Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/10297 Esas 2022/4862 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : Kadastro Tespitine İtiraz
İLK DERECE
MAHKEMESİ : Bozkır Kadastro Mahkemesi

Taraflar arasında Bozkır Kadastro Mahkemesinde görülen dava sonucunda verilen hükme Davalı ... vekili, davalı ..., davalı ..., davalılar ... ve ... vekili, davalı ... ve davalı ... ..., davacı ... İdaresi vekili ile davalı Hazine temsilcisinin istinaf yoluna başvurması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiş olup, bu kez davalı ... vekili ve davacı ... İdaresi vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyizi üzerine Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R

Kadastro sırasında Konya İli Hadim İlçesi ... Mahallesi çalışma alanında bulunan 255 ada 38-39-40-41-42 nolu parseller, 256 ada 1-2-3-4-5 nolu parseller, 257 ada 2-3-8-9 nolu parseller ve 259 ada 5 nolu parsel sayılı taşınmazlar Hadim Kadastro Mahkemesinin 2009/25 Esas sayılı dosyasında davalı olması ve orman parseline bitişik olmaları nedeniyle malik hanesi açık olarak, 258 ada 2 parsel sayılı taşınmaz ise kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle ... adına tespit edilmiştir.
Davacı ... İdaresi, kısmı askı ilan süresinde açtığı dava ile çekişmeli taşınmazların orman vasfı ile Hazine adına tescillerine karar verilmesini talep etmiş, yargılama aşamasında ... ve ... davaya müdahil olmuşlardır.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda; davacının davasının kısmen kabul kısmen reddine, 21.04.2017 tarihli bilirkişi raporuna göre, 257 ada 3 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptaline 3A harfiyle gösterilen 4734,95 m2'lik kısmının orman vasfıyla Hazine adına, 3B ile gösterilen 4348,41 m2'lik kısmının ... adına; 256 ada 4 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptaline 4A harfiyle gösterilen 9115,52 m2'lik kısmının orman vasfıyla Hazine adına, 4B ile gösterilen 2632,80 m2'lik kısmının ... adına; 256 ada 5 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptali ile 5A harfiyle gösterilen 8342,42 m2'lik kısmının orman vasfıyla Hazine adına, 5B ile gösterilen 5713,44 m2'lik kısmının ... ... Top adına; 257 ada 2 parsel sayılı taşınmazın 8448,50 M2 lik kısmının tarla vasfıyla davalı ... adına; 256 ada 2 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptali ile bilirkişi raporunda gösterilen yüzölçümü ve orman vasfıyla Hazine adına; 257 ada 9 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda ve krokide gösterilen aynı yüzölçümü ve tarla vasfıyla davalı ... adına; 257 ada 8 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda ve krokide gösterilen aynı yüz ölçümü ve tarla vasfıyla davalı ... adına; 259 ada 5 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda ve krokide gösterilen aynı yüzölçümü ve orman vasfıyla Hazine adına; 258 ada 2 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda ve krokide gösterilen aynı yüz ölçümü ve tarla vasfıyla davalı ... adına; 255 ada 38 parsel, 255 ada 39 parsel, 255 ada 40 parsel, 255 ada 41 parsel, 255 ada 42 parsel, 256 ada 3 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptali ile raporda gösterilen yüzölçümü ve orman vasfıyla Hazine adına; 256 ada 1 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda ve krokide gösterilen su deposu olarak köy halkı tarafından kullanılan su deposu ve alanın bu vasıfla Hazine adına; Krokide 9 nolu itiraz sahası içinde gösterilen dava konusu Konya İli Hadim İlçesi ... Mahallesi 256 ada 1 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda ve krokide gösterilen su deposu olarak köy halkı tarafından kullanılan su deposu ve alanın bu vasfıyla Hazine adına; 9 nolu itiraz sahası içinde bulunan ve 256 ada ile 257 nolu adanın arasındaki derenin orman vasfıyla Hazine adına; 9 nolu itiraz sahası içinde bulunan ve 256 ada ile 257 nolu adanın arasındaki yolun (YOL A= 1636,51 M2) kısmının orman vasfıyla orman parseli sınırlarına dahil edilmesine ve B ile gösterilen (YOL=B 2794,91 M2) kısmının ise yol vasfıyla Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hükmün, davalı ... vekili, davalı ..., davalı ..., davalılar ... ve ... vekili, davalı ... ve davalı ... ..., davacı ... İdaresi vekili ile davalı Hazine temsilcisi tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince: davalı ... vekilinin istinaf kanun yoluna başvurma talebinin HMK'nin 346/1 ve 352/1. maddeleri gereğince süre yönünden reddine; davalı ..., davalı ..., davalılar ... ve ... vekili, davalı ... ve davalı ... ...'un istinaf başvurusunun HMK'nin 353/(1)-b.1 maddesi gereğince esastan reddine; davacı ... İdaresi vekili ile davalı Hazine temsilcisinin istinaf başvuru talebinin kısmen kabulüne, Bozkır Kadastro Mahkemesinin 21.07.2017 tarihli ve 2015/25 Esas, 2017/11 Karar sayılı kararının HMK'nin 353/(1)-b.2 maddesi gereğince kaldırılmasına, 21.04.2017 tarihli bilirkişi raporuna göre, 257 ada 3 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptaline 3A harfiyle gösterilen 4734,95 m2'lik kısmının orman vasfıyla Hazine adına, 3B ile gösterilen 4348,41 m2'lik kısmının ... adına; 256 ada 4 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptaline 4A harfiyle gösterilen 9115,52 m2'lik kısmının orman vasfıyla Hazine adına, 4B ile gösterilen 2632,80 m2'lik kısmının Server Top adına; 256 ada 5 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptali ile 5A harfiyle gösterilen 8342,42 m2'lik kısmının orman vasfıyla Hazine adına, 5B ile gösterilen 5713,44 m2'ik kısmının ... ... adına; 257 ada 2 parsel sayılı taşınmazın 8448,50 m2'lik kısmının tarla vasfıyla davalı ... adına; 256 ada 2 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptali ile bilirkişi raporunda gösterilen yüzölçümü ve orman vasfıyla Hazine adına; 257 ada 9 parsel sayılı taşınmazın Fen bilirkişi raporunda ve krokide gösterilen aynı yüzölçümü ve tarla vasfıyla davalı ... adına; 257 ada 8 parsel sayılı taşınmazın Fen bilirkişi raporunda ve krokide gösterilen aynı yüz ölçümü ve tarla vasfıyla davalı ... adına; 259 ada 5 parsel sayılı taşınmazın Fen bilirkişi raporunda ve krokide gösterilen aynı yüz ölçümü ve orman vasfıyla Hazine adına; 258 ada 2 parsel sayılı taşınmazın Fen bilirkişi raporunda ve krokide gösterilen aynı yüz ölçümü ve tarla vasfıyla davalı ... adına; 255 ada 38 parsel, 255 ada 39 parsel, 255 ada 40 parsel, 255 ada 41 parsel, 255 ada 42 parsel, 256 ada 3 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptali ile raporda gösterilen yüzölçümü ve orman vasfıyla Hazine adına; 256 ada 1 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda ve krokide gösterilen su deposu olarak köy halkı tarafından kullanılan su deposu ve alanın bu vasıfla Hazine adına; krokide 9 nolu itiraz sahası içinde gösterilen dava konusu Konya İli Hadim İlçesi ... Mahallesi 256 ada 1 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda ve krokide gösterilen su deposu olarak köy halkı tarafından kullanılan su deposu ve alanın bu vasfıyla Hazine adına; 9 nolu itiraz sahası içinde bulunan ve 256 ada ile 257 nolu adanın arasındaki derenin orman vasfıyla Hazine adına tescillerine; ayrıca 9 nolu itiraz sahası içinde bulunan ve 256 ada ile 257 nolu adanın arasındaki yolun A ile gösterilen (YOL A= 1636,51 M2) kısmının orman vasfıyla orman parseli sınırlarına dahil edilmesine ve B ile gösterilen (YOL=B 2794,91 M2) kısmının ise yol vasfıyla haritasında gösterilmesine, bire karşı iki oy ile karar verilmiş, karşı oy olarak ise ''Hazinenin istinaf başvurusunun esastan kabulüne, Mahkeme hükmünün kaldırılarak davalılar adına tesciline karar verilen 256 ada 4 parsel ..., 256 ada 5 parselin B ile işaretli kısmı ... ..., 257 ada 2 parsel ..., 257 ada 3 parselin B bölümü ile işaretli ..., 257 ada 8 nolu parsel ... oğlu ..., 257 ada 9 nolu parsel ... adlarına bilirkişi raporundaki ve krokisindeki yüzölçümü belirtilen tesciline karar verilen taşınmazlar hakkındaki mahkeme hükmünün kaldırılarak resen araştırma ilkesi gereğince gerçek hak sahibi olan bu parsellerin Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesi'' görüşünde bulunulmuş olup Bölge Adliye Mahkemesi kararı bu kez davalı ... vekili ve davacı ... İdaresi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1.Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, yapılan yargılama ve uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere, istinaf yoluna başvuru süresinin geçtiği anlaşılmasına göre temyiz itirazları yerinde görülmediğinden, davalı ... vekili temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nin 370. maddesi uyarınca onanmasına karar verilmiştir.
2.Davacı ... İdaresi vekilinin temyiz itirazları yönünden; dava, Orman İdaresi tarafından kısmi askı ilan süresi içerisinde açılmış kadastro tespitine itiraz davası olup, davada 3402 sayılı Kanun'un 30/2 maddesi şartları mevcuttur. Dava konusu taşınmazların kadastro tesbit tutanakları 3402 sayılı Kanun'un 30/2. maddesi uyarınca gerçek hak sahibi belirlenerek doldurulmalıdır. 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 5, 26, 27 ve 30/2. maddelerinde, kadastro tesbit tarihinden önce dava konusu olan taşınmazlar hakkında ne gibi işlem yapılacağı gösterilmiştir. 3402 sayılı Kanun'un 27, 28 ve 29. maddeleri gereğince yargılamaya devamla, tesbit tutanağında yazılı hak sahiplerinin 3402 sayılı Kanun'un 30/2. maddesi gereğince gösterecekleri delillerle Mahkemece re'sen lüzum görülen diğer deliller de toplanıp dava konusu taşınmazın gerçek hak sahibi ya da sahipleri adına tesbit ve tapuya tesciline karar verilmesi gerekmektedir. Bu durumda, davalı taşınmazların bulunduğu ilgili İlçe Belediye Başkanlığı ve Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı davada taraf olması gerektiğinden Mahkemece bu idarelerin davaya dahil edilmesi için davacıya süre ve imkan tanınmalı, taraf teşkili sağlanmalıdır. Diğer yandan Mahkemece yapılan yargılamada en eski 1970 tarihli ... fotoğraflarının incelenmesi ile yetinilmiş, daha önceki tarihli ... fotoğrafları incelenmemiş, olup, Mahkemece gerçek hak sahibini belirlemekten uzak keşif ve raporlara dayanılarak hüküm kurulması doğru olmamıştır.
Hâl böyle olunca doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece, öncelikle davacılara davalarını ilgili İlçe Belediye Başkanlığı ve Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı yöneltmeleri için süre ve imkan tanınmalı, taraf teşkili sağlandığında delilleri sorulup saptanmalı, bildirildiği taktirde delilleri toplanmalı daha sonra yöreye ait en eski tarihli memleket haritası ve ... fotoğraflarının tamamı ile varsa amenajman planı ve komşu parsellere ait kadastro tutanakları, tutanaklar kesinleşmiş ise tapu kayıt örnekleri ve tapu kayıtları mahkeme kararı sonucu oluşmuş ise mahkeme karar örnekleri ilgili yerlerden getirtilip, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan aynı köyde ve komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek ayrı ayrı üçer kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile önceki bilirkişiler dışında halen Tarım ve Orman Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman mühendisleri arasından seçilecek bir orman mühendisi, bir ziraat mühendisi, bir fen elemanı ve bir jeodezi ve fotogrametri mühendisi aracılığıyla yeniden keşif yapılmalıdır. Keşifte getirtilen belgeler çekişmeli taşınmazlar ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazların öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı Kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; zilyedlikle veya hukuki değeri kalmamış olan tapu kayıtlarıyla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; keşifte, hakim gözetiminde, taşınmazların dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli; yukarıda değinilen diğer belgeler fen, jeodezi ve fotogrametri ile uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) ... fotoğrafları ve memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de ... fotoğrafları ve memleket haritası ölçeğine (Net-Cad veya benzeri programlar kullanılarak) denetime elverişli olacak şekilde çevrildikten sonra komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle çekişmeli taşınmazlar, çevre parsellerle birlikte memleket haritası ve ... fotoğrafları üzerinde gösterilmeli; taşınmazların gerçek eğimi klizimetre aletiyle ölçülerek memleket haritalarındaki münhanilerden (yükseklik eğrilerinden) de faydalanılmak suretiyle belirlenmeli; stereoskopik ... fotoğraflarının stereoskop vasıtasıyla üç boyutlu incelemesi yapılarak, temyize konu taşınmazların niteliği, kullanım durumları ile tasarruf sınırlarının belirgin olarak görünüp görünmediği belirlenmeli, üzerilerindeki bitki örtüsünün cinsi, yaşı, dağılımı, kapalılık oranı ile imar-ihyaya konu olup olmadıkları, olmuş iseler imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını, ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğe ne zaman başlanıldığını ve 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 17/2. maddesinde belirtilen orman içi açıklık vasfında olup olmadıklarını belirten müşterek imzalı, tereddüte mahal bırakmayacak şekilde, yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli ve dosyadaki belgeler ile karşılaştırıldığında denetime elverişli rapor alınmalıdır.
Ayrıca keşifte dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazların öncesinin ne olduğu, kim veya kimler tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadıkları, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmedikleri ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, komşu parsellerin tutanak ve dayanakları uygulanmalı; dava konusu taşınmazları sınır olarak nasıl nitelendirdikleri araştırılmalı; yerel bilirkişiler ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; ziraatçi bilirkişiden taşınmazların evveliyatını, toprak yapısını, niteliğini ve zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadıkları, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı şekilde açıklayan, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisinden ise, keşfi takibe ve denetlemeye olanak verir rapor ve kroki alınmalı, tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli 3402 sayılı Kanun'un 14. maddesi uyarınca, adına tescil kararı verilecek kişi ya da kişiler ile diğer mirasçılar ve onların miras bırakanları adına aynı çalışma alanı içerisinde kayıtsız ve belgesizden başkaca taşınmaz mal tesbit ya da tescil edilip edilmediği tapu müdürlüğü ve ilgili kadastro müdürlüğü ile hukuk mahkemeleri yazı işleri müdürlüğünden sorulup, aynı Kanun'un 03.07.2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile değiştirilen 14/2. maddesi hükmü gözetilerek sulu ve susuz olarak kazanılmış toprak miktarı belirlenip, Kanunun getirdiği sınırlamanın aşılıp aşılmadığı saptanarak, toplanacak tüm kanıtlar birlikte değerlendirilip, ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle süresinde istinaf edilmediğine ilişkin usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nin 370. maddesi uyarınca ONANMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı ... İdaresi vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile ... Bölge Adliye Mahkemesi (13.) Hukuk Dairesi'nin 29.03.2018 tarihli ve 2017/1371 Esas, 2018/421 Karar sayılı istinaf isteminin kısmen kabul kısmen reddine dair hükmünün 6100 sayılı HMK'nin 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın HMK'nin 373/2. maddesi gereği kararı veren ... Bölge Adliye Mahkemesi (13.) Hukuk Dairesine gönderilmesine, 35,90 TL peşin harcın onama harcına mahsubu ile kalan 44,80 TL'nin temyiz edenden alınmasına, 24.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.