Danıştay 6. Daire 2020/577 Esas 2021/4686 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/577
Karar No : 2021/4686

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Kaymakamlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
2- ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Mersin ili, Tarsus ilçesi, ... (...) Mahallesi, ... ada, ... sayılı parseli de kapsayan alanda 1/1000 ölçekli ilave revizyon uygulama imar planının kabulüne ilişkin Tarsus Belediye Meclisinin ... tarihli ve ... sayılı kararının ve bu kararının onaylanmasına ilişkin Mersin Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile anılan plan revizyonuna askı süresi içerisinde yapılan itirazın reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Tarsus Belediye Meclisi kararının ve bu kararının onaylanmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Mersin Büyükşehir Belediye Meclisi kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararda; dava konusu 1/1000 ölçekli ilave revizyon uygulama imar planında, üst ölçekli 1/5000 ölçekli nazım imar planındaki durumuna uygun olarak parselin "park alanı" olarak işaretlendiği, davacı idare tarafından, 1/5000 ölçekli imar planının iptali istemiyle açılmış herhangi bir davanın da bulunmadığı görüldüğünden, plan kademelenmesine, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olarak hazırlanan dava konusu 1/1000 ölçekli ilave revizyon uygulama imar planının kabulüne ilişkin meclis kararlarında ve bu karara yapılan itirazın reddine dair işlemlerde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı; öte yandan 19.09.2018 tarihli ara kararına cevaben gönderilen bilgi ve belgelerden, dava konusu parselin 7269 sayılı Kanun kapsamında kaldığı, davalı idare tarafından ... tarih ve ... sayılı yazıyla Mersin İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünden görüş istenildiği, söz konusu görüşün planın onaylanmasından sonra istenilmesinin planı usul yönünden sakatlamayacağı anlaşıldığından, davacı idarenin bu iddiasına itibar edilmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: Dava konusu imar plânının 26.05.2017-26.06.2017 tarihleri arasında ilân edildiği, davacının ilân süresi içerisinde 23.06.2017 tarihinde itiraz ettiği, bu durumda; son ilân günü 26.06.2017 gününü izleyen gün olan 27.06.2017 tarihinden itibaren en fazla 120 gün içerisinde, en geç 25.10.2017 günü içinde açılması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 31.10.2017 günü açılan davada süre aşımı bulunduğundan uyuşmazlığın esasının incelenmesinin hukuken mümkün olmadığı sonucuna varılarak davanın süre aşımı nedeniyle reddi gerekirken davanın esastan reddi yolunda verilen istinafa konu İdare Mahkemesi kararında sonucu itibariyle isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :
Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından; temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
Tarsus Belediye Başkanlığı tarafından; savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: Mersin ili, Tarsus ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... sayılı parseli de kapsayan alanda yapılan 1/1000 ölçekli ilave revizyon uygulama imar planının Tarsus Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile kabul edilerek Mersin Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile onaylandığı, 26.05.2017-26.06.2017 tarihleri arasında ilan edildiği, bu süre içinde davacı idare tarafından 23.06.2017 tarihinde yapılan itirazların ... tarih ve ... sayılı Tarsus Belediye Meclisi kararı ile reddedildiği, bu kararın Mersin Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile davacı itirazı yönünden onaylandığı, diğer bazı itirazların kabul edildiği, davacı tarafından anılan kararların iptali istemiyle 31.10.2017 tarihinde bakılan davanın açıldığı, bu arada Mersin Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararının yeniden ilan edilip edilmediğine dair dosya içeriğinde herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7.maddesinde, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilecekleri hüküm altına alınmakla, ilanı gereken düzenleyici işlemler yönünden ilgililere uygulama üzerine dava açma olanağı tanındığı tartışmasızdır.
3194 sayılı İmar Kanununun 5.maddesinde, uygulama imar planı; "tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan" olarak tanımlanmıştır.
Aynı Kanununun 8.maddesinin 1.fıkrasının (b) bendinde, imar planlarının, nazım imar planı ve uygulama imar planından meydana geldiği, mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı, planların, belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği, bu planların onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edileceği, bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebileceği, belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazların ve planların belediye meclisince on beş gün içinde incelenerek kesin karara bağlanacağı, onaylanmış planlarda yapılacak değişikliklerin de yukarıdaki usullere tabi olduğu hükümlerine yer verilmiştir.
İmar mevzuatı ve 2577 sayılı Yasanın 7.maddesi ile üst makamlara başvurmayı düzenleyen 11.maddesi hükümleri karşısında, imar planlarına karşı, bir aylık askı süresi içinde 2577 sayılı Yasa'nın 11.maddesi kapsamında başvuruda bulunulması ve bu başvuruya idari dava açma süresinin başlangıç tarihi olan son ilan tarihinden itibaren 60 gün içinde cevap verilmeyerek isteğin reddedilmiş sayılması halinde, bu tarihi takip eden 60 günlük dava açma süresi içinde veya son ilan tarihini izleyen 60 gün içinde cevap verilmek suretiyle isteğin reddedilmesi halinde bu cevap tarihinden itibaren 60 günlük dava açma süresi içinde idari dava açılabileceği; imar planlarına askı süresi içinde bir itirazda bulunulmamış ise, davanın, 2577 sayılı Yasanın 7.maddesi uyarınca imar planının son ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 gün içinde açılması gerektiği, ancak bu süreler içerisinde dava açılmamış olması halinde imar planının uygulanmaya konulması ile birlikte uygulama işlemi üzerine işlem ile birlikte imar planına veya doğrudan işlemin dayanağı olan imar planına karşı yeniden dava açma hakkının bulunduğu ve bu aşamada dava açma süresinin uygulama işleminin süresine tabi olduğunda tartışma bulunmamaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıya alıntılanan mevzuat hükümlerine göre uygulama imar planının büyükşehir belediye meclisince onaylandıktan sonra yürürlüğe girip bir ay süreyle ilan edildikten sonra kesinleşeceği açık olup bu süre içinde yapılan itirazların tamamı ya da bir kısmının kabul edilmesi halinde uygulama imar planının yeniden bu süreci takip edip ilan edilerek kesinleştirilmesi, buna göre dava açma süresinin son ilan süresinin son gününden itibaren başlatılması gerekmektedir.
Bu hale göre, dava konusu uygulama imar planının 26.05.2017-26.06.2017 tarihleri arasında askıya çıkarılarak ilan edilmesi üzerine imar planına yönelik yapılan itirazların bir kısmının Mersin Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile kabul edildiğinden bu kararın tekrar ilan edilmesi gerekmekte olup bu hususa dair dosya içeriğinde herhangi bir bilgi ve belge bulunmamaktadır.
Bu itibarla, Mersin Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararının tekar ilan edilip edilmediği, edilmiş ise en son ilan tarihinden itibaren yasal dava açma süresi içinde dava açılıp açılmadığının belirlenmesi suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, davanın esastan reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun, davanın süre aşımı nedeniyle uyuşmazlığın esasının incelenmesinin hukuken mümkün olmadığı sonucuna varılarak reddi gerektiği gerekçesiyle reddine ilişkin temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun, yukarıda anılan gerekçeyle reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 30/03/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.