MAHKEMESİ : ........ 1. Asliye (Aile) Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.

K A R A R

Davacı ... vekili, evlilik birliği sırasında kayınbabası davalılardan ........ ........ine davacı adına üye olması için ........ Başkonsolosluğu"nda düzenlenen vekaletname gönderdiğini, fakat sonradan davalı ..."nin , ........ diğer davalı ... adına ........e üye olarak, davaya konu ... ili ... ilçesi 163 ada 12 parselde kayıtlı 2 numaralı bağımsız bölümün davalı eş ........ adına tescil edildiğini öğrendiğini, ........e yapılan ödemelerin aile hesabı olan hesap aracılığı ile davalı ..."ye göderildiğini, ........e yapılan ödemelerin davacı tarafından yapıldığını, davalı eşin kendi kazancından ödeme yapmadığını, ayrıca taşınmazın ........ kaçırma kastı ile 3. kişiye devredildiğini açıklayarak, davacı tarafından yapılan 40000 TL katkının dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan tahsilini talep etmiş, 05.10.2015 tarihinde talebini 68.244,00 TL’ye yükseltmiştir.
Davalı ..., ........e yapılan ödemelerin davalı ... tarafından göderildiğini, kendisine karşı dava açılmasının mümkün olmadığını açıklayarak, davanın reddini savunmuş, davalı ... ise süresi içinde davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, davaya konu taşınmaz için ........e yapılan son ödemenin 07.05.2010 tarihinde yapıldığı, 06.09.2010 tarihinde taşınmazın davalı ... adına tescil edildiği, bu nedenle taşınmazın 06.09.2010 tarihinde edinildiği, inşaatın 01.01.2002 tarihinden sonra tamamlandığı, ödemelerin ise bir kısmının ........ ayrılığı, bir kısmının da edinilmiş ........lara katılma rejiminin geçerli olduğu dönemde yapıldığı, davacının 01.01.2002 tarihi öncesi katkısını makbuzlarla ispatladığı gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne, davalı ..."e karşı açılan davanın kabulü ile 37.488,00 TL katkı payı alacağının dava tarihinden itibaren, 31.356,00 TL katılma alacağının ise karar tarihinden itibaren, işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsiline, davalı ..."ye karşı açılan davanın ise pasif husumet yokluğu sebebi ile usulden reddine karar verilmiş, hüküm, süresi içinde davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1.Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına ve mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verildiğine, takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre, davalılar vekilinin aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Davalı vekilinin dava konusu taşınmaza yönelik diğer temyiz itirazlarına gelince;
Tasfiyeye konu taşınmazın ........ üyeliği yoluyla edinilmesi halinde, ........e yapılan ödemelerden ve bu ödemelerin isabet ettiği dönemlerden hareketle, ........ rejiminin tasfiyesi ile eşlerin alacak miktarları belirlenir. ........ ödemelerinin 743 Sayılı Türk Kanunu Medenisi"nin 170. maddesi gereğince ........ ayrılığı rejiminin geçerli olduğu 01.01.2002 tarihinden önceki dönemde tamamlanması durumunda, eşler lehine katkı payı alacağı, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu"nun 202/1. maddesi gereğince edinilmiş ........lara katılma rejiminin geçerli olduğu 01.01.2002 tarihinden sonraki dönemde tamamlanması halinde ise değer artış payı ve/veya artık değere katılma alacağı hakkı doğabilecektir.
........ ödemelerinin bir kısmının ........ ayrılığı, bir kısmının da edinilmiş ........lara katılma rejiminin geçerli olduğu dönemlerde yapılmasında; ........ ayrılığı dönemindeki ödemelere her bir eşin yaptığı katkı oranı, daha sonra geçerli olacak edinilmiş ........lara katılma rejimine kişisel ........ olarak geçeceği kabul edilmektedir.
Buna göre; ........ ayrılığı rejiminin geçerli olduğu dönemde (01.01.2002 tarihine kadar) eşlerin ........ ödemelerine yaptıkları katkı oranı, 743 Sayılı TKM, Borçlar Kanunu"nun genel hükümleri ile Yargıtay ve Dairemizce kabul edilen "katkı payı alacağı" hesaplama yöntemi göz önünde bulundurularak belirlenmelidir. Kişisel ........ olarak kabul edilen bu katkı oranı, 01.01.2002 tarihinden sonra geçerli olacak edinilmiş ........lara katılma rejimi kurallarına göre, hesap edilecek "değer artış payı ve/veya artık değere katılma alacağı" miktarlarının tespitinde gözetilecektir.
Bunun için, öncelikle iddia ve savun........ar doğrultusunda ........ üyeliğine ve ödemelere ilişkin belgeler, eşlerin katkıda kullandıklarını ileri sürdükleri ........varlıkları (miras, ziynet, bağış vb.) ile ........ ayrılığı dönemine ilişkin düzenli ve sürekli gelirlerine (maaş, gündelik, kar payı vb.) ilişkin belgeler bulundukları yerlerden eksiksiz olarak getirtilerek uyuşmazlığın çözümünde göz önünde bulundurul........ıdır. İhtiyaç duyulması halinde, değer tespiti, belirleme ve hesapla........arın yapılabilmesi için konusunun uzmanı bilirkişi veya bilirkişilerden de yardım alın........ıdır.
01.01.2002 tarihinden önce 743 Sayılı Türk Kanunu Medenisi"nin (TKM) yürürlükte olduğu dönemde, eşler arasında yasal ........ ayrılığı rejimi geçerliydi (TKM mad.170). TKM"de, ........ rejiminin tasfiyesine ilişkin düzenleme mevcut olmadığından, eşlerin bu dönemde edindikleri ........ varlığının tasfiyesine ilişkin uyuşmazlık, aynı kanunun 5.maddesi yollamasıyla Borçlar Kanunu"nun genel hükümleri göz önünde bulundurularak "katkı payı alacağı" hesaplama yöntemi kurallarına göre çözüme kavuşturul........ıdır. Zira Borçlar Kanunu, Medeni Kanunun tamamlayıcısı olarak kabul edilmiştir (eBK mad.544, TBK mad.646).
........ ayrılığı rejiminde; eşler kendi ........ları üzerinde tasarruf yetkisine ve intifa hakkına sahiptir ve ........larının idaresi kendisine aittir (TKM mad.186/1). Her birinin ........ları, geliri ve kendi kazançları yine kendilerine ait kişisel ........larıdır (TKM mad.189). Kadın veya kocanın, ........ rejiminin devamı sırasında diğerinin edindiği ........ varlığına katkısı nedeniyle katkı payı alacağı isteğinde bulunabilmesi için mutlaka para ya da para ile ölçülebilen maddi veya hizmet değeriyle katkıda bulunması gerekir.
........ ayrılığı rejiminin geçerli olduğu dönemde satın alınan tasfiyeye konu ........a çalışma karşılığı elde edilen gelirlerle (maaş, gündelik, kar payı vb.) katkıda bulunulduğunun ileri sürüldüğü durumlarda; çalışarak, düzenli ve sürekli gelire sahip eşin, aksi kanıtlanmadıkça, yapabileceği tasarruf oranında katkıda bulunduğunun kabulü gerekir. Yargıtay"ın ve Dairemizin devamlılık gösteren uygula........arı da bu yöndedir.
Bu açıkla........ar doğrultusunda; öncelikle evlenme tarihinden, ........ın edinildiği tarihe kadar, eşlerin çalışma sürelerine ve gelirlerine ilişkin belgeler bulundukları yerlerden eksiksiz olarak getirtilmelidir. Çalışmanın sabit olmasına rağmen, bir kısım döneme ilişkin belgelere ulaşılamaması durumunda, ilgili meslek kuruluşlarından ve bilirkişilerden o döneme ilişkin yaklaşık gelir durumu sorulup öğrenilerek, ........ın edinildiği tarihe kadar ki eşlerin tüm gelirleri ayrı ayrı belirlenmelidir. Sonra, her bir eşin alışkanlıkları, ekonomik ve sosyal statüleri gözetilerek, kişisel harca........arı ile ayrıca kocanın 743 Sayılı TKM"nin 152. maddesi gereğince evi geçindirme yükümlülüğü nedeniyle yapabileceği harcama, eşlerin kendi gelirlerinden düşülerek, gerçekleştirebilecekleri tasarruf miktarları ayrı ayrı tespit edilmeli, daha sonra her eşin tasarruf miktarının, birlikte yaptıkları toplam tasarruf miktarı içindeki oranı belirlenmelidir. Her bir eşin bulunan bu tasarruf oranı, çalış........arı karşılığı elde ettikleri gelirleriyle ........ın alımına yaptıkları katkı oranı olarak kabul edilerek, tasfiyeye konu ........ın dava tarihi itibariyle belirlenecek sürüm (rayiç) değeri ile çarpılmak suretiyle katkı payı alacağı miktarları hesaplan........ıdır.
........ rejiminin devamı süresince, bir eşin sahip olduğu edinilmiş ........da, diğer eşin artık değerin yarısı oranında katılma alacağı hakkı vardır. Artık değere katılma alacağı; eklenecek değerlerden (TMK mad.229) ve denkleştirmeden (TMK mad.230) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere, eşin edinilmiş ........larının (TMK mad.219) toplam değerinden, bu ........lara ilişkin borçlar çıktıktan sonra kalan artık değerin (TMK mad.231) yarısı üzerindeki diğer eşin alacak hakkıdır (TMK mad.236/1). Katılma alacağı, Yasa"dan kaynaklanan bir hak olup, bu hakkı talep eden eşin gelirinin olmasına veya söz konusu ........ varlığının edinilmesine, iyileştirilmesine ya da korunmasına katkıda bulunulmasına gerek yoktur.
Artık değere katılma alacağı miktarı hesaplanırken, ........ rejiminin sona erdiği sırada mevcut olan ........ların, bu tarihteki durumlarına göre, ancak tasfiye tarihindeki sürüm (rayiç) değerleri esas alınır (TMK mad.227/1, 228/1, 232 ve 235/1). Yargıtay uygula........arına göre, tasfiye tarihi karar tarihidir.
Belirli bir ........ın eşlerden birine ait olduğunu iddia eden kimse, iddiasını ispat etmekle yükümlüdür. Eşlerden hangisine ait olduğu ispat edilemeyen ........lar onların paylı mülkiyetinde sayılır. Bir eşin bütün ........ları, aksi ispat edilinceye kadar edinilmiş ........ olarak kabul edilir (TMK mad.222).
Sözü edilen değer tespiti, belirleme ve hesapla........arın yapılabilmesi için gerek görülmesi durumunda konusunun uzmanı bilirkişi veya bilirkişilerden de yardım alın........ıdır. Tasfiyeye konu birden fazla ........ın bulunması durumunda, her biri için aynı yöntem uygulanır.
Somut olaya gelince; eşler, 06.01.1988 tarihinde evlenmiş, dava dilekçesi ekinde sunulan dava dilekçesinden anlaşıldığı üzere, 12.02.2012 tarihinde yabancı mahkemede açılan boşanma davasının kabulü sonrasında, tanıma-tenfizine ilişkin kararın 09.09.2014 tarihinde kesinleşmesiyle boşanmışlardır. ........ rejimi boşanma davasının açıldığı tarih itibarıyla sona ermiştir (TMK mad.225/son). Sözleşmeyle başka ........ rejiminin seçildiği ileri sürülmediğinden evlilik tarihinden 4721 Sayılı TMK"nin yürürlüğe girdiği 01.01.2002 tarihine kadar ........ ayrılığı (743 Sayılı TKM mad.170), bu tarihten ........ rejiminin sona erdiği tarihe kadar ise, edinilmiş ........lara katılma rejimi geçerlidir (4722 Sayılı Yasa mad.10, TMK mad.202/1). Tasfiyeye konu ........e tarihinde hangi tarihte üye olunduğuna ilişkin dosya kapsamında bir kayıt bulunmamakla birlikte, davalı tarafça dosyaya sunulan makbuzlardan anlaşıldığı üzere ödemeler 30.09.1997-07.05.2010 tarihleri arasında yapılmış, dava konusu taşınmaz 06.09.2010 tarihinde davalı eş adına ferdileşme yolu ile tescil edilmiştir. ........ rejiminin tasfiyesinde eşlerin bağlı bulunduğu rejime ilişkin hükümler uygulanır (TMK mad.179).
Mahkemece, davacı ve davalının çalıştıkları ve gelir elde ettikleri dönemler ile ........e ödenen miktarlardan hareketle hesaplama yapılması yerinde ise de, yapılan hesaplama dairenin ilke ve uygula........arına uygun düşmemektedir. ........e yapılan ödemelerin, 30.09.1997-01.01.2002 tarihleri arasında yapılan ödemeler için davacının talebi, katkı payı alacağı, 01.01.2002-07.05.2010 tarihleri arasında yapılan ödemelerle ilgili talep ise katılma alacağı talebine ilişkindir.
Buna göre, dosyaya sunulan hizmet dökümleri çerçevesinde, ........e yapılan ödemelerin başladığı 30.09.1997-01.01.2002 tarihleri arasında her iki eşin de çalışarak gelir elde ettiği anlaşıldığından, ........ ayrılığı rejiminin geçerli olduğu döneme ilişkin ........e yapılan ödemeler toplamının, yapılan toplam ödemeye oranı bulunarak, bu oran ile taşınmazın dava tarihindeki sürüm değeri ile çarpımı neticesi katkı payına esas teşkil edecek değerin bulunması, sonrasında tarafların elde ettikleri gelirlere göre de yukarıda açıklanan ilke ve uygula........ar doğrultusunda katkı oranları belirlenerek, bulunan değer ile davacının tespit edilen katkı oranı çarpılarak katkı payı alacağına ulaşılması gerekir.
Davacının 01.01.2002 tarihinden sonraki ödemelerle ilgili talebi değerlendirilirken ise, dönemde yapılan ödemelerin toplam ödemeye oranı ile taşınmazın karar tarihine en yakın tarihteki değerinin çarpımı neticesi bulunacak miktar artık değer, bu değerin yarısı ise davacının katılma alacağı olacaktır. Mahkemece yapılan katkı payı ve katılma alacağı hesabı bu nedenle hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile usul ve kanuna aykırı bulunan hükmün 6100 Sayılı HMK’nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla HUMK’un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, davalılar vekilinin sair temyiz itirazlarının (1) nolu bentte yazılı nedenlerle reddine, taraflarca HUMK’un 440/1. maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 17.12.2018 tarihinde oy birliği ile karar verildi.