Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak talebine ilişkin olup, mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı davasında davalı ile aralarında düzenlenen 07.05.2012 tarihli sözleşme ile ... ve ... Okulu Eğitim Merkezi Komutanlığı ... ... Isıtma Sistemi Onarım işinin yapımını üstlendiklerini, işin bitirildiğini ve kesin hakedişin yapıldığını, işi yaparken davalı idarenin sözleşme dışı bir çok iş yaptırdığını ancak bedellerini ödemediğini belirterek fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak 10.000,00 TL"nin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, 11.02.2014 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 250.000,00 TL"ye yükseltmiştir.
Davalı savunmasında davacının ihale sonucu aldığı söz konusu işe ait çalışmalarında uygulama projelerine yasal süre içinde itirazda bulunmadığını, davacı tarafından fazladan yaptığı iddia edilen tüm imalât kalemlerinin işin başında davacıya teslim edilen projelerde yer almakta olduğunu, davacı tarafça iddia edilen şap, seramik, çeşitli demir işleri, ısı merkezine monte edilen sıcak su kazanlarında çeşitli yenilikler yapılması ve elektrik işlerine ait kablo tavası yapılması işlerinin sözleşme içinde yer aldığını, yüklenici davacının kesin hak ediş hesabına yanaşmadığını açıklayarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiş, mahkemece 07.05.2012 tarihli olarak “Anahtar Teslimi Götürü Bedel” üzerinden ihale olunan işin tamamlandığı, geçici kabulü ve kesin hakedişin yapılarak işveren idareye teslim edilmiş olduğu, davaya konu söz konusu işlerin Yapım İşleri Genel Şartnamesi; 22.b. maddesinde "Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksikliği ve işin tasfiyesi" bölümünde de belirtilmiş olduğu üzere %10 artış kapsamı içinde yaptırılmasının mümkün olduğu, buna karşın dosya içeriğine göre, taraflar arasında bu artış oranına dayalı olarak herhangi bir mukayeseli keşif yapılmadığı, davalı idare tarafından davacı şirkete yaptırılan fazladan bu işlerin zaruri ve faydalı işlerden olup, idare menfaatinde olduğu, bu nedenle
bedelinin vekâletsiz iş görme hükümlerine göre tahsili gerektiği, alınan bilirkişi raporuna göre yapılan bu işlerin toplam bedelinin 368.437,17 TL olarak belirlendiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Taraflar arasında düzenlendiği ihtilâfsız olan sözleşmenin 8.2.1 maddesinde sözleşme ekleri sayılmış olup sayılan ekler arasında Yapım İşleri Genel Şartnamesi de bulunmaktadır. Bu şartname 6100 sayılı HMK"nın 193. maddesine göre delil sözleşmesi niteliğinde olup mahkemelerce görevi gereği kendiliğinden gözetilmesi gerekir. Anılan Şartname"nin 21. maddesinde götürü bedelli işlerde sözleşme kapsamında kalması halinde %10 fazla imalâtın sözleşme fiyatlarıyla yaptırılacağı hükmü bulunmaktadır. Bu nedenle sözleşme dışı imalâtlar yönünden inceleme yapılırken sözleşmenin ilgili hükümleri ile şartname hükümlerinin dikkate alınması zorunludur. Yapılacak incelemede %10"u aşan imalâtın tespiti halinde ise bedelinin sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı BK"nın 413 ve devamı maddeleri gereğince iş sahibi yararına olması koşuluyla yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçleriyle belirlenmesi gerekir.
Somut olayda mahkemece taraflar arasında bu artış oranına dayalı olarak herhangi bir mukayeseli keşif yapılmadığı gerekçesiyle tüm sözleşme dışı işlerin bedelleri vekâletsiz iş görme hükümlerin göre değerlendirilip hüküm altına alınmış ise de bunlar için ayrıca mukayeseli keşif yapılmasına gerek bulunmadığından bu gerekçe yerinde olmamıştır. Mahkemece yapılması gereken iş bilirkişilerden alınacak ek rapor ile öncelikle sözleşme kapsamında yapımı gereken imalâtların yapılıp yapılmadığının saptanması, bundan sonra %10 oranda yapıldığı belirtilen imalâtların denetime açık bir şekilde belirlenip bedellerinin sözleşme fiyatlarıyla hesaplattırılması, aşan oranda imalât yapılmış olması halinde bedellerinin sözleşme tarihinde yürürlükte olan 818 sayılı BK"nın 413 ve devamı maddeleri gereğince iş sahibi yararına olması koşuluyla yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçleriyle hesaplattırılıp sonucuna göre karar verilmesinden ibaret iken eksik inceleme ile davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 20.03.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.