MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki rücuen tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda kararda yazılı nedenlerden dolayı asıl ve birleşen davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde asıl davada davalı İdart Turizm ve Yön. Hiz. Tic. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü.

-K A R A R-

Davacı vekili asıl ve birleşen davalarda; 04/07/2012 tarihinde Samsun"da meydana gelen kuvvetli yağış ve sel neticesinde müvekkili ... Sigorta A.Ş"ye "İşyerim ... Sigorta Poliçesi" ile sigortalı bulunan ... Optik San. ve Tic. İth. İhr. Ltd. Şti"nin ... ilçesindeki Lovelet Alışveriş Merkezindeki mağazasında büyük hasar meydana geldiğini, ekspertiz raporlarının incelenmesinde, teminat konusu işyerinin faaliyet gösterdği ... AVM içinde faaliyet gösteren işyerinin bulunduğu lokasyonun dereyatağı üzerine kurulduğunu, AVM içinden ıslah edilmiş dere akmakta olup, aktığı yatağın AVM tarafından ıslah edilmiş olmasına rağmen taşmalara karşı yetersiz önlem alınması nedeniyle tüm su çamur ve cürufun AVM sahasına dağıldığını, iş yerinin kullanılamaz (pert) olduğunu, DSİ"nin AVM"nin inşası için olumsuz rapor verdiğini, raporun Belediye yetkilileri tarafından göz ardı edildiğini, ayrıca AVM yetkililerinin dere yatağı üzerinde bent yapmak yerine kaya koymak gibi
kısmi önlemler alındığının tespit edildiğini, ekspertiz raporuyla tespit edilen 252.000,00 TL tazminat miktarının 01/08/2012 tarihinde müvekkili şirketçe sigortalıya ödendiğini, davalı kurumların tamamının hasarlandırıcı olayda kusurlu bulunduklarını beyanla, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla, 252.000,00 TL"nin ödeme tarihi olan 01/08/2012 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekilleri davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece yapılan yargılama, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; asıl ve birleşen dosyalarda; davalılar İdart Turizm ve Yönetim Hizmetleri Tic. A.Ş. ile İdol İnş. San. ve Tic. A.Ş hakkında açılan davanın kabulü ile 252.000,00 TL"nin ödeme tarihi olan 01/08/2012 tarihinden itibaren reeskont faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen alınarak davacı tarafa verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı İdart Turizm ve Yön. Hiz. Tic. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; davaya konu edilen sel olayının doğuracağı hasarın, alınacak önlemlerle engellenebileceği ve kaçınılmazlık vasfı taşımadığı gözetildiğinde, mücbir sebep olarak değerlendirilemeyecek olmasına; davalı İdart Tur. Yön. Hizm. Tic. A.Ş. ile diğer davalı ... San. Tic. A.Ş. arasındaki 22.03.2012 tarihli kira sözleşmesinin kapsamı ve davalı İdart Tur. A.Ş"nin sigortalı işyerinin de bulunduğu alışveriş merkezindeki çok sayıda işyerini kiraya veren sıfatıyla hareket ettiği dikkate alındığında, diğer davalının ticari temsilcisi olarak hareket ettiğinin kabulünde bir isabetsizlik bulunmamasına; davalı şirketler yanında davaya fer"i müdahil olarak katılan idarelerin davanın tarafı haline gelmemiş olmasına ve davada taraf olmayanlar hakkında hüküm tesis edilemeyecek olmasına göre; davalı İdart Tur. Yön. Hizm. Tic. A.Ş. vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, işyeri sigorta poliçesi gereği sigortalısına ödeme yapan davacının ödediği bedelin, zarardan sorumlu olduğu iddia edilen davalılardan rücuen tahsili istemine ilişkindir.
Davacı tarafça aynı alacak için, eldeki davaya konu sel hasarının oluşumunda kusurlu olduğu iddiası ile fer"i müdahiller ... ve ... ile dava dışı (ihbar olunan) Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü aleyhine, Samsun 1. İdare Mahkemesi"nin 2012/1677 Esas sayılı dosyasında da rücuen tazminat davası açıldığı; İdare Mahkemesi tarafından, sel hasarının oluşumunda İdol İnşaat A.Ş. ve İdart Tur. A.Ş. ile birlikte davalı belediyelerin de kusurlu olduğu kabul edilerek, olayda kusuru bulunmayan DSİ Genel Müdürlüğü hakkındaki davanın reddine ve davalıların 2/3 kusuruna denk gelen 503.389,99 TL. tazminattan belediyelerin sorumluluğuna karar verildiği; kararın temyizi üzerine, Danıştay 8. Dairesi"nin 2015/8931 Esas ve 2016/784 Karar sayılı ilamı ile Samsun 1. İdare Mahkemesi kararının; davacıya sigortalı işyerinin işyeri açma ruhsatları ile yapı kullanım izin belgesi ve imar hukukuna ilişkin yapı ruhsatlarının araştırılması; anılan izin ve ruhsatların bulunmaması halinde, davacı sigortacının işyerini sigortalama esnasında gerekli araştırmayı yapmadan poliçe düzenlemesi nedeniyle basiretli tacir gibi hareket etmediği değerlendirilip, bu durumun idarelerin hizmet kusuru ile zarar arasındaki illiyet bağını kaldıracağı ve sigortacının idarelere rücu hakkının bulunmayacağının gözetilmesi gerektiği; anılan izin ve ruhsatların bulunması halinde ise, dere yatağı üzerine kurulan alışveriş merkezinin yapımı açısından kusurlu olan diğer idarelerin de tespitiyle, davalı idarelerin kusur oranlarında zarardan sorumlu tutulmasının gerektiği; ayrıca, oransal olarak kusur belirlemesi yapan bir rapor bulunmadığı halde, kusur oranları yönünden re"sen belirleme yapılıp davalı idarelerin zarardan sorumlu tutulmasıyla hüküm tesisinin hatalı olduğuna hükmedildiği gerekçesiyle bozulduğu, Danıştay tarafından verilen bozma kararından sonra, Samsun 1. İdare Mahkemesi"nin 2017/765 Esas sayılı dosyası üzerinden yapılan yargılama sonucunda; davacı ... şirketince, sigortaladığı işyerinin imara ilişkin yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi ile işyeri açma ve çalışma ruhsatının bulunup-bulunmadığının tespitinden sonra sigorta sözleşmesi yapılmasının, sözleşmenin geçerliliğini etkileyen yasal bir zorunluluk olduğu, sigortacının sigortalayacağı işyerinin kanunen bulunması gereken ruhsatlar ve/veya izinlerine ilişkin bir araştırma yapmaksızın sigortalaması halinde, basiretli bir tacir gibi hareket etmemesi nedeniyle ağır kusurlu olacağı, bu kusurlu fiilin
davalı idareler tarafından kamu hizmetlerinin sunulması sırasında işlenen kusurlu fiiller ile zarar arasındaki illiyet bağını keseceği ve sigortacının ağır kusuru nedeniyle zararın tamamından tek başına sorumlu olacağı hususları bir bütün olarak değerlendirildiğinde; dava konusu işyerine ait yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi sigorta sözleşmesinin imzalandığı tarihte bulunmasına karşın, işyeri açma ve çalışma ruhsatı sigorta sözleşmesinin imzalandığı tarihte ve en geç rizikonun, yani sel olayının gerçekleştiği tarih olan 04.07.2012 tarih itibariyle mevcut olmadığı görüldüğünden, dava konusu tazminat talebinin reddi gerektiği sonuç ve kanaatine varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği, UYAP sisteminden yapılan araştırmada söz konusu İdare Mahkemesi kararının henüz kesinleşmemiş olduğu anlaşılmaktadır.
Temyize konu edilen davada mahkeme tarafından, dere yatağı üzerine izin ve projelerine aykırı biçimde alışveriş merkezini inşa eden davalı ...Ş. ile bu davalının ticari temsilcisi ve işyerlerini kiraya veren diğer davalı İdart Tur. A.Ş"nin oluşan zarardan müteselsilen sorumlu oldukları kabul edilerek, davaya konu edilen zararın tamamından davalıların sorumlu olduğuna hükmedilmiştir.
Davacı tarafın aynı zarar için, zararın meydana geldiği yapıyı inşa eden davalı ...Ş"ye yapım izni veren, yapıyı yeterince denetlemeyen ve hizmet kusuru olduğu iddia edilen idareler (eldeki davada fer"i müdahil olan) aleyhine de idari yargıda dava açtığı; idareler aleyhine açılan dava hakkında idari yargıda verilen kabul kararının yukarıda anlatılan nedenlerle bozulduğu; Samsun 1. İdare Mahkemesince bozma sonrası verilen kararda; somut olaydaki kusurlu fiiller ile zarar arasındaki illiyet bağına ilişkin hükmün eldeki davanın davalılarının durumunu da etkileyeceği gözetilip, idari yargıda süren davanın sonuçlanması/kesinleşmesi beklenmek suretiyle davalıların hukuki durumlarının takdir edilmesi ve oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle, yazılı şekilde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
3-Kabule göre de; davacı tarafın aynı alacak için hem idari yargıda hem de adli yargıda eldeki davayı açıp alacak talebinde bulunduğu, iki ayrı yargı kolunda açılan davalar sonunda alınacak kararlar ile aynı alacağın iki kez tahsili ihtimalinin bulunduğu dikkate alınmak suretiyle, idari yargıda verilen hükümle tahsilde tekerrür oluşturmayacak biçimde tazminatın hüküm altına alınmayışı da doğru olmamıştır.
SONUÇ:Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı İdart Tur. Yön. Hizm. Tic. A.Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (2) ve (3) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle, davalı İdart Tur. Yön. Hizm. Tic. A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı İdart Turizm ve Yönetim Hizmetleri A.Ş"ne geri verilmesine, 03/06/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.