Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkin olup, mahkemece davanın reddine dair verilen karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında imzalanan 03.05.2007 tarihli sözleşme ile davacı “II. Grup (...) ilçeleri muhtelif köy yolları 1. kat sathi asfalt kaplama yapım işi” ni üstlenmiştir. Davacı yüklenici, davalı idare iş sahibidir.
Davada sözleşme kapsamında imalâtı yapılan ... köy yolunun 1. kat sathi asfalt kaplama işinin fen ve sanat kaidelerine uygun yapılmadığı için idare tarafından geçici kabulünün yapılmadığı, oysa işin sözleşme ve eki şartnameler ile fen ve sanat kaidelerine uygun olarak imal edildiği ve halen kullanılmaya devam edildiği belirtilerek bu işin imalât bedeli ile sözleşme konusu iş dahilinde hakedişe bağlandığı, geçici ve kesin kabulleri yapıldığı halde ödenmeyen alacak bedeli talep edilmiştir.
Davadan önce davacı yüklenici şirketin ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2009/11 D. iş dosyası üzerinden yaptırdığı delil tespiti sonucu düzenlenen 21.05.2009 tarihli tespit bilirkişi raporunda “... köy yolunun sözleşme ve eki şartnamelere, fen ve sanat kurallarına idarenin sebebiyet verdiği haller yanında %5 eksiği ile uygun yapıldığı” belirtilmiştir. Yapılan yargılama sırasında mahkemece ... Asliye Hukuk Mahkemesi"ne talimat yazılarak mahallinde 28.09.2011 tarihinde yapılan keşif sonucu bilirkişi kurulunca düzenlenen 18.10.2011 tarihli raporda da “Müteahhit firmanın yapımını üstlendiği Harmancık köy yolunun sözleşme şartlarına, eki teknik şartnamelere fen ve sanat kaidelerine göre %5 eksiği ile yapılmış olduğu, dava konusu yoldaki deformasyonların çevre ve iklim koşullarından kaynaklandığı” görüşüne yer verilmiştir. Mahkemece hükme esas alınan ve
... Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi"ne yazılan talimat uyarınca dosya üzerinden bilirkişilerce yapılan inceleme sonucu düzenlenen 23.07.2012 havale tarihli bilirkişi kurulu raporunda ise “köy yolunda kısa sürede oluşan bozulma nedeninin alt yapı eksikliğinden ziyade uygulama eksikliğinden doğduğu, bozulmaların nedeninin davacı yükleniciden kaynaklandığı, gerçekleştirilen imalâtların kullanılamayacağı ve sökülerek her imalât safhasının yeniden yapılması gerektiği” sonucuna ulaşılmıştır.
6100 sayılı HMK hükümlerine göre; mahkeme, çözümü hukuk dışında özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir (266/1). Taraflar, bilirkişi raporunun kendilerine tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde raporda eksik gördükleri hususların, bilirkişiye tamamlattırılmasını; belirsizlik gösteren hususlar hakkında ise bilirkişinin açıklama yapmasının sağlanmasını veya yeni bilirkişi atanmasını mahkemeden talep edebilirler (281/1). Mahkeme, bilirkişi raporundaki eksiklik yahut belirsizliğin tamamlanması veya açıklığa kavuşturulmasını sağlamak için, bilirkişiden yeni sorular düzenlemek suretiyle ek rapor alabileceği gibi, tayin edeceği duruşmada, sözlü olarak açıklamalarda bulunmasını da kendiliğinden isteyebilir (281/2). Mahkeme, gerçeğin ortaya çıkması için gerekli görürse, yeni görevlendireceği bilirkişi aracılığıyla tekrar incelemede yaptırabilir (281/3). Hakim, bilirkişinin oy ve görüşünü diğer delillerle birlikte serbestçe değerlendirir (282/1).
Raporu serbestçe değerlendirme yetkisi hakimin, bilirkişinin yerine geçerek hakimlik mesleği dışında özel ve teknik bilgi gerektiren bir durumda şahsi bilgisiyle karar verebileceği anlamına gelmez. Hukuk Genel Kurulu"nun 04.02.2009 tarihli 2008/4-823 Esas, 2009/50 Karar sayılı kararında da hakimin kendisini bilirkişi veya bilirkişi kurulu yerine koyamayacağı, özel ve teknik bilgiyi gerektiren konularda şahsi bilgisiyle sonuca gidemeyeceği, o konuda bilirkişi incelemesi yaptırması gerektiği belirtilmiştir.
Bilirkişi raporları arasında çelişki olduğu ve bu çelişkinin giderilmesi teknik bilgiyi gerektirdiği takdirde, hakim bu çelişkiyi giderecek rapor veya ek rapor almalıdır. Bu şekilde çelişkiyi gideren rapor almaksızın raporlardan birini esas alarak karar verilmesi halinde hakimin özel ve teknik bilgi gerektiren bir durumda şahsi bilgisiyle karar verdiği gibi bir sonuç ortaya çıkacaktır.
Yukarıda yapılan açıklama ve sözü edilen kurallarla birlikte somut olay değerlendirildiğinde, davanın açılmasından önce davacının mahkemede yaptırdığı tespit dosyasında bilirkişi tarafından düzenlenen 21.05.2009 tarihli rapor ve mahkemece yargılama sırasında alınan 18.10.2011 tarihli rapor ile hükme esas alınan 23.07.2012 havale tarihli rapor arasında ... köy yolunun sözleşmeye, eki şartnamelere ve fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılıp yapılmadığı, davacının bedele hak kazanıp kazanmadığı konusunda çelişki bulunduğu açıktır. Mahkemece bu çelişki giderilmeden ve çelişkiyi giderici rapor alınmaksızın karar verilmiştir. Çelişkili raporlara göre karar verilemez. Yine davada ... köy yolu sathi asfalt kaplama işinin imalât bedeli yanında
“Sözleşme konusu iş dahilinde hakedişe bağlandığı, geçici ve kesin kabulleri yapıldığı halde ödenmeyen iş bedeli” de istendiği halde bu konuda herhangi bir inceleme ve araştırma yapılmaksızın talebin reddine karar verilmesi de doğru olmamıştır.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş HMK’nın 281/3. maddesi gereğince, yeniden oluşturulacak konusunda uzman bilirkişi kurulundan, dosya kapsamında mevcut delillere, iddia ve savunmaya göre davacının isteyebileceği alacak miktarları konusunda gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp değerlendirilerek oluşacak kanaate göre hüküm kurmaktan ibaret olmalıdır.
Açıklanan hususlar dikkate alınmadan eksik inceleme ile davanın reddi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 22.03.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.