9. Hukuk Dairesi Esas No: 2015/28713 Karar No: 2019/2114 Karar Tarihi: 23.01.2019
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2015/28713 Esas 2019/2114 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davalı işveren tarafından haklı bir sebep olmadan işten çıkarıldığı iddia edilen davacı, kıdem ve ihbar tazminatının eksik ödendiğini ve son maaşının net 800 TL artı prim olduğunu belirterek işçilik alacaklarının tahsili için dava açmıştır. Davalı ise iş akdinin şirket kararı ile sona erdirildiğini ve tüm yasal hakların ödendiğini savunarak davanın reddedilmesini talep etmiştir. Mahkeme, davayı kısmen kabul etmiştir. Taraflar arasındaki temyiz üzerine Yargıtay, fazla mesai alacağı konusunda uyuşmazlık bulunduğunu belirtmiştir. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 63. maddesine göre, normal çalışma süresinin haftada en fazla 45 saat olduğu ancak tarafların anlaşması ile bu sürenin haftanın çalışılan günlerine günde 11 saati aşmamak koşuluyla farklı şekilde dağıtılabileceği ifade edilmiştir. Fazla çalışma, kanunda yazılı koşullar çerçevesinde haftalık 45 saati aşan çalışmalar olup, denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, haftalık çalışma süresi normal süreyi aşmamak koşuluyla bazı haftalarda toplam 45 saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmamaktadır. Somut uyuşmazlıkta, davacı işçinin fazla mesai ücretlerinin zamsız kısmını aldığı, sadece zamlı ödenmesi gereken kısmın ödenmediği kabul edilerek sadece %50'lik zamlı kısmın hesaplanması gerekirken, fazla mesai hesabının %150 zamlı hesaplanması hatalı bulunmuştur. Karara göre, temyiz olunan karar yukarıdaki sebeplerden dolayı bozulmuştur. Kanun maddelerine göre de belirtilenler yapılmalıdır.
9. Hukuk Dairesi 2015/28713 E. , 2019/2114 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü: YARGITAY KARARI A) Davacı İsteminin Özeti: Davacı vekili özetle; müvekkilinin davalıya ait iş yerinde işçi olarak çalışırken haklı bir neden olmaksızın işten çıkarıldığını kıdem ve ihbar tazminatının eksik ödendiğini, son maaşının net 800,00 TL artı prim olduğunu iddia ederek bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. B) Davalı Cevabının Özeti: Davalı vekili, davacının iş akdinin şirket kararıyla sona erdirildiğini tüm yasal haklarının ödendiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir. C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti: Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. D) Temyiz: Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir. E) Gerekçe: 1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının tüm, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir. 2- Taraflar arasında fazla mesai alacağı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır. 4857 sayılı İş Kanununun 63 üncü maddesinde çalışma süresi haftada en çok 45 saat olarak belirtilmiştir. Ancak tarafların anlaşması ile bu normal çalışma süresinin, haftanın çalışılan günlerine günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabileceği ilkesi benimsenmiştir. Yasanın 41 inci maddesine göre fazla çalışma, kanunda yazılı koşullar çerçevesinde haftalık 45 saati aşan çalışmalar olup, 63 üncü madde hükmüne göre denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin haftalık çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile bazı haftalarda toplam 45 saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz. Parça başına veya yapılan iş tutarına göre ücret ödenen işlerde, fazla çalışma süresince işçinin ürettiği parça veya iş tutarının hesaplanmasında zorluk çekilmeyen hallerde, her bir fazla saat içinde yapılan parçayı veya iş tutarını karşılayan ücret esas alınarak fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma ücreti hesaplanır. Bu usulün uygulanmasında zorluk çekilen durumlarda, parça başına veya yapılan iş tutarına ait ödeme döneminde meydana getirilen parça veya iş tutarları, o dönem içinde çalışılmış olan normal ve fazla çalışma saatleri sayısına bölünerek bir saate düşen parça veya iş tutarı bulunur. Bu şekilde bulunan bir saatlik parça veya iş tutarına düşecek bir saatlik normal ücretin yüzde elli fazlası fazla çalışma ücreti, yüzde yirmibeş fazlası ise fazla sürelerle çalışma ücretidir. İşçinin parça başı ücreti içinde zamsız kısmı ödenmiş olmakla, fazla çalışma ücreti sadece yüzde elli zam miktarına göre belirlenmelidir. Somut uyuşmazlıkta, davacı davalı işyerinde beton makinesinde pompa operatörü olarak çalışmakta olup dökülen betonun metreküpü üzerinden prim almaktadır. Bir başka ifadeyle mesaisine bağlı olarak prim miktarı da artmaktadır. Bu çalışma sistemine göre yukarıda da izah edildiği üzere davacı işçinin fazla mesai ücretlerinin zamsız kısmını aldığı, sadece zamlı ödenmesi gereken kısmın ödenmediği kabul edilerek sadece %50"lik zamlı kısmın hesaplanması gerekirken fazla mesai hesabının %150 zamlı hesaplanması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir. F)Sonuç: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 23/01/2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.