15. Hukuk Dairesi 2016/6089 E. , 2018/1188 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan sözleşme bedelinin iadesi talebine ilişkin olup mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen hüküm taraf vekillerince temyiz olunmuştur.
Davacı vekili taraflar arasında akdedilen ... . Noterliği"nin 18.10.2011 tarih ve 33429 yevmiye nolu sözleşmesi ile 80.000,00 TL iş bedeli üzerinden davalı yüklenicinin, davacıya ait binanın pencere doğramalarını, küpeştelerini, kapılarını, mutfak dolaplarını, vestiyerlerini ve yatak dolaplarının projeye uygun şekilde inşa edilmesi ile işin en geç 15/07/2012 tarihinde teslim edilmesini taahhüt ettiğini, sözleşmenin 10. maddesine göre kullanılacak malzemeler alınmadan önce inşaat sahibinin onayının alınacağının ve renk ve desenin iş sahibi tarafından beğenildikten sonra yapılacağının kararlaştırıldığını, 80.000,00 TL iş bedelini ödediğini, ancak yüklenici davalının işi eksik ve ayıplı ifa ettiğini, davalıya ... . Noterliği 23.07.2012 tarih ve 21592 yevmiye nolu ihtarname ile taktığı malzemeleri söküp götürmesi ayıbı gidermesi ve eksiklikleri tamamlaması için süre verildiğini, ... . Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2012/144 D. iş sayılı dosyası ile yaptırılan delil tespitinde yapılan işin ayıplı olduğu ve işin tamamlanmadığının tespit edildiğini, ihtarnameye rağmen ayıbı gidermeyen davalıya karşı davacının ... . Noterliği aracılığı ile 15.11.2012 tarih ve ... yevmiye nolu ihtarnamesinin göndererek sözleşmenin feshedildiğini, iş bedeli olan 80.000,00 TL"nin iadesini ve sözleşmeye aykırı takılan malzemelerin sökülerek götürülmesinin istenildiğini, davacının sözleşmeye konu beş dairesini kiraya verip kira geliri elde edeceğini, bu nedenle peşin ödenen iş bedelinin iadesi ile davacının kira gelirinden yoksun kalmasına neden olunduğundan davalıdan şimdilik 1.000,00 TL zararın tahsilini, talep etmiştir.
Davalı savunmasında, taraflar arasındaki sözleşmenin davacı tarafından hileli olarak düzenlendiğini, her ne kadar sözleşmede iş bedeli olan 80.000,00 TL"nin peşin alındığı yazılmış ise de, gerçekte davalıya ödeme yapılmadığını, harici olarak iş bedelinin iş bitirildikçe ödeneceğinin kararlaştırıldığı, davalının sözleşmede belirtilen 80.000,00 TL"nin çok üzerinde 115.939,36 TL imalât yaptığını, ayrıca davacı tarafından davalı aleyhine açılmış olan ve reddedilen ... . Asliye Hukuk Mahkemesi"ni 2012/548 Esas sayılı dosyasında, davacı tarafından verilen 15.01.2013 tarihli cevaba cevap dilekçesinde; "...davacı tarafından davalıya yapılan işlerin bedelinin bedeli karşılığı ... Caddesi Zafer Sitesi Kat:2 dairesinde bulunan evin 80.000,00 TL sayılarak davalıya verilmiş ve davalı tarafından ... adlı kişiye satılmış ve tapusu müvekkil tarafından tapuda davalının talebi ile verilmiştir..." şeklindeki ikrarından anlaşılacağı üzere iş bedelinin sözleşmede yazıldığı gibi peşin olarak ödenmediğini,
davacının edimini eksik yerine getirdiğine dair iddiasını reddettiğini, iş yerinde tamamlanan imalâtların davacının oyalaması yüzünden yapılamadığını, davacının yapılan işlerin renk ve profillerini kendisinin beğendiğini, davalının talebi ile yapılan ... . Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2012/285 D. iş sayılı delil tespiti dosyasında alınan raporun davacının iddialarının asılsızlığını ortaya koyduğunu ve davanın reddini savunmuş, mahkemece 03.04.2015 tarihinde yapılan keşif ve bilirkişi heyetinden alınan 13.04.2015 tarihli kök rapor, 18.11.2015 tarihli ve 29.02.2016 tarihli diğer ek rapor sonrasında davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme yetersiz olup alınan bilirkişi raporu ve ek rapolarınında dosya kapsamına uygun olduğu söylenemez. Taraflar arasında imzalandığı tarihte yürürlükte bulunan 6098 sayılı TBK"nın 470 ve devamı maddelerinde öngörülen "eser sözleşmesi" ilişkisi kurulmuş olup, yüklenicinin edimi eseri iş sahibinin amacına uygun fen ve tekniğine uygun olarak teslim etmek, iş sahibinin edimi ise iş bedelini ödemektir. İş sahibinin seçimlik hakkını düzenleyen 6098 sayılı TBK"nın 475/1. maddesinde eser kabule icbar edilemeyecek şekilde ayıplı olur ise sözleşmeden dönme ve bedel iadesi, 2. fıkrada ise eseri alıkoyup ayıp oranında bedelde indirim isteme hakkı mevcut olup, son fıkrasında aşırı zarar doğuracaksa iş sahibinin sözleşmeden dönme hakkını kullanamayacağına dair düzenlemeler mevcuttur. Mahkemece bu madde ve anılan fıkraları uyarınca değerlendirme yapılmamıştır. Bu haliyle alınan rapor ve ek raporlar hükme esas alınamaz.
Bu nedenle mahkemece yapılacak iş; 13.04.2015 tarihli kök raporu veren bilirkişi kurulundan ek rapor almak suretiyle TBK 475/1. madde uyarınca eserin kabule icbar edilemeyecek şekilde ayıplı olup olmadığı hususunda değerlendirilme yapılmalı, sökülüp kaldırılması aşırı zarar doğuracaksa dönme hakkını kullanamayacağı nazara alınmalı ve bu halde TBK 475/2. maddesi uyarınca ayıp oranında bedelden indirim konusunda inceleme yapılmalıdır. Gerek Dairemiz gerekse Yargıtay"ın kökleşmiş içtihatlarına göre bedel indiriminde ise “nisbi metod” uygulanmalıdır. Nisbi metod; kararlaştırılan ücret ile eserin ayıplı değerinin çarpılması sonucu elde edilecek bedelin, eserin ayıpsız değerine oranlanması suretiyle indirilecek bedelin belirlenmesidir. Bu şekilde alınacak rapora itirazlar varsa karşılanmalı iş bedeli ve ödenen bedel 80.000,00 TL olarak belirlenip buna göre karar verilmelidir. Aksi düşüncelerle verilen karar usul ve yasaya aykırı olmuş kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın BOZULMASINA, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 27.03.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.