10. Hukuk Dairesi 2014/9358 E. , 2015/13577 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, geri alım (istirdat) istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı ... avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-) Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalı Kurum vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-) Davacı işverence 2013 yılının Şubat ayına ait sigorta prim borcunun katma değer vergisi iade alacağından mahsubu için 21.03.2013 günü kendisine başvurulan ilgili Vergi Dairesi’nin, prim borcuna karşılık gelen tutarı 12.04.2013 tarihinde ilgili ...’ne gönderdiği, aşırı yoğunluğa bağlı olarak ...’nde oluşan sorun nedeniyle söz konusu tutarın davalı Kuruma 17.04.2013 günü aktarılması üzerine Kurumca davacı hakkında, ödemenin yasal süresinde gerçekleştirilmediği gerekçesiyle gecikme zammı borcu tahakkuk ettirildiği anlaşılmakta olup anılan borç ödendikten sonra açılan işbu dava ile yersiz tahsil edildiği ileri sürülen tutarın yasal faiziyle birlikte geri alınması istenilmektedir.
Davanın yasal dayanaklarından olan 5510 sayılı Kanunun 88/1. maddesinde, 4/1(a) maddesinde belirtilen sigortalıları çalıştıran işverenlerin, bir ay içinde çalıştırdığı sigortalıların primlerine esas tutulacak kazançlar toplamı üzerinden bu Kanun gereğince hesaplanacak sigortalı payı prim tutarlarını ücretlerinden keserek ve
kendisine ait prim tutarlarını da bu tutara ekleyerek en geç Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar Kuruma ödeyeceği belirtilmiş, kanun koyucu tarafından Kurumun saptamasına bırakılan prim ödeme süresi, 28.09.2008 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak 01.10.2008 günü yürürlüğe giren Aylık Prim Ve Hizmet Belgesinin Sosyal Güvenlik Kurumuna Verilmesine Ve Primlerin Ödenme Sürelerine Dair Usul Ve Esaslar Hakkında Tebliğ ile düzenlenerek Tebliğ’in “Primlerin ödenme süresi” başlığını taşıyan 2.4.2. maddesinde, 5510 sayılı Kanunun 4/1(a) maddesi kapsamında sigortalıları çalıştıran işverenlerin, bir ay içinde çalıştırdıkları sigortalıların prime esas kazançları üzerinden hesaplanacak sigortalı payı prim tutarlarını sigortalıların ücretlerinden keserek, kendi payına karşılık gelen prim tutarlarını da bu tutarlara ekleyerek en geç izleyen ay/dönemin sonuna kadar Kuruma ödeyecekleri, ödeme süresinin son gününün resmi tatile rastlaması durumunda ise, prim tutarlarının en geç son günü izleyen ilk iş günü içinde Kuruma ödeneceği açıklanmıştır.
Diğer taraftan 5510 sayılı Kanunun 88/13. maddesinde, prim borçlarının katma değer vergisi iade alacağından mahsubu suretiyle de ödenebileceği, işverenlerin mahsup talebinde bulundukları ayda muaccel olan prim borçlarının 1. fıkrada belirtilen ödeme sürelerini izleyen on beş gün içinde mahsup suretiyle ödenmesi durumunda, yasal süresi içinde ödendiğinin kabul edileceği, ancak prim borçlarının katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesi isteminde bulunulduğu halde, süresinde mahsup edilemeyen veya eksik mahsup edilen prim borçları için 1. fıkrada belirtilen ödeme sürelerini izleyen günden başlanarak gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanacağı bildirilmiş, konuyla ilgili olarak 22.10.2008 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sosyal Güvenlik Prim Borçlarının KDV İade Alacağından Mahsup Edilmesi Suretiyle Ödenmesi Hakkında Tebliğ’de ise, anılan Kanunun 4/1(a) maddesine tabi sigortalı çalıştıran işverenlerin mahsup isteminde bulundukları ayda, muaccel olan cari aylara ilişkin prim borçlarının katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenme süresinin, Kanunun 88/1. maddesine göre belirlenen prim ödeme sürelerinin sona erdiği tarihi izleyen on beş gün olduğu, dolayısıyla, prim borçlarının katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesinin istenilmesi durumunda, primin en geç ödenmesi gereken yasal sürenin; sigortalılara ait ücretleri her ayın 1’i ila sonu arasına ilişkin olarak ödeyen özel sektör işverenleri yönünden, primin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın sonu (vade) yerine, vadeyi izleyen on beşinci, sigortalılara ait ücretlerin her ayın 15’inden, ertesi ayın 14’üne kadarki döneme ilişkin olarak ödendiği resmi sektör işverenleri yönünden ise, primin ilişkin olduğu dönemi izleyen dönemin sonu (vade) yerine, vadeyi izleyen on beşinci gün olacağı açıklanmıştır.
Yukarıdaki yasal düzenlemeler ışığında dava değerlendirildiğinde, yasal süresi içerisinde başvuru yapan ve sigorta prim borcunu karşılayacak katma değer vergisi iade alacağı bulunan işverenlere, ilgili Vergi Dairesi/Mal Müdürlüğü’nde oluşan teknik sorun, arıza, aksaklık, gecikmenin olumsuz sonuçlarının yüklenemeyeceği belirgin olmakla mahkemenin bu yönde davacı işverenin gecikme zammından sorumlu tutulamayacağına ilişkin yaklaşımı yerindedir.
Bununla birlikte davanın yasal dayanaklarından olan 5510 sayılı Kanunun 89/3. maddesinde, yanlış veya yersiz alınmış olduğu belirlenen primlerin yasal faizinin, primin Kuruma yatırıldığı tarihi izleyen ay başından, geri ödemenin yapıldığı ayın başına kadar geçen süre için hesaplanacağı belirtilmiş olup, mahkemece yapılan yargılamada eksik inceleme ve araştırma sonucu söz konusu düzenlemeye aykırılık oluşturacak şekilde, yatırılma tarihinden itibaren yasal faizin hüküm altına alınması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki bu aykırılığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hüküm bozulmamalı, 6100 sayılı Kanunun Geçici 3. maddesinin yollamasıyla 1086 sayılı Kanunun 438. maddesi gereğince düzeltilerek onanmalıdır.
S O N U Ç : Hükmün 1 numaralı bendinde yer alan “24/04/2013 ödeme tarihinden itibaren” sözcüklerinin çıkartılarak yerine “01.05.2013 tarihinden itibaren, geri ödemenin yapılacağı ayın başına kadar” sözcüklerinin yazılmasına ve bu şekliyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 02.07.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.