı beyanname ile ilgili olarak Form A belgelerinin doğruluğunun tespiti ve ithalat yapılan firmaların faal olup olmadığı noktasında Çin makamları nezdinde yurt dışı araştırmasına gidildiği, ancak araştırma sonucunun dahi beklenmeden dava konusu işlemin dayanağı raporun hazırlandığı, anılan raporda; beyanname muhteviyatı Çin menşeli eşyaların genelde doğrudan ülkemize gelmediği, İran üzerinden İranlı alıcılar tarafından teslim alınarak Türkiye'ye gönderildiği, yine beyanname muhteviyatı eşyaya ait Form A belgelerinde açıklayıcı ticari ibareler yerine genel ticari tanımlamaların bulunduğu yolunda genel ifadelere yer verilerek, 2008/13711 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile ithal konusu 70.13 pozisyonundaki eşyaların İran menşeli olduğunun kabul edildiği, bunun dışında, söz konusu eşyanın İran menşeli olduğunun ispatına yönelik herhangi bir bilgi ve belgenin bulunmadığının anlaşıldığı, her ne kadar davalı idarece, 70.13 pozisyonunda Çin menşeli olarak beyan edilen eşyanın menşeinin tespiti için sunulan belgenin tercihli olmayan rejimde ispat belgesi olarak kullanılamayacağından hareketle eşyanın İran menşeli olduğu kabul edilerek işlem tesis edildiği ifade edilmişse de; ithal edilen eşyanın menşeine ilişkin olarak sunulan belgenin tercihli olmayan tarifede kullanılacak menşe belgesi olarak kabul edilmemesinin, anılan eşyanın başka bir ülke menşeli olduğunu ispata yeterli olmadığı, yurt dışı araştırması, ithalat yapılan firmalar nezdinde sorgulama gibi sonuçlanmış ve somut veri elde edilebilecek herhangi bir inceleme de yapılmadığından, söz konusu eşyaların İran menşeli olduğunun davalı idare tarafından somut bir şekilde ispatlanamadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davaya konu beyannamelerin gönderici kısmında Çin Halk Cumhuriyeti ibaresi yer alsa da, bu durumun tercihli olmayan menşe statüsünde menşe ispatına yarayan ve ilgili ülkenin sanayi/ticaret odalarınca düzenlenen menşe şahadetnamesi ile ispat olunması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin reddine,
2. ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının ONANMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25/03/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
02/07/2011 tarih 27982 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2011/2014 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile İran İslam Cumhuriyeti menşeli 70.13 gümrük tarife istatistik pozisyonunda yer alan eşyaların ithalatında 3 yıl süreyle korunma önlemi olarak ek mali yükümlülük tahsil edileceği düzenlenmiştir.
Menşe Şahadetnamesi, ihraç konusu eşyanın düzenlendiği ve onaylandığı ülke menşeli olduğunu veya gördüğü değişiklik ve işlemler dolayısıyla o ülke menşeli sayılması gerektiğini bildiren belge olarak tanımlanmakta olup, eşyanın ithalatı esnasında gümrük vergilerinin hesaplanması, ticaret politikası önlemlerinin uygulanması (gözetim ve korunma önlemleri, miktar kısıtlamaları, anti-damping vergisi ek mali yükümlülük vb.) bakımından aranması zorunlu belgelerdendir. Gümrük Yönetmeliği'nin 38 ila 42. maddelerine göre eşyanın tercihli olmayan menşeini gösteren belge, menşe şahadetnamesidir. Yönetmeliğin 38. maddesinin 1.fıkrasında esaslı ticaret politikası önlemlerine tabi eşyanın serbest dolaşıma girişinde önlemin uygulanmaması için eşyanın önlem uygulanan ülke menşeli olmadığı veya başka bir ülkede gördüğü değişiklik ve işlemler dolayısıyla o ülke menşeli sayılmaması gerektiğini tevsik etmek üzere menşe ülkenin ve ihracatçı ülkenin yetkili makamlarınca düzenlenmiş olan menşe şahadetnamesi ibraz edileceği düzenlenmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı tarafından 2012 ve 2013 yıllarında tescilli muhtelif tarih ve sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri ile 70.13 GTİP nolu eşyanın ithal edildiği, ithalat beyannamesinde davacı tarafından eşyanın Çin menşeli olduğuna ilişkin menşe şahadetnamesinin beyannameye eklenmediği iddiası ile ek mali yükümlülük işlemi tesis edildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece, idarenin eşyanın İran menşeli olduğunu somut delille ispatlayamadığı gerekçesi ile iptal yönünde karar verilmiştir. Oysa ispat yükü davacıda olmakla, ithal edilen eşyanın Çin menşeli olduğunu menşe şahadetnamesi ile ispat etmesi veya önlem uygulanan ülke menşeli olmadığına dair yetkili makamınca düzenlenmiş menşe şahadetnamesi sunulması gerektiğinden, davalı idareyi ispatla yükümlü kılmak yasa ve yönetmeliğe ve eşyanın tabiatına aykırı olmakla gerekçe hukuka uygun bulunmadığından kararın bozulması gerektiği oyuyla karara katılmıyorum.