MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili asıl davada, dava dilekçesinde özetle; Davacının, ... Eğitim ve Kültür Dairesi Başkanlığı tarafından her yıl Eylül ayı başından Haziran sonuna kadar düzenlenen ... Kurslarında 18.10.2002 tarihinden sağlık nedeniyle iş akdini feshettiği 10.10.2012 tarihine kadar ... kurslarında el sanatları usta eğitici olarak çalıştığını, Davacıyla her yıl yenilenen sözleşmelerde ek ders ücreti adı altında saat ücretiyle çalışacağı ve ek ders saat ücretinin 657 sayılı Yasanın 176. maddesi uyarınca hesaplanacağının, sigorta primine esas gün sayısının 7,5 saatin 1 gün, yada yaptığı ders saat tutarının 7,5 saate bölünerek tesbit edileceğinin öngörüldüğü, Cumartesi-Pazar-bayram ve genel tatil günleri hariç davacının haftada 5 gün çalışma gün sayısı olup sadece fiilen girdiği ders saat ücretinin ödenip kanuni tatil günleri için ayrıca ücret ödemediği gibi keza ek ders ücretlerini de yanlış ve eksik hesaplayıp ödendiğini ve davacıya yıllık ücretli izin kullandırılmadığını belirterek; 100,00 TL kıdem tazminatının, 100,00 TL ücretli izin alacağının, 100,00 TL ihbar tazminatının, 200,00 TL ödenmeyen ücret alacağının, 25.000,00 TL eksik ödenen ücretinin, 6.500,00 TL ilave tediye alacağının, Kıdem tazminatı, eksik ödenen ücret alacağı ve ödenmeyen ücret alacakları için en yüksek banka mevduat, ücretli izin alacağı, ihbar tazminatı ve ilave tediye alacağının adi kanuni faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili birleşen (... 42. İş Mahkemesi"nin 2019/105 esas sayılı) davada, dava dilekçesinde özetle; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin 18/10/2002 tarihinden itibaren davalı belediye tarafından düzenlenen Eylül-Haziran ayları arasında düzenlenen ... kurslarında el sanatları usta eğiticisi olarak görev yaptığını, 22/09/2011 tarihinde doğum yaptığından 22/11/2011 tarihine kadar raporlu olduğunu, süre bitiminde çalışma isteğini yinelediğini, toplantıya çağırıldığını, diğer usta öğreticilirle birlikte son 5 yıldır görev yaptığı Mutlu Kültür Merkezine gönderildiğini, 04-17/09/2012 tarihleri arasında çalıştığını,ancak ödemenin yapılmadığını, yaptığı görüşme sonucunda sınava tabi tutulması gerektiğini ve sınav zamanının da geçtiğinin ifade edilerek çalışmasına olanak sağlanmadığını, çalışma dönemi boyunca tam ödenmeyen alacakların tahsili için açılan davanın ... 7.İş Mahkemesinin 2017/202 esas sayılı doyası ile devam ettiğini, bilirkişi incelemesi yapıldığını, dosyada daha önce bozma ilamı verildiğinden ıslah yapma imkanları olmadığı için işbu ek davayı açtıklarını belirterek, öncelikle işbu davanın ... 7.iş Mahkemesinin 2017/202 esas sayılı dosyasıyla birleştirilmesine karar verilmesini, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere şimdilik 1.616,02 TL ihbar tazminatının temerrüt tarihi olan 09/11/2012 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkeme’nin 2012/1670 esas, 2013/345 karar sayılı 18/04/2013 tarihli kararı ile;yargı yolunun caiz olmaması nedeniyle davanın reddine karar verildiği, verilen kararın Yargıtay (kapatılan)22.Hukuk Dairesi 01/07/2013 tarih ve 2013/15351 esas, 2013/16105 Karar sayılı ilamı ile onandığı, davacı vekilinin 22/07/2013 tarihinde Yargıtay (kapatılan) 22. Hukuk Dairesi"nin 01/07/2013 gün ve 2013/16105 karar sayılı kararına karşı maddi hata talebinde bulunması üzerine; Yargıtay (kapatılan) 22. Hukuk Dairesi 03/12/2013 tarih ve 2013/24116 esas, 2013/27759 Karar sayılı ilamı ile mahkemece işin esasına girilerek bir karar verilmesi gerekirken, uyuşmazlığın çözümünde idari yargının görevli olduğu gerekçesi ile yargı yolu caiz olmadığından davanın usulden reddine karar verilmesi hatalı olduğu gerekçesi ile Mahkeme’nin 2012/1670 esas - 2013-345 esas sayılı kararının bozulmasına karar verildiği, bu bozma ilamı üzerine Mahkeme’nin 2014/312 esas sırasına kayıt yapılarak 2014/312 esas, 2014/526 karar sayılı 08/05/2014 tarihli kararı ile Mahkeme’nin 18.04.2013 günlü kararında direnilmesine karar verildiği,Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 25/01/2017 tarih ve 2015/22-68 esas, 2017/157 karar sayılı ilamı ile, yerel mahkemece işin esasına girilerek davanın esası hakkında karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi ve Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesi ile Mahkeme’nin 2014/312 esas -2014/526 karar sayılı kararının bozulmasına karar verildiği, bu bozma kararı üzerine Mahkemenin 2017/202 esas sırasına kayıt yapılarak davanın kısmen kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
Temyiz:
Karar taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalının tüm,davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Ücret miktarı ve buna bağlı olarak yapılan hesaplamalar noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Davacının aylık maktu ücretle değil, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu"nun 176. maddesine göre, ders saati ücreti ile çalıştığı anlaşılmaktadır.
Dairemizce, usta öğreticiler bakımından uygulanan kriterlere göre; öncelikle davacının bir ayda çalıştığı toplam ders saati süresi, o ayda fiilen çalıştığı toplam gün sayısına bölünerek, günlük ortalama çalışma saat süresi bulunmalıdır. Bulunan günlük ortalama çalışma saat süresinin, ders saati ücreti ile çarpılması neticesinde ulaşılan miktar nazara alınarak, çalışma karşılığı olmayan hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ücretleri hesaplanmalıdır. Bu hesaplama, her ay için ayrı ayrı yapılmalıdır. Örnek vererek açıklamak gerekirse; ilgili ayda, toplam yüzkırk ders saati fiilen çalışan bir usta öğreticinin, o ay için aylık fiilen çalıştığı gün sayısının yirmi gün olduğu ve ders saati ücretinin ise 10,00 TL olduğu kabul edilirse; bu ayda çalışılan toplam ders saatinin (140 saat), fiilen çalıştığı toplam gün sayısına (20 gün) bölünmesi neticesinde, günlük ortalama çalışma saat süresinin yedi saat olduğu sonucuna ulaşılacaktır. Söz konusu günlük ortalama çalışma saat süresinin (7 saat), ders saati ücreti (10,00 TL) ile çarpımı neticesinde ulaşılan, 70,00 TL miktarı, çalışma karşılığı olmayan bir günlük hafta tatili veya ulusal bayram ve genel tatili ücretidir.
Taraflar arasında, akti tatile ilişkin bir anlaşma olmadığından, usta öğretici olan davacının, 4857 sayılı Kanun hükümlerine göre, çalışma karşılığı olmadan ücreti ödenmesi gerekli hafta tatili gününün, haftada sadece bir gün olduğu kabul edilmelidir.
Aylık ücret miktarının belirlenmesine gelince; usta öğreticiye ilgili ay için, o ayda fiilen çalıştığı ders saati ile ders saat ücretinin çarpımı neticesinde bulunacak tutara, o ayda çalışma karşılığı olmayan hafta tatili günleri için hesaplanan ücret tutarı eklenmeli ve ulaşılan sonuç aylık ücret miktarı olarak esas alınmalıdır. Örneğin, ilgili ayda, toplam yüzkırk ders saati fiilen çalışan ve ders saati ücreti 10,00 TL olan bir usta öğreticinin, fiili çalışması karşılığı hak kazandığı tutar, 140 X 10,00 TL =1.400,00 TL"dir. Yukarıdaki paragraftaki hesaplamaya göre, çalışma karşılığı olmayan hafta tatili gününün ücretinin 70,00 TL olduğu ve ilgili ay için çalışma karşılığı olmadan toplam dört günlük hafta tatili ücretinin bulunduğu kabul edilirse, bu ay için ödenmesi gerekecek toplam çalışma karşılığı olmayan hafta tatili günü ücreti 70,00 TL X 4 = 280,00 TL olacaktır. 1.400,00 TL ile 280,00 TL"nin toplamı neticesinde ulaşılan 1.680,00 TL miktarı, aylık ücret miktarı olarak tespit edilmelidir.
Diğer taraftan, kıdem tazminatı ve yıllık izin ücreti gibi feshe bağlı hakların son ücret üzerinden hesaplanması gerektiği kuraldır. Ancak, eldeki uyuşmazlıkta, davacının aylık maktu ücretle değil, ders saati ücreti ile çalıştığı kabul edilmiştir. Dolayısıyla, yukarıda açıklanan hesaplama yöntemine göre davacının aylık ücretinin aydan aya değişebilmesi durumu söz konusudur. Bu halde, kıdem tazminatı ve yıllık izin ücreti gibi feshe bağlı haklarda, son bir yıllık aylık ücret ortalamasının esas alınması gereklidir.
Ayrıca, ilave tediye alacağının hesaplanmasında, yukarıda açıklanan çalışma karşılığı olmayan hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil günü için belirlenen günlük ücret hesap yöntemi esas alınarak, Bakanlar Kurulunca tespit edilen ilave tediye ödeme tarihindeki işçinin bir günlük ücreti dikkate alınmalıdır.
Somut uyuşmazlıkta, hükme esas alınan bilirkişi raporunda günlük ücret ile aylık ücrete dair kabuller ve dolayısıyla alacaklara yönelik hesaplamalar yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgulara uygun değildir. Anılan sebeple, yapılacak hesaplamalarda ilke kararında açıklanan esaslar doğrultusunda ücretin belirlenmesi ile dava konusu tüm alacakların yeniden değerlendirilmesi gereklidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 15.02.2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.