Danıştay 12. Daire 2021/1930 Esas 2021/1728 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1930
Karar No : 2021/1728

DAVACI : … Sendikası
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU : 23/11/2018 tarihinde TRT kurumsal portalında yayınlanan Özel Hukuk Hükümlerine Tabi Personel Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 6. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri, anılan maddenin ikinci fıkrası, 7. maddesinin birinci fıkrasında yer alan "ve/veya sözlü sınav" ibaresi, anılan maddenin ikinci fıkrası, 8. maddesinin birinci fıkrasının (c) ve (d) bentleri, 25. maddesi, 26. maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkraları, anılan maddenin dördüncü fıkrasında yer alan "Ancak gerekli hallerde Genel Müdür tarafından, fazla çalışmalara ilişkin düzenleme yapılabilir." cümlesi, 27. maddesi, 28. maddesinin üçüncü fıkrası, 30. maddesinin ikinci fıkrası, 36. maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkraları ile 38. maddesinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Devletçe kamu tüzel kişiliği olarak kurulan, tek radyo ve televizyon kurumu olan, kamu yayıncılığı yapan TRT'nin, Anayasa'nın 128. maddesi uyarınca asli ve sürekli görevlerinin memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle yürütülmesi gerekirken, 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu 50. maddesinin (ı) bendine göre özel hukuk hükümlerine tabi personel istihdam edeceği ve özel hukuk hükümlerine tabi personeli yönetici kadrolarda görevlendirilmesini düzenleyen Kanun maddesi ve buna dayanılarak çıkarılan Özel Hukuk Hükümlerine Tabi Personel Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

DAVALI İDARENİN SAVUNMASI : Dava konusu edilen düzenlemenin hukuka ve mevzuata uygun olduğu, davacı sendikanın hukuki dayanaktan yoksun taleplerinin iptali isteminden ibaret olan davanın reddine karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dava dosyası 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinin 1/a fıkrasında, iptal davaları, idarî işlemler hakkında yetki, sebep, şekil, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan davalar olarak belirtildikten sonra, ilk inceleme konularının belirlendiği 14. maddesinin 3/c bendinde dava dilekçesinin ehliyet yönünden inceleneceği, 15. maddesinin 1/b bendinde ise, bu hususta kanuna aykırılık görülmesi hâlinde davanın reddedileceği kurala bağlanmıştır.
Bir iptal davasının açılabilmesi ve idari yargı mercilerinin bu davayı ön koşullar yönünden kabul edebilmesi için 2577 sayılı Yasa'nın 14. maddesi uyarınca dava dilekçesi "ehliyet" yönünden de incelenmelidir. Danıştay'ın istikrar bulan kararlarına göre, davacının subjektif dava açma ehliyetinin bulunduğunun kabulü için idari kararın davacının meşru, şahsi ve güncel bir menfaatini ihlal etmesi gerekmektedir. Menfaatin kişisel olması, idarî işlemin mutlaka davacı hakkında tesis edilmiş olmasını gerektirmemektedir. Sözü edilen menfaat alâkasının varlığı ve sınırlarının her olayda yargı yerince uyuşmazlığın niteliğine göre belirlenmesi gerekmektedir.
Dava konusu Usul ve Esaslar'ın iptali isteminde bulunan davacı, bir kamu görevlileri sendikasıdır.
Anayasa'nın sendika kurma hakkını düzenleyen 51. maddesinde, "Çalışanlar ve işverenler, üyelerinin çalışma ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için önceden izin almaksızın sendikalar ve üst kuruluşlar kurma, bunlara serbestçe üye olma ve üyelikten serbestçe çekilme haklarına sahiptir..'' kuralı yer almaktadır.
4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu'nun 3(g) maddesinde, sendika, kamu görevlilerinin ortak ekonomik, sosyal ve mesleki hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar olarak tanımlanmış; aynı Yasanın 19. maddesinde de, üyelerin idare ile ilgili doğacak ihtilaflarında, ortak hak ve menfaatlerinin izlenmesinde veya hukuki yardım gerekliliğinin ortaya çıkması durumunda üyelerini veya mirasçılarını her düzeyde ve derecedeki yönetim ve yargı organları önünde temsil etmek veya ettirmek, dava açmak ve bu nedenle açılan davalarda taraf olmak sendikaların görevleri arasında sayılmıştır.
Sendikanın unsurlarından biri "ortak amaç" unsurudur. Anayasanın 51. maddesinde sendikaların amaç unsuruna yönelik olarak açıkça "...üyelerinin çalışma ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için..." ifadeleri kullanılmak suretiyle bir çerçeve çizilmiştir.
Anayasa'da ve 4688 sayılı Kanun'da, sendikanın kuruluş amaçları göz önünde bulundurulduğunda, kamu görevlileri sendikalarının kuruluş amaçlarıyla ilgili konularda dava açabileceklerinde kuşku bulunmamaktadır.
Bu bağlamda,...Sen'in (... Sendikası) Özel Hukuk Hükümlerine Tabi Personel Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esasların belirli maddelerinin iptaline karar verilmesi için dava açıp açamayacağının, yukarıda yapılan değerlendirmeler ve yargılama usulü kuralları çerçevesinde incelenmesi gerekmektedir.
Dava konusu iptali istenilen Özel Hukuk Hükümlerine Tabi Personel Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 1. maddesinde, söz konusu Usul ve Esaslar'ın amacının, özel hukuk hükümlerine tabi olarak istihdam edilen personelin; hizmete alınmalarına, niteliklerine, görevlerine, sorumluluklarına, ücretlerine, mali ve sosyal haklarına, sözleşmenin feshine ve diğer hususlara ilişkin usul ve esasları belirlemek olduğu belirtilmiş olup, söz konusu düzenlemenin; davacı sendikanın üyesi olmayan kişilere yönelik olduğu, davacı sendikanın üyesi olan personelin hak ve menfaatlarine yönelik herhangi bir düzenleme getirmediği gibi, davacı sendikanın tüzel kişiliğinin hak ve menfaatlerini de doğrudan etkilemediği, salt Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'nda örgütlü olmanın menfaat bağı için yeterli olmadığı hususları dikkate alındığında, dava konusu Usul ve Esaslar ile davacı...Sen (... Sendikası) arasında menfaat ilişkisinin bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, 23/11/2018 tarihinde kurumun resmi internet sayfasında yayımlanan Özel Hukuk Hükümlerine Tabi Personel Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın bazı maddelerinin iptaline karar verilmesi istemiyle açılan bu davada, davacı Sendikanın dava açma ehliyeti bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14/3-c ve 15/1-b maddeleri uyarınca DAVANIN EHLİYET YÖNÜNDEN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen …-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 29/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.