22. Hukuk Dairesi 2017/19629 E. , 2019/2709 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı işyerinde 2008 yılının başından itibaren 03.04.2013 tarihine kadar mikser operatörü olarak çalıştığını, iş akdine işverence haksız olarak son verilmesine rağmen hak ettiği alacaklarının ödenmediğini belirterek, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı ile fazla mesai, izin ücreti, hafta tatili, bayram ve genel tatil ücretinin tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, husumet ve yetki itirazında bulunmuş ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanılan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içerisinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 5. maddesi uyarınca, iş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgâhı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı yer mahkemesinde de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme geçerli değildir.
İş mahkemesinin görevi kapsamında bulunan bir dava, dava tarihinde davalının ikametgâhının bulunduğu veya işçinin işini yaptığı yerdeki iş mahkemesi veya iş davalarına bakmakla görevli Asliye Hukuk Mahkemesinde açılmalıdır.
Türk Medeni Kanunu"nun 19. maddesi uyarınca, gerçek kişi yönünden yerleşim yeri, sürekli kalma niyetiyle oturulan yerdir. Gerçek kişi işverenin başka bir yerde yerleşmek niyetiyle oturduğu kanıtlanmadığı takdirde, kural olarak nüfusta kayıtlı olduğu yerin ikametgâh olarak kabulü gerekir. Aynı Kanun"un 49. maddesi gereğince, tüzel kişinin yerleşim yeri, kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça, işlerinin yönetildiği yerdir.
Yetkili mahkemenin belirlenmesinde önemli olan işin yapıldığı işyeri tanımına, 5521 sayılı Kanunda yer verilmemiştir. İşyeri, 4857 sayılı İş Kanunu"nun 2 nci maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, işveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denir. İşverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen yerler (işyerine bağlı yerler) ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçlar da işyerinden sayılır. İşyeri, işyerine bağlı yerler, eklentiler ve araçlar ile oluşturulan iş organizasyonu kapsamında bir bütündür. Bir yer, ancak işin niteliği ve yürütümü bakımından işyerine bağlı bulunmaktaysa, o işyerinden sayılacaktır.
İş veya toplu iş sözleşmesinin taraflarının, davalının yerleşim yeri ve işin yapıldığı yer dışındaki bir mahkemenin yetkili olduğuna dair düzenleme yapmaları, 5521 sayılı Kanun"un 5. maddesinin emredici nitelikteki son cümlesi gereğince geçersizdir.
İş mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgili olduğundan, davalı tarafça süresinde yetki itirazı yapılmamış olsa bile, mahkeme tarafından bu husus kendiliğinden göz önünde bulundurulmalıdır. Bir başka anlatımla hakim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de res"en yetkisizlik kararı verebilir.
Somut olayda, dosya içerisinde yer alan davalı ile ihbar olunan alt iş veren arasında imzalanan ... Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş. ... Bölge İşletme Sözleşmesi başlıklı sözleşmelerin konusunun "... Beton"a ait ..., ... Org.San., ... fab. İçi, ..., ..., ... O.S.B., ... (...) ve İsdemir"de kurulu bulunan ve kurulabilecek hazır beton tesislerinden alınacak betonların ... Beton"a ait araçlarla müşterilere taşınarak beton kalıplarına tahliyesinin sağlanması ve bu iş ile ilgili ekip ve ekipmanların tamir, bakım, yedek parça, servis ile tesislerin temizliği işi" olduğu, davalı şirketin adresinin "..." olarak, alt iş veren ... İnşaat ve Tic. A.Ş."nin işyeri adresinin ise "..." olarak gösterildiği ve yine dosya içerisinde bulunan davacıya ait işe giriş bildirgesinde işyeri adresinin “...”, işten ayrılış bildirgesinde ise “...” olarak gösterildiği anlaşılmaktadır. Davacı 2009 ya da 2010 yılında ..."da yaklaşık 1 hafta ... Çimento"nun içinde bulunan şantiyede mikser operatörü olarak çalıştığı yönünde açıklamada bulunmuştur. Dinlenen davacı tanıklarından ..., davacı ile birlikte ... ve ..."da çalıştıklarını, 2006-2007 yıllarında ..., ... şantiyelerinde ve ... Çimentonun içerisinde bulunan şantiyede çalıştıklarını, ... ise, davacı ile birlikte ..."de ve ... içindeki değişik şantiyelerde çalıştıklarını, davacının ..."de oturduğunu, ..."da işler yoğun olduğunda ... şantiyesine çağrıldığını, ..."da 3-5 gün çalışıp, ..."ye geri döndüğünü beyan etmiş olup gerek davacı asilin gerekse de davacı tanıklarının beyanlarından davacının ... ve ... de hangi dönemlerde çalıştığı ve son olarak nerede çalıştığı tam olarak anlaşılamamaktadır.
Buna göre, Mahkemece davacının son çalıştığı yer ayrıntılı olarak araştırılarak, son çalıştığı yer ... değil ise davalının yetkisizlik itirazı üzerinde durularak çıkacak sonuca göre karar verilmesi gerekmektedir.
O halde davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 07.02.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.