MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup hükmün davacılar vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.

KARAR

Asıl ve birleşen davalarda, davacıların .........nın galle fazlasına müstehak vakıf evladı oldukları ve üst soyları ......... ......’nin kardeşi mütevellilik yapan ...... (Tunçel) vasıtası ile mazbut ......... olan ......... ......... Vakfı"nın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduklarının tespiti İstenmiş; mahkemece,......... Vakfı"na ilişkin davanın açılmamış sayılmasına, ...... .........ına yönelik açılan davanın reddine,............ .........ı yönünden ise davacıların gaile fazlasına müstehik evladı olduklarına dair verilen karar davacılar ile davalı ... vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, davacıların dava konusu mazbut .........ın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduklarının tespiti istemine İlişkindir.
1. Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına ve ilâmda belirlenip dayanılan gerektirici sebeplere göre, davacılar vekilinin tüm ve davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davalı vekilinin davacıların galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduklarına dair ......Vakfı"na yönelik temyiz itirazlarına gelince;
5737 sayılı ......... Yasası’nın 3. maddesine göre mazbut ........., bu kanun uyarınca ......... Müdürlükçe (...) yönetilecek ve temsil edilecek ......... ile mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi"nin yürürlük tarihinden önce kurulmuş ve 2762 sayılı ......... Kanunu gereğince ......... ......... Müdürlüğünce yönetilen ......... olarak tanımlanmıştır.
......... Kanunu ve ......... Yönetmeliğine göre, mazbut ve mülhak .........da vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, .........da evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki vakıf evladı kavramı daha çok, vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup, vakfedenin akrabaları ya da vakıftan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır.
Vakfın geliri üzerinde hak sahibi olduğuna ilişkin davayı, vakfiye uyarınca galleden yararlanma hakkı olan, yani vakfeden ile ...... olan ya da ...... olmasa bile galleden kendisine pay özgülenen diğer kişiler açabilir.
Bir vakıftan galle fazlasının alınabilmesi için açılan davada öncelikle vakfeden ile ......nın ispatlanması, sonra da vakfiyede öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir. Yani bu tür davalarda incelenecek ilk husus; davacılar ile vakfeden arasında iddia edildiği üzere kan bağı yolu ile ...... mevcut olup olmadığı, eğer ...... kurulabiliyorsa ikinci aşamada vakfiyelerde galle fazlası için öngörülen şartların somut olayda davacılar yönünden gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması olacaktır.
Vakfiyeler, vakıf davalarında birinci derecede delil olup (......... Müessesesi, 1996, Sh. 428), kadimden beri uygulandığı bilinmedikçe vakıf davalarında yazılı delil olarak kullanılamazlar. (Mecelle md.1739) Vakfiyelerin uygulanma şartı, bunların ifade ettikleri maddelerin sabit ve meşhur olmasıdır,
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden; davacılar ile vakfeden Abacı ... arasında usulüne uygun ......nın kurulduğu, galle fazlası için ise dava konusu vakfa ait vakfiye yerine kaim 2 Cemaziye"l-evvel 1113 H./1701 M. tarihli ilamda; "...vakf-ı mecburdan baki izdiyadi galleye hayatta oldukça ben mutasarrıf olam vefatımdan sonra oğlum es-......mutasarrıf ola vefatından sonra evladı ve evlad-ı evladı neslen bade neslin fer"an gıbbe aslin mutasarrıf ola ve ba"de’l -inkıraz kızlarım...... ales-seviyi mutasarrıf olalar ve ba"del-inkıraz ......-i münevvere fukarasına tesadduk oluna...” şeklinde düzenlenerek galle fazlası, vakıf hayatta iken kendisine, ölümü üzerine oğlu es-......"ye onun ölümü ile evladı evladı evlatlarına, oğlu es-......"nin soyunun kesilmesi halinde ise kızları .........’ye eşit şekilde paylaştırılması, kızlarının da soyunun kesilmesi durumunda ...... şehri fukarasına bırakıldığı yani kız evlat soyundan gelen evlatların gaile fazlası alabilmeleri erkek evlat olan es-......"nin soyunun kesilmesi ön şartına bağlanmıştır.
Buna göre mahkemece; davacıların gidebildiği kadar üstsoyuna ve bunların bütün mirasçılarına ait nüfus kayıtları getirtildikten sonra, daha önce verilmiş ve kesinleşmiş galle fazlasına müstehak evlat kararlarında adı geçen vakıf evlatlarının açık kimlik ve nüfus kayıtlarına göre bir soyacağı çıkartılarak, öncelikle davacıların vakıfın oğlu es-......"nin mi yoksa vakıfın kızları ...... Ummehani"nin soyundan mı geldiklerinin tespiti, kızların soyundan geldiklerinin tespiti halinde ise öncelikle es-......’nin soyunun kesilmesi şart kılındığından bu hususun araştırılması, buna dair taraf delillerinin toplanması ile eski vakıf hukukunda uzman bilirkişiden denetime elverişli bilirkişi raporu alınarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve yetersiz bilirkişi raporuna göre davacıların Abacı ... ...... Vakfı yönünden de galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduklarının tespitine de karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin tüm davalı vekilinin ise sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK"nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla uygulanacak olan 1086 sayılı HUMK"un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflarca HUMK"un 440/1 maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 35,90 TL onama harcının davacıdan alınmasına, 17.12.2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.











B.A