Danıştay 4. Daire 2016/19005 Esas 2021/1908 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2016/19005
Karar No : 2021/1908

TEMYİZ EDEN (DAVALI) :… Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü) VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Hava Yolu Taşımacılık ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket adına, vergi inceleme raporuna istinaden re'sen tarh edilen 2010/4-6,9,10,11,12 dönemleri vergi ziyaı cezalı gelir (stopaj) vergisinin kaldırılması istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Vergi Mahkemesince verilen kararda; olayda, kiralanan uçağın gümrük sahasında beklediği süre içerisinde davacı şirket tarafından Kanada merkezli şirkete ödenen tutarlar kira sözleşmesi kapsamında yapılan ödeme olarak değenlendirilip tarhiyat yapılmış ise de, yapılan ödemeler ile sözleşme kapsamında belirlenen tutarların farklı olduğu, bu ödemelerin sözleşme kapsamında olmadığı, davaya konu uçak fiilen teslim edilemediğinden sözleşmenin henüz yürürlüğe girmediği, uçağın teslim edilmesinden sonra ödenen tutarlar üzerinden stopaj kesintisinin yapıldığının saptandığı, bu durumda bekleme döneminde davacı tarafından yapılan ödemelerin karşı tarafın zararını tazmine yönelik bir cezai şart niteliğinde olduğu anlaşıldığından, söz konusu ödemelerin kira sözleşmesi kapsamında değerlendirilerek vergiye tabi tutulmasında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından 2010 hesap döneminde Kanada'da bulunan … Air Ltd.'den kiralanan … modelli bir adet uçağa ilişkin anılan şirkete ödenen tutarların tevkifata tabi olduğunun tespit edildiği, davalı idare tarafından yapılan işlemler yasal ve yerinde olduğundan kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.

TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davacı şirket tarafından Kanada merkezli şirkete ödenen tutarlar kira sözleşmesi kapsamında yapılan ödeme olarak değenlendirilip tarhiyat yapılmış ise de, dava dilekçesinde yapılan ödemeler ile sözleşme kapsamında belirlenen tutarların farklı olduğu, bu ödemelerin sözleşme kapsamında olmadığı, davaya konu uçak fiilen teslim edilemediğinden sözleşmenin henüz yürürlüğe girmediği iddia edildiğinden, taraflar arasında aktedilen sözleşmenin dosyaya ibrazı sağlanarak, yapılan ödemelerin hukuki niteliği ortaya konulduktan sonra karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 70. maddesinde gayrimenkul sermaye iradı, bu maddenin 8 bent halinde sayılan mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, intibak ve ihtifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratlar şeklinde tanımlanmış, 72. maddesinde gayrimenkul sermaye iradından gayri safi hasılatın, 70. madde de yazılı mal ve hakların kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak nakden veya aynen tahsil edilen kira bedellerinin tutarı olduğu belirtilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin 70. maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yaptığı ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları düzenlemesine yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirketin 2010 yılında Kanada merkezli … Air Ltd.'den kira sözleşmesi ile teslim aldığı … modelli bir adet uçağın lisans ve tescil işlemleri tamamlanana kadar … Havalimanının gümrük sahasında beklediği dönem için anılan firmaya yapılan bekleme (stand by) bedeli ödemelerinin aktedilen sözleşme kapsamında olduğundan bahisle yapılan vergi ziyaı cezalı gelir stopaj vergisi tarhiyatının tebliği üzerine görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, davacı tarafından sözleşmede kira ücretlerinin uçuş saati üzerinden aylık asgari 106.000,00USD olarak belirlendiği, oysa yapılan ödemelerin 65.000,00USD olduğu ve zararın paylaşılması esasına göre kararlaştırılan aylık sabit bir tutar olduğunun iddia edildiği, … tarih …sayılı Vergi İnceleme Raporu'nda davacı tarafından karşı tarafa farklı tutarlarda aylık ödemeler yapıldığının tespit edildiği görülmekte olup, sözleşmede kira bedeli, uçuş saati karşılığı olarak belirlenmiş olsa da yapılan bu ödemelerin hukuki nitelendirmesinden kira ödemesi olduğu anlaşılmaktadır.
Her ne kadar Vergi Mahkemesince davacı tarafından yapılan ödemelerin karşı tarafın zararını tazmine yönelik bir cezai şart niteliğinde olduğu, söz konusu ödemelerin kira sözleşmesi kapsamında değerlendirilerek vergiye tabi tutulmasında hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de, davacı tarafından yapılan ödemelerin kira ödemesi olduğu sonucuna varıldığından aksi yönde verilen Mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu … Vergi Mahkemesinin …. tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Vergi Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen onbeş (15) gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 30/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.