Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/11548 Esas 2022/5139 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Kadastro Tespitine İtiraz

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup hükmün davacılar ..., ... ve ... vekilleri, davacı ... vekili, davalı Hazine vekili ve davacı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, dosya incelendi, gereği düşünüldü.

K A R A R

Kadastro sırasında Diyarbakır İli Merkez İlçe ... Köyü çalışma alanında bulunan 118, 140 ve 141 parsel sayılı 115.875,00; 156.750,00 ve 207.375,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar ayrı tapu kayıtları nedeni ile tespit tutanaklarında gösterilen payları oranında ... oğlu ... mirasçıları, ... oğlu ... mirasçıları, ... oğlu ... mirasçıları, ... oğlu ... mirasçıları, ... oğlu ... mirasçıları, ... oğlu ..., ... oğlu ... Hazine adına tespit edilmiş; ... ile ... tüm taşınmazların tespitine, ... ise 118 parsel sayılı taşınmazın tespitine itiraz etmiştir.
Davacı ... ve ... tarafından, ..., ..., ... ..., ... (...) aleyhine Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan elatmanın önlenmesi davası, davaya konu olan 118, 140 ve 141 parsel sayılı taşınmazlar hakkında tutanak düzenlenmiş olması nedeniyle Kadastro Mahkemesine aktarılmıştır.
Yargılama sırasında ise, davacı ..., tapu kaydına, irsen intikal ve kazandırıcı zaman aşımı zilyetliğine, davacı ..., kazandırıcı zaman aşımı zilyetliğine, davacı ..., irsen intikal ve kazandırıcı zaman aşımı zilyetliğine, davacı ... ise tapu kaydına, irsen intikal ve kazandırıcı zaman aşımı zilyetliğine dayanarak davaya katılmışlardır.
Kadastro Mahkemesinde, çekişmeli parsel tutanakları ile aktarılan dava dosyası birleştirilerek yapılan yargılama sonunda; davacı Hazinenin davasının kısmen kabul kısmen reddine, diğer davacı ve müdahil davacıların davalarının reddine, dava konusu 118, 140 ve 141 parsel sayılı taşınmazların tespitlerinin ve bu taşınmazlardaki Hazine'ye ait 12/36 hissenin iptaline, 118 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişileri ... ve ...'nin 26.05.2015 tarihli raporu ve eki krokilerinde (A) harfiyle gösterilen 13.875,00 m2 yüzölçümündeki kısmının dayanak tapu kayıt miktarı olarak; (B) harfiyle gösterilen 100.000,00 m2 yüzölçümündeki kısmının zilyetlikle edinilebilecek miktar olarak, 4/72 payının Diyarbakır Sulh Hukuk Mahkemesinin 1974/268 Esas, 1974/289 Karar sayılı veraset ilamındaki pay oranlarına göre ölü ... bey oğlu ... mirasçıları, 4/72 payının Diyarbakır Sulh Hukuk Mahkemesinin 1974/266 Esas, 1974/290 Karar sayılı veraset ilamındaki pay oranlarına göre ölü ... oğlu ... bey mirasçıları, 4/72 payının ölü ... oğlu ... mirasçıları, 12/72 payının ... oğlu ... mirasçıları, 3/72'şer payının ..., ..., ... ve ..., 6/72 payının ölü ... bey oğlu ölü ... mirasçıları, 6/72 payının ölü ... bey oğlu ölü ... mirasçıları, 12/72 payının Eğil Sulh Hukuk Mahkemesinin 2007/8 Esas, 2007/36 Karar sayılı veraset ilamındaki pay oranlarına göre ölü ... (...) kızı ... mirasçıları ve 12/72 payının ise ölü ... kızı ... mirasçıları adına ve teknik bilirkişi rapor ve krokisinde (C) harfiyle gösterilen 2.000,00 m2 yüzölçümündeki kısmın Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline, çekişmeli 140 parsel sayılı taşınmazın bilirkişi raporu ve krokisinde (A) harfiyle gösterilen 10.000,00 m2 yüzölçümündeki kısmının tapu kayıt miktarı olarak, (B) harfiyle gösterilen 97.177,47 m2 ve (C) ile gösterilen 50.000,00 m2 yüzölçümündeki kısımlarının ise zilyetlikle edinilebilecek miktar olarak; 4/72 payının Diyarbakır Sulh Hukuk Mahkemesinin 1974/268 Esas, 1974/289 Karar sayılı veraset ilamındaki pay oranlarına göre ölü ... bey oğlu ... mirasçıları, 4/72 payının Diyarbakır Sulh Hukuk Mahkemesinin 1974/266 Esas, 1974/290 Karar sayılı veraset ilamındaki pay oranlarına göre ölü ... oğlu ... bey mirasçıları, 4/72 payının ölü ... oğlu ... mirasçıları, 12/72 payının ... oğlu ... mirasçıları, 3/72'şer payının ..., ..., ... ve ..., 6/72 payının ölü ... bey oğlu ölü ... mirasçıları, 6/72 payının ölü ... bey oğlu ölü ... mirasçıları, 12/72 payının Eğil Sulh Hukuk Mahkemesinin 2007/8 Esas, 2007/36 Karar sayılı veraset ilamındaki pay oranlarına göre ölü ... (...) kızı ... mirasçıları ve 12/72 payının ise ölü ... kızı ... mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline, çekişmeli 141 parsel sayılı taşınmazın bilirkişi raporu ve krokisinde (A) harfiyle gösterilen 100.000,00 m2 yüzölçümündeki kısmının zilyetlikle edinilebilecek miktar olarak 4/72 payının Diyarbakır Sulh Hukuk Mahkemesinin 1974/268 Esas, 1974/289 Karar sayılı veraset ilamındaki pay oranlarına göre ölü ... bey oğlu ... mirasçıları, 4/72 payının Diyarbakır Sulh Hukuk Mahkemesinin 1974/266 Esas, 1974/290 Karar sayılı verasetteki pay oranlarına göre ölü ... oğlu ... bey mirasçıları, 4/72 payının ölü ... oğlu ... mirasçıları, 12/72 payının ... oğlu ... mirasçıları, 3/72'şer payının ..., ..., ... ve ..., 6/72 payının ölü ... bey oğlu ölü ... mirasçıları, 6/72 payının ölü ... bey oğlu ölü ... mirasçıları, 12/72 payının Eğil Sulh Hukuk Mahkemesinin 2007/8 Esas, 2007/36 Karar sayılı veraset ilamındaki pay oranlarına göre ölü ... (...) kızı ... mirasçıları ve 12/72 payının ölü ... kızı ... mirasçıları adına ve teknik bilirkişi rapor ve krokisinde (B) harfiyle gösterilen 107.649,50 m2 yüzölçümündeki kısmının ise Hazine ise adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davacılar ..., ... ve ... vekilleri, davacı ... vekili, davalı Hazine vekili ve davacı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli 118 ve 140 parsel sayılı taşınmazların tespite esas tapu kayıtlarının kapsamında kalmakta olup, 118 parsel sayılı taşınmazın tespitine esas tapu kaydının sınırının açıkta kalması nedeniyle, 140 parsel sayılı taşınmazın tespitine esas tapu kaydının ise taşınmazın dört tarafını çevrelemediği, dolayısı ile tapu kayıtlarının miktarı ile geçerli olduğu, miktar fazlası kısımlarda davalılar yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği, 141 parsel sayılı taşınmaza uygulanan tapu kaydının ise çekişmeli taşınmaza uymadığı ancak taşınmaz üzerinde davalılar yararına zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleştiği belirtilerek belgesiz sınırlamaları da dikkate alındığı belirtilerek yazılı şekilde karar verilmiştir.
Eldeki dava; 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 27. maddesi gereğince genel mahkemeden Kadastro Mahkemesine aktarılan mülkiyete yönelik bir davadır. Bu nitelikteki davalarda 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 30/2. maddesi uyarınca resen araştırma ilkesine geçerli olup, Mahkemece, gerçek hak sahiplerinin tespit edilerek buna göre tescil kararı verilmesi gerekmekte birlikte, aktarılan davanın tarafı olarak gösterilen kişilerin hukuki dinlenilme hakkı çerçevesinde davada taraf olarak yer almaları gerektiği gibi, 6100 sayılı HMK'nin, "hükmün kapsamı" başlığını taşıyan 297. maddesinin (b) bendinde tarafların ve davaya katılanların kimlikleri ile T.C. kimlik numarası, varsa kanuni temsilci ve vekillerinin ad soyadları ile adreslerinin de kararda yer alması gerektiği hususu düzenlenmiş olup, belirtilen Yasa hükmüne göre tarafların ve davaya katılanların kimlikleri ile varsa kanuni temsilci ve vekillerinin ad ve soyadları ile adreslerinin karar başlığında gösterilmesi gerektiği de zorunludur. Ne var ki, aktarılan davanın tarafları olan ..., ..., ... ... ve ... (...) karar başlığında gösterilmemiş, diğer taraftan davaya müdahil olarak katılan ... yargılama sırasında vefat ettiği halde mirasçıları davaya dahil edilmedikleri gibi karar başlığında da gösterilmemiştir.
Taraf teşkili dava koşulu olup, usulen taraf teşkili sağlanmadan davanın esasına girilerek hüküm kurulması mümkün bulunmadığı gibi 6100 Sayılı HMK'nin 297. madde uyarınca karar başlığında bulunması zorunlu olan bilgilerin eksik ve hatalı gösterilmesi de isabetli bulunmamaktadır.
Diğer taraftan yapılan araştırma ve inceleme de yeterli bulunmamakta olup, çekişmeli taşınmazın tespitlerine esas tapu kayıtları eksiksiz olarak getirtilip, yöntemince kapsam tayin edilmediği gibi, tapu kayıt miktar fazlası kısımların aktarılan dava tarihi itibari ile kim ya da kimlerin zilyetliğinde olduğu, zilyetliğin müstakilen kendi adlarına sürdürülüp sürdürülmediği hususlarında mahalli bilirkişi ve tanıklardan somut olgulara dayalı bilgi alınmamış, dava aktarılan dava niteliğinde olup, resen araştırma ilkesi geçerli olduğuna göre tapu kayıtlarının gayri sabit sınırlı oldukları ve 141 parsel sayılı taşınmaz yönünden tapu kaydının taşınmaza uymadığı kabul edildiği halde, bu kısımlar yönü ile taşınmazın niteliğini ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresini en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarının incelenmesi olduğu halde hava fotoğraflarından da yararlanılmamıştır.
Hal böyle olunca, aktarılan davanın tarafı olan ..., ..., ... ... ve ... (...)'ın nüfus kayıtları celbedilmeli, ölmüş olmaları halinde bu kişilerin mirasçıları ile müdahil davacı ... mirasçılarına duruşma günü yöntemine uygun şekilde tebliğ edilerek taraf teşkili sağlanmalı, bundan sonra tarafların iddia ve savunmalarına ilişkin tüm deliller toplanmalı, daha sonra öncelikle, kadastro tespitinde taşınmaza uygulandığı anlaşılan tüm tapu kayıtlarının açıkta pay kalmayacak şekilde tesisinden itibaren tüm tedavülleri ile taşınmaza ait eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek, taşınmazların bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya arasına alınmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre aktarılan dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin farklı dönemlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğraflarının en az üç tanesi tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü'nden getirtilerek dosya arasına konulmalı; bundan sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, tespit bilirkişileri, taraf tanıkları, ziraat mühendisi bilirkişi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi ile teknik bilirkişinin katılımı ile yeniden keşif yapılmalı, bu keşifte yerel bilirkişiler yardımı ile tespite esas tapu kayıtları zemine uygulanmalı, yerel bilirkişilerden tapu kayıtlarının sınırlarını tek tek göstermeleri istenilmeli, yerel bilirkişilerin bilemedikleri sınırlar yönünden taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı, uzman bilirkişiye tapu kayıtlarında tarif edilen sınır yerleri düzenleyeceği haritada ayrı ayrı işaret ettirilmeli, tapu kayıtlarının sınırlarının gayri sabit olduğu gözönüne alınarak kapsamları miktarlarına göre belirlenmeli, çekişmeli taşınmazların kısmen ya da tamamen tespite esas tapu kayıtlarının kapsamında kalmadıklarının anlaşılması halinde; tapu kayıtlarının kapsamı dışında kalan kısımlar yönünden usulünce zilyetlik araştırması yapılmalı, bu kapsamda mahalli bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmazların geçmişte ne durumda bulunduğu, bilinen ilk zilyedinin kim olduğu, ne sıfatla kullanıldığı, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldığı ve zilyetliğin kimin adına sürdürüldüğü hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, bu surette kimin yararına zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleştiği belirlenmeli, beyanlar arasındaki çelişkilerin gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmesine çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişiden, taşınmazların toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığını, imar ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi tarafından hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi suretiyle taşınmazların sınırlarını ve niteliğini, öncesinin ne olduğunu, imar-ihyaya konu edilip edilmediğini, imar-ihyası tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor düzenlenmesi istenilmeli; teknik bilirlişiye ise keşfi takibe, bilirkişi ve tanık sözlerini denetlemeye elverişli rapor ve kroki düzenlettirilmeli, tapu kayıtlarının uyması halinde, bu kayıtların pay tapusu olup, gayri sabit sınırlı olduklarına göre miktar fazlası kısım yönü ile paydaşlardan biri ya da bir kısmı ya da 3. kişiler yararına zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleşebileceği düşünülmeli, ayrıca tapu kayıtlarının tamamen ya da bir kısım payları yönü ile hukuki kıymetlerini koruyup korumadıkları üzerinde de durulmalı ve bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek ve 6100 Sayılı HMK'nin 297. maddesi çerçevesinde davanın tüm taraflarının karar başlığında gösterilip, her bir iddianın karşılandığı ve hüküm sonucuna ne şekilde varıldığını gösterir şekilde bir karar verilmelidir.
Mahkemece belirtilen şekilde araştırma ve inceleme yapılmaksızın hüküm verilmesi isabetsiz olduğundan hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile Yerel Mahkeme hükmünün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz eden davacılara ayrı ayrı iadesine 01.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.