Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2022/898 Esas 2022/5145 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : 6292 sayılı Kanun Gereğince Yapılan Satış Sonucu Oluşan Tapu Kaydının İptali ve Tescil
İLK DERECE MAHKEMESİ : Çarşamba 1. Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasında Çarşamba 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen dava sonucunda verilen hükme karşı davalı Hazine vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulüne karar verilmiş olup, bu kez davalı Hazine vekili tarafından Bölge Adliye Mahkemesi kararı temyiz edilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Kullanım kadastrosu sırasında Çarşamba İlçesi ... Mahallesi çalışma alanında bulunan 118 ada 3 ve 6 parsel sayılı 21.048,80 ve 13.413.00 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar, kadastro tutanağının beyanlar hanesine, 6831 sayılı Yasa'nın 2/B maddesi uyarınca orman sınırları dışına çıkarıldığı ve 2009 yılından beri ... evlatları ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...'ün fiili kullanımında bulunduğu şerhi yazılarak Hazine adına tespit ve 05.04.2010 tarihinde tescil edildikten sonra, bir kısım payları 06.02.2014 - 08.09.2014 tarihleri arasında 6292 sayılı Kanun gereğince ..., ..., ... ve ...'e satılarak bu kişiler adına tapuda kayden intikal ettirilmiştir.
Davacı ... ve müşterekleri, 03.05.2016 tarihinde taşınmazların kullanım hakkının müşterek murislerinden intikal ettiğini ileri sürerek taşınmazda zilyet olduklarının tespiti ile davalı gerçek kişiler adına oluşturulan tapu kayıtlarının iptali ile miras payları oranında adlarına tescili istemiyle dava açmıştır.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne, 118 ada 3 parselde Hazine adına kayıtlı 9.020,91 m2'lik hisse ile 118 ada 6 parselde Hazine adına kayıtlı 5.747,43 m2'lik hissenin kadastro tutanağının beyanlar hanesine taşınmazlardaki fındık bahçesinin ...'ün mirasçılarının kullanımında olduğu şerhinin yazılmasına, 118 ada 3 ve 6 parsellerdeki davalılar ..., ..., ... ve ... adına kayıtlı hisselerin ayrı ayrı 9 pay kabul edilerek 3 hissesinin iptal edilerek davacılar adına ayrı ayrı 1'er hisse olarak tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hükmün davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, Çarşamba 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 02.07.2019 tarihli ve 2016/209 Esas, 2019/695 Karar sayılı kararının kaldırılmasına, 6100 sayılı HMK'nin 353/1-b-2. maddesi gereğince yeniden esas hakkında karar verilmesine, bu cümleden olarak; davacının davasının kısmen kabulü ile, dava konusu 118 ada 3 ve 118 ada 6 parsel sayılı taşınmazların tapudaki beyanlar hanesindeki kullanıcı şerhinin iptali ile "parsellerin ve üzerindeki fındık bahçesinin ...'ün mirasçılarının kullanımında olduğu şerhinin yazılmasına, 118 ada 3 ve 6 parsellerdeki davalılar ..., ..., ... ve ... adına kayıtlı hisselerin ayrı ayrı 9 pay kabul edilerek 3 hissesinin iptal edilerek davacılar adına ayrı ayrı 1'er hisse olarak tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş ve iş bu karar davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı ... ve müşterekleri, dava dilekçesinde; çekişmeli taşınmazların kullanım hakkının davalı gerçek kişilerle ortak murisleri olan ...'ten intikal ettiğini, ancak kullanım kadastrosu sırasında taşınmazların beyanlar hanesine kendi lehlerine de şerh verilmesi gerekirken yalnızca davalıların adlarına şerh verildiğini, ayrıca taşınmazda Hazine tarafından satış işlemlerinin gerçekleştirilmekte olduğunu ileri sürerek taşınmazların beyanlar hanesindeki zilyetlik şerhine yönelik kadastro tespitine itirazlarının kabulü ile zilyet olduklarının tespitine ve davalı gerçek kişiler adına oluşturulan tapu kayıtlarının iptali ile adlarına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
Şu halde, iddianın ileri sürülüşüne göre eldeki dava, 6292 sayılı Kanun uyarınca satışı yapılan paylar yönü ile tapu iptali ve tescil, henüz satışı yapılmamış ve beyanlar hanesindeki şerh ile birlikte Hazine uhdesinde kayıtlı paylar yönü ile ise, 3402 sayılı Kanun'un Ek-4. maddesi uyarınca yapılan kullanım kadastrosuna itiraz niteliğindedir.
Kullanım kadastrosu ile oluşan tapu kaydının beyanlar hanesindeki kullanım şerhine yönelik davaların, taşınmazın tespit maliki olan Hazineye ve beyanlar hanesinde ismi yazılı gerçek veya tüzel kişilere yöneltilmek suretiyle açılması zorunludur.
Somut olayda, dava yalnızca Hazine ile 6292 sayılı Kanun gereğince taşınmazdaki paylarını satın alan gerçek kişilere karşı açılmış olmakla beraber, taşınmazda lehine kullanım şerhi bulunan ve henüz paylarını satın almadıkları anlaşılan ..., .... ve ...'e husumet yöneltilmediği gibi bu kişilerin davaya dahil edilmesi gerektiği de düşünülmemiştir.
Oysaki, taraf teşkilinin sağlanması dava şartı olup, bu koşul yerine getirilmeden işin esasına girilmesi hukuken mümkün değildir.
Hal böyle olunca; davacı tarafa, davasını adı geçenlere de yaygınlaştırma olanağı tanınmalı, dava dilekçesi usulüne uygun şekilde tebliğ ettirilmeli ve bu şekilde taraf teşkilinin sağlanması halinde tarafların varsa bildirdikleri deliller toplanıp usulünce değerlendirildikten sonra sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, şerhe yönelik dava bakımından yöntemince taraf teşkili sağlanmadan uyuşmazlığın esasına girilerek hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olduğundan, hükmün bozulmasına karar verilmesi gerekmiştr.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi kararının BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların şimdilik incelenmesine yer olmadığına, dosyanın kararı veren Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 01.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.