Yargıtay 7. Ceza Dairesi 2022/2246 Esas 2022/9114 Karar Sayılı İlamı

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na muhalefet etmek eyleminden kabahatli ... hakkında 144,00 Türk lirası idari para cezası uygulanmasına dair ... Emniyet Müdürlüğü ... Trafik Müfettişliği Büro Amirliğinin 18/05/2021 tarihli ve MA ... sayılı trafik idari para cezası karar tutanağına karşı yapılan başvurunun reddine ilişkin ... Sulh Ceza Hakimliğinin 02/06/2021 tarihli ve 2021/6257 değişik iş sayılı kararı aleyhine Yüksek Adalet Bakanlığından verilen 17/11/2021 tarihli kanun yararına bozma istemini içeren dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 31/12/2021 tarihli ve KYB. 2021/144782 sayılı ihbarnamesi ile daireye verilmekle okundu.
Mezkür ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre,
1- 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 6, 22/4 ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 12. maddeleri uyarınca hakkında idarî yaptırım kararı veren ... Emniyet Müdürlüğü ... Trafik Müfettişliği Büro Amirliğinin bulunduğu yer mahkemelerinin kabahatlinin başvurusunu incelemekle yetkili ve görevli olması karşısında, yetkisizlik kararı verilmesi gerektiği gözetilmeden, başvurunun esastan incelenerek yazılı şekilde karar verilmesinde,
2-5326 sayılı Kanun'un, "Başvurunun incelenmesi" başlıklı 28. maddesindeki "(2) Başvurunun usulden kabulü hâlinde mahkeme dilekçenin bir örneğini ilgili kamu kurum ve kuruluşuna tebliğ eder.(3) İlgili kamu kurum ve kuruluşu, başvuru dilekçesinin tebliği tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde mahkemeye cevap verir. (4) Mahkeme, başvuruda bulunan kişilere cevap dilekçesinin bir örneğini tebliğ eder; talep üzerine veya re'sen tarafları çağırarak belli bir gün ve saatte dinleyebilir....(7) Mahkeme ilgilileri dinledikten ve bütün delilleri ortaya koyduktan sonra aleyhinde İdarî yaptırım kararı verilen ve hazır bulunan tarafa son sözünü sorar. Son söz hakkı, aleyhinde İdarî yaptırım kararı verilen tarafın kanunî temsilcisi veya avukatı tarafından da kullanılabilir. Mahkeme son kararını hazır bulunan tarafların huzurunda açıklar." hükmüne aykırı olarak, kabahatlinin, idarî para cezasının iptali istemli başvurusuna istinaden mahkemece, ilgili kamu kurumundan gerekli olan tüm evraklar getirtilip inceleme ve araştırma yapılmadan ve başvuruda bulunan kabahatliye cevap dilekçesinin bir örneği tebliğ edilmeden, yazılı şekilde başvurunun reddine karar verilmesinde isabet görülmemiş ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu kanun yararına bozmaya atfen ihbar olunmuş bulunmakla Türk Milleti adına gereği görüşülüp düşünüldü;
Fahri Trafik Müfettişliği Görev ve Çalışma Yönetmeliği'nin ''Müfettişlerin Görev ve Yetkileri'' başlıklı 9. maddesinin;
''(Başlığıyla birlikte değişik:RG-24/11/1999-23886)
Müfettişler;
a) (Değişik:RG-7/3/2019-30707) Tespit ettikleri kural ihlallerine ilişkin olarak; fiziki ortamda düzenledikleri tutanakları (EK-3) herhangi bir trafik ekip veya kuruluşuna elden, elektronik ortamda düzenledikleri tutanakları Emniyet Genel Müdürlüğüne elektronik sistem üzerinden bir hafta içerisinde teslim ederler.
b) Trafik güvenliği ile ilgili görüş ve önerileri bildirebilirler.
c) Yer ve zamanla sınırlı olmayıp, ülkenin her yerinde görevli sayılırlar.
d) Görevlerini yürütürken, adil ve tarafsız olmak zorundadırlar.
e) Araç durduramaz, sürücülerle muhatap olamaz, belge veya evrak kontrolü yapamazlar.'' hükümlerini, 5326 sayılı Yasanın ''Yer bakımından uygulama'' başlıklı 6. maddesinin ;
''(1) 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun yer bakımından uygulamaya ilişkin 8 inci maddesi hükümleri, kabahatler bakımından da uygulanır. Ancak, kanunlarda aksine hüküm bulunan haller saklıdır.'' hükmü ile ''İdarî yaptırım kararı verme yetkisi'' başlıklı 22. maddesinin;
'' (1) Kabahat dolayısıyla idarî yaptırım kararı vermeye ilgili kanunda açıkça gösterilen idarî kurul, makam veya kamu görevlileri yetkilidir.
(2) Kanunda açık hüküm bulunmayan hallerde ilgili kamu kurum ve kuruluşunun en üst amiri bu konuda yetkilidir.
(3) İdarî kurul, makam veya kamu görevlileri, ancak ilgili kamu kurum ve kuruluşunun görev alanına giren yerlerde işlenen kabahatler dolayısıyla idarî yaptırım kararı vermeye yetkilidir.
(4) 4.12.2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun yer bakımından yetki kuralları kabahatler açısından da geçerlidir.'' hükümlerini, ''İdarî yaptırım kararı verme yetkisi'' başlıklı 22. maddesinin 3. fıkrasının “İdari kurul, makam veya kamu görevlileri, ancak ilgili kamu kurum ve kuruluşunun görev alanına giren yerlerde işlenen kabahatler dolayısıyla idari yaptırım kararı vermeye yetkilidir.” hükmünü, 2918 sayılı Yasanın ''Suç ve ceza tutanakları'' başlıklı 114. maddesinin 1. fıkrasının ise “Bu Kanunda yazılı trafik suçlarını işleyenler hakkında yetki sınırları içinde Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı personeli ile Ulaştırma Bakanlığının ve Karayolları Genel Müdürlüğünün ilgili birimlerinin il ve ilçe kuruluşlarında görevli ve yetkili kılınmış personelince tutanak düzenlenir.” hükmünü, 5271 sayılı CMK' nun ''Yetkili mahkeme'' başlıklı 12. maddesinin;
'' (1) Davaya bakmak yetkisi, suçun işlendiği yer mahkemesine aittir.
(2) Teşebbüste son icra hareketinin yapıldığı, kesintisiz suçlarda kesintinin gerçekleştiği ve zincirleme suçlarda son suçun işlendiği yer mahkemesi yetkilidir.
(3) Suç, ülkede yayımlanan bir basılı eserle işlenmişse yetki, eserin yayım merkezi olan yer mahkemesine aittir. Ancak, aynı eserin birden çok yerde basılması durumunda suç, eserin yayım merkezi dışındaki baskısında meydana gelmişse, bu suç için eserin basıldığı yer mahkemesi de yetkilidir.
(4) Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olan hakaret suçunda eser, mağdurun yerleşim yerinde veya oturduğu yerde dağıtılmışsa, o yer mahkemesi de yetkilidir. Mağdur, suçun işlendiği yer dışında tutuklu veya hükümlü bulunuyorsa, o yer mahkemesi de yetkilidir.
(5) Görsel veya işitsel yayınlarda da bu maddenin üçüncü fıkrası hükmü uygulanır. Görsel ve işitsel yayın, mağdurun yerleşim yerinde ve oturduğu yerde işitilmiş veya görülmüşse o yer mahkemesi de yetkilidir.
(6) (Ek:8/7/2021-7331/10 md.) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının ya da banka veya kredi kartlarının araç olarak kullanılması suretiyle işlenen suçlarda mağdurun yerleşim yeri mahkemeleri de yetkilidir.'' hükümlerini, 5237 sayılı TCK' nun ''Yer bakımından uygulama'' başlıklı 8. maddesinin ise;
''(1) Türkiye'de işlenen suçlar hakkında Türk kanunları uygulanır. Fiilin kısmen veya tamamen Türkiye'de işlenmesi veya neticenin Türkiye'de gerçekleşmesi halinde suç, Türkiye'de işlenmiş sayılır.
(2) Suç;
a) Türk kara ve hava sahaları ile Türk karasularında,
b) Açık denizde ve bunun üzerindeki hava sahasında, Türk deniz ve hava araçlarında veya bu araçlarla,
c) Türk deniz ve hava savaş araçlarında veya bu araçlarla,
d) Türkiye'nin kıt'a sahanlığında veya münhasır ekonomik bölgesinde tesis edilmiş sabit platformlarda veya bunlara karşı,
İşlendiğinde Türkiye'de işlenmiş sayılır.'' hükümlerini amir olduğu; yukarıda sayılan düzenlemelerin tamamı birlikte değerlendirildiğinde; yer ve zamanla sınırlı olmayıp, ülkenin her yerinde görevli sayılan fahri trafik müfettişi tarafından ... İli, ... İlçesi sınırları içerisinde tespit edildiği belirtilen kural ihlali uyarınca düzenlenen idari yaptırım kararı bakımından, başvuruyu inceleyecek Hakimliğin, idari yaptırım kararını uygulayan kurumun bulunduğu Hakimlik değil, idari yaptırıma konu kabahatin işlendiği yer Hakimliği olduğu anlaşılmakla birlikte, ... ili ... ilçesinde işlendiği ileri sürülen kabahat ile ilgili olarak idari para cezası kararını verme yetkisinin de bu yer idaresine ait olduğu cihetle, ... Fahri Trafik Müfettişliği Büro Amirliği tarafından yetki alanı dışında işlenen kabahat ile ilgili düzenlenen idari para cezası karar tutanağının yetki yönünden hukuka uygun olmadığı,
Hususunda da kanun yararına bozma isteminde bulunup bulunulmayacağının değerlendirilmesi için Adalet Bakanlığı'na gönderilmek üzere dosyanın Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 09.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.