Danıştay 8. Daire 2018/475 Esas 2021/1911 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/475
Karar No : 2021/1911

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği – ...
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kocaeli ili, Gebze ilçesi, … köyü, … mevkiinde bulunan … ada, … parsel sayılı taşınmazın, 6292 sayılı Kanunun 6. maddesi kapsamında satışının yapılması istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istenilmektedir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; 6292 sayılı Kanunda proje alanında kalan taşınmazlar açısından proje sahibi idareye devredilen taşınmazlara ilişkin, hak sahiplerinin talebi üzerine fiili durumuna uygun olarak ifraz edilmek suretiyle bu Kanunda belirtilen satış ve ödeme koşullarını da dikkate alarak rayiç bedel üzerinden doğrudan satılabileceği gibi; hak sahipleri taşınmazı doğrudan satın almış olsaydı Hazineye ödeyeceği bedeli devralan idarelere ödemeyi kabul etmesi hâlinde, taşınmaz kendisine ait kabul edilerek hakları karşılanmak kaydıyla devir alan idarelerin kendi projelerinde ve mevzuatlarına göre değerlendirilebileceği hükmüne yer verildiği, proje sahibi TOKİ'ye devredilen taşınmaz sahiplerinin taşınmazları satın alabilmesi durumunun bu madde uyarınca devralan idare tarafından değerlendirilebileceği, bununla beraber usulüne uygun olarak başvuruda bulunan davacının, mevzuatta böyle bir şarta yer verilmemesine rağmen hak sahibi olduğu taşınmazın proje alanında kaldığı fakat satışının yapılmadığı gerekçesiyle, devralan idareye devri yapılan taşınmaz sahipleriyle eşitsizliğe neden olacak şekilde talebinin değerlendirilmeyerek zımnen reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : 6292 sayılı Kanun uyarınca idarelerinin satış yetkisi olmayan işlem için verilen kararın Kanuna aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Uzun süredir kullanımında olan taşınmazın 6292 sayılı Kanun uyarınca hak sahibi olarak kendisine verilmesi gerektiği, temyize konu kararın hukuka uygun olduğu savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçesi değiştirilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden, … Kadastro Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile, Kocaeli ili, Gebze ilçesi, … köyü, … mevkiinde bulunan, … ada, … parsel sayılı taşınmazın 1625,03 m²'lik kısmının davacının kullanımında olduğunun tespitine ve taşınmazın tamamının 6831 sayılı Kanunun 2/B maddesi gereğince Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılmasına karar verildiği, Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nün Kocaeli Valiliği'ne hitaben yazdığı … tarih ve … sayılı yazıyla, dava konusu taşınmazın da aralarında bulunduğu alanın proje alanı olarak belirlendiği, davacının 26/08/2014 tarihli doğrudan satış başvuru dilekçesiyle söz konusu parseli 6292 sayılı Kanun kapsamında satın alma talebiyle başvurduğu, 27/01/2016 tarihli dilekçesiyle önceki başvurusuna istinaden dava konusu parseli satın almayı talep etmesine rağmen idarece yasal süresi içerisinde cevap verilmeyerek talebin zımnen reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
6292 sayılı Kanunun “Proje alanlarının belirlenmesi ve bu alanda kalan taşınmazların değerlendirilmesi“ başlıklı 8. maddesinde,
"(1) 2/B alanlarından bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kadastro tutanakları kesinleşen veya güncelleme listeleri tescil edilen alanlarda bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra kadastro tutanakları kesinleşecek veya güncelleme listeleri tescil edilecek alanlarda ise kesinleşme ve tescil tarihinden itibaren üç ay içinde, proje alanı belirlemek isteyen 2 nci maddenin birinci fıkrasının (f) bendinde belirtilen idareler tarafından bu alanın sınırları tespit edilerek, alana ait uydu fotoğrafları, varsa her tür ve ölçekteki plan, parselasyon planı, mülkiyet bilgileri, kadastral paftaları ve halihazır haritalarıyla birlikte proje alanı sınırı onaylanmak üzere belediyeler tarafından valilikler aracılığıyla, TOKİ tarafından doğrudan Çevre ve Şehircilik Bakanlığına gönderilir. Bu alanlar, adı geçen Bakanlık tarafından talebin intikal tarihinden itibaren otuz gün içerisinde aynen veya değiştirilerek onaylanır ya da reddedilir ve teklif sahibi idareye bildirilir.
(2) Teklif sahibi idare tarafından onay tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde onaylanan proje alanı Maliye Bakanlığına gönderilerek, proje alanı içinde kalan 2/B alanlarındaki taşınmazların devrinin talep edilmesi üzerine, bu taşınmazlardan Maliye Bakanlığınca uygun görülenler, hak sahipleri ve mevcut hakları da belirtilmek suretiyle emlak vergi değeri üzerinden talep sahibi idareye devredilir. Devir bedeli peşin veya bu Kanunda belirtilen sürelerde taksitle ödenebilir.
(...)
(6) Proje alanlarında ihdas edilecek taşınmazlar, tapuda devir alan idare adına tescil edilir. Devredilen taşınmazların tapu kütüklerinde bulunan 2/B, kullanıcı ve muhdesata ilişkin belirtmeler devir alan idarenin talebi üzerine terkin edilir. Devredilen taşınmazlardan imar planları yapılması sonucunda eğitim, sağlık ve benzeri resmî tesis alanları için ayrılan yerler ile özel kanunları gereğince korunması gereken taşınmazlar, imar uygulaması sonucunda bedelsiz ve müstakil parsel şeklinde Hazine adına tapuya resen tescil edilir ve bu hususta tapu kütüğüne belirtme yapılır. İmar uygulamasını müteakip imar planlarında yukarıda sayılan kullanımlara ayrılmayan parsellere belirtmeler taşınmaz.
(7) Devralan idareler devraldıkları taşınmazları; hak sahiplerinin talebi üzerine fiili durumuna uygun olarak ifraz edilmek suretiyle müstakil parsel veya paylı olarak, üzerinde çok katlı bina bulunan taşınmazlarda ise kat mülkiyeti tesisi suretiyle, bunun mümkün olmaması hâlinde paylı olarak hak sahipleri ile bunların kanuni veya bu Kanunun yayımı tarihinden önce yapılmış olan akdî haleflerine tabi oldukları mevzuatına göre bu Kanunda belirtilen satış ve ödeme koşullarını da dikkate alarak rayiç bedel üzerinden doğrudan satabileceği gibi; hak sahipleri taşınmazı doğrudan satın almış olsaydı Hazineye ödeyeceği bedeli devralan idarelere ödemeyi kabul etmesi hâlinde, taşınmaz kendisine ait kabul edilerek hakları karşılanmak kaydıyla devir alan idareler kendi projelerinde ve mevzuatlarına göre değerlendirebilir. ..." hükmüne yer verilmiştir.
345 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği'nin "Proje alanlarındaki işlemler" başlıklı 15. maddesinin 7. fıkrasında, "Tahsis edilen/devredilen taşınmazların hak sahiplerine bu Genel Tebliğin ekinde yer alan diğer tebligatlar yapılmayacak, doğrudan satış hakkından yararlanamayan hak sahiplerine örneği ekte yer alan (EK-9/A), iade hakkından yararlanamayan hak sahiplerine ise örneği ekte yer alan (EK-9/B) tebligat yapılacaktır." düzenlemesi bulunmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda ilgili kısmına yer verilen Kanun hükümlerinin değerlendirilmesinden, proje alanı olarak belirlenen alanda bulunan taşınmazların, bu taşınmazlar üzerindeki hak sahipleri ve mevcut hakları da belirtilmek suretiyle talep sahibi idareye devredileceği, devralan idarelerin devraldıkları taşınmazları hak sahiplerine 6292 sayılı Kanun hükümlerine göre doğrudan satabileceği veya satın alma bedelinin devralan idareye ödenmesi kaydıyla idarelerin kendi projelerinde değerlendirileceği sonucuna varılmıştır.
6292 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan 345 sayılı Tebliğin 15/7. maddesinde ise, proje alanında kalması nedeniyle talep sahibi idareye devredilen taşınmazların, doğrudan satış veya iade hakkından yararlanamayan hak sahiplerine Tebliğ ekinde yer alan tebligatın yapılacağı düzenlenmiştir. Anılan tebligat örneğinde, hak sahiplerine, taşınmazın proje alanında kalması nedeniyle mevcut haklar korunarak devredildiği ve taşınmazla ilgili işlemlerin yine mevcut haklar korunarak proje sahibi idarece gerçekleştirileceği yönünde bilgi verilmesinin öngörüldüğü anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, … Kadastro Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı uyarınca davacının dava konusu taşınmazın kullanıcısı, başka bir ifadeyle, 6292 sayılı Kanunda aranılan şekilde hak sahibi olduğu konusunda duraksama bulunmamaktadır. Yine dava konusu taşınmazın 6292 sayılı Kanunun 8. maddesine göre proje sahibi idare olan TOKİ'ye devredileceği ve bu konudaki iş ve işlemlerin devam ettiği görülmektedir.
Bu itibarla, davacının dava konusu taşınmazı satın alma istemiyle yaptığı başvuru üzerine, proje alanında kalan taşınmaz yönünden 345 sayılı Milli Emlak Genel Tebliğinde öngörülen şekilde tebligat yapılarak, davacının devam etmekte olan süreçten haberdar edilmesi ve bilgilendirilmesi gerektiğinden, başvuruya cevap verilmemek suretiyle tesis edilen dava konusu zımnen ret işleminde hukuka uyarlık, dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair temyize konu kararda sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik görülmemiştir.
Öte yandan, bakılmakta olan davada verilen iptal kararı dava konusu taşınmazın davacıya doğrudan satışını sağlamayacağından, davacının hak sahipliğinin 6292 sayılı Kanunun 8. maddesine göre ilgili idaresince değerlendirileceği tabiidir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 30/03/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.