9. Hukuk Dairesi 2015/28724 E. , 2019/2074 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili ve davalılardan ... Belediye Başkanlığı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının 2005-Mayıs/2012 tarihleri arasında davalı işveren şirketler bünyesinde ve ... Belediye Başkanlığı"nın emrinde çoğunluğu şoför olarak süresiz ve aralıksız çalıştığını, emekliliği geldiği gerekçesiyle işten çıkarıldığını, yasal haklarının ödenmediğini ileri sürerek, kıdem, ihbar tazminatları ile fazla mesai ücreti, bayram tatil ücreti ve asgari geçim indirimi alacaklarının davalılardan tahsilini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... Başkanlığı vekili, davacının belediye çalışanı olmadığını, davacının iş sözleşmesi imzaladığı şirket ile aralarında ihale yoluyla hizmet alım sözleşmesi imzalandığını, davacının tüm maaş ve sosyal haklarının sözleşmeli olduğu şirket tarafından karşılandığını, zamanaşımı definde bulunduklarını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Hizm. İnş. Turz. A.Ş. vekili, müvekkil şirketin belirli dönemlerde ihalelere girdiğini ve kazandığı ihalelerde belirli süreli iş sözleşmesiyle işçi çalıştırdığını, davacının müvekkil şirket ile bu kapsamda iki dönem sözleşme imzalandığını, bu sözleşmelerin 01/02/2009-31/12/2009 ve 01/01/2012-31/05/2012 tarihleri arasında olduğunu, davacının sunduğu dilekçeyle 04/05/2012 tarihinde emeklilik nedeniyle kendi isteği doğrultusunda ayrıldığını ve tüm yasal haklarını aldığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı ...Ltd.Şti. Vekili, ... Belediye Başkanlığı ... Hizmetleri Müdürlüğüne bağlı olarak 01/01/2010-31/12/2011 tarihleri arasında personel ... hizmeti işi ve 01/01/2011-31/12/2011 tarihleri arası araç ve iş makineleri hizmet birimlerinde görevlendirilmek üzere personel hizmet alım işini üstlendiğini, 31/12/2011 tarihli ihaleyi başka firmanın kazanması ile sözleşmelerinin sona erdiğini, çalışanlara bu durumun bildirildiğini, istedikleri taktirde şirket bünyesinde çalışmaya devam edebileceklerini, davacının belediyenin ihaleyi aldığı şirketle çalışmaya devam etmek istediğini tutanakla beyan ettiğini, haksız olarak iş sözleşmesinin sona ermesi durumunun söz konusu olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Mühendislik Ltd. Şti. vekili, davacının 03/02/2007-30/01/2009 tarihleri arasında çalıştığını, davacının dava tarihinden 5 yıl önceye ilişkin alacaklarının zaman aşımına uğradığını, ihbar tazminatı alacağından son işverenin sorumlu olduğunu, davacının fazla çalışmalarının ve bayram çalışmalarının fazla mesai olarak ödendiğini, davalı şirkette çalıştığı dönemde tüm hak ve alacaklarının ödendiğini, davalıların sorumluluklarının kendi çalıştırdıkları dönem ve süreyle sınırlı olduğunu, zamanaşımı definde bulunduklarını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Ltd. Şti. vekili, ihaleyi kazanan şirketler farklıda olsa ihale makamı ... Belediyesinin talepleri doğrultusunda hizmetin aynı işçiler tarafından yerine getirildiğini, davacının 17/02/2006-31/12/2006 ve 13/01/2007-06/09/2007 tarihleri arasında çalıştığını, davacının gerçekte ... Belediyesi"nin çalışanı olduğunu, ihalenin sona ermesinden sonra davacının ... Belediyesi bünyesinde çalışmayı tercih ettiğini, davacının kendi isteğiyle sözleşmeyi feshettiğini ve ihaleyi alan yeni şirkette işe girdiğini, bu sebeple müvekkil şirketin kıdem ve ihbar tazminatından ve diğer alacaklarından sorumlu tutulamayacağını savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının iş sözleşmesini emeklilik nedeni ile sona erdirdiği, davacının bu hususta dilekçe sunduğu görülmekle davacının ihbar tazminatına hak kazanamayacağı, dosya kapsamından ve ihale şartnameleri ile hizmet alımları, tip sözleşmelerinden davacının davalı ... Başkanlığında şoför olarak çalıştığı, bütün emir ve talimatları belediye yetkililerinden aldığı, davalı ... Başkanlığının yardımcı iş veya işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren asıl işin alt işverenlere verilmediği ve böylece diğer davalı şirketlerin işverenlik sıfatının bulunmadığı davalı belediyenin baştan itibaren işveren sıfatına haiz olduğu değerlendirilerek davalı şirketler hakkında açılan davanın bu gerekçe ile reddine, davalı ... başkanlığı hakkında açılan davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı vekili ile davalı ... Başkanlığı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Uyuşmazlık davalılar arasında asıl-alt işveren ilişkisinin muvazaalı kabul edilmesine rağmen, muvazaalı işlemin tarafı olan alt işverenlerin işçilik alacaklarından sorumlu olup olmayacağı noktasında toplanmaktadır.
Muvazaalı bir hukuki muamele ile üçüncü kişinin ızrar edilmesi ona karşı bir haksız eylem niteliğindedir. Üçüncü kişiler muvazaa nedeniyle hakları halele uğratıldığı takdirde haksız fiil sorumluluğuna dayanarak muvazaalı hukuki işlemi yapan taraflardan zararının tazminini isteyebilir. Muvazaa sebebiyle akdin hükümsüzlüğünün ileri sürülmesinin hakkın kötüye kullanılması sayılan hallerde muvazaa ileri sürülemez. Başka bir değişle kişi kendi muvazaasına dayanarak sorumluluktan kurtulamaz.
Somut uyuşmazlıkta, Yerel Mahkemece davalı ... Başkanlığı ile şirketler arasındaki ilişkinin muvazaalı olup, davacının başlangıçtan beri asıl işveren davalı ... Başkanlığı işçisi olduğu kabul edilerek hüküm altına alınan işçilik alacaklarının adı geçen davalıdan tahsiline, muvazaalı işlemin diğer tarafı olan ve işveren sıfatı olmayan diğer davalı şirketler yönünden davanın husumet nedeni ile reddine karar verilmiştir.
Ancak aleyhine açılan dava husumetten reddedilen davalı şirketler muvazaalı işlemin tarafıdır. Adı geçen davalı şirketler kendi muvazaasından yararlanamaz. HGK"nun 03.12.2008 T. 2008/9-704 E, 2008/730 K. sayılı kararında da belirtildiği üzere davalılar arasında muvazaa bulunması nedeniyle hüküm altına alınan işçilik alacakları açısından davalıların müştereken ve müteselsilen sorumluluğuna karar verilmesi gerekirken, davanın davalı ... Başkanlığı dışındaki diğer davalılar yönünden husumet yokluğu gerekçesi ile reddi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 23.01.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.