MAHKEMESİ : ...... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi



Davacı ...... Genel Müdürlüğü ...... ...... 2. Bölge Müdürlüğü vekili Avukat ... tarafından, davalılar...... Ortaklığı ve diğerleri aleyhine 25/03/2013 gününde verilen dilekçe ile haksz fiil nedeniyle maddi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 14/06/2017 günlü karara karşı davalıların istinaf başvurularının HMK"nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca ayrı ayrı reddine dair 06/04/2018 günlü ...... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi kararının Yargıtayca duruşmalı olarak incelenmesi davalılar...... Ortaklığı vekili, duruşmasız olarak incelenmesi diğer davalılar vekilleri tarafından süresi içinde istenilmekle, daha önceden belirlenen 09/04/2019 duruşma günü için yapılan tebligat üzerine duruşmalı temyiz eden davalılar vekili Avukat ... ile karşı taraftan davacı vekili Avukat ...... geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra taraflara duruşmanın bittiği bildirildi. Dosyanın görüşülmesine geçildi. Tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
1-Davalı ... ......Müdürlüğü"nün temyiz itiazlarının incelenmesinde;
Dava, plan ve projesine uygun olarak devam eden ...... İstasyonu çalışmaları nedeniyle oluşan kira gelir kaybının tazmini istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; karar, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili; ...... Genel Müdürlüğünün ......İmareti"nin maliki olduğunu, söz konusu taşınmazın restore et-işlet-devret modeli ile 30/07/2004 tarihli kontrat ile 10 yıllığına dava dışı ortaklığa kiralandığını, kiracı şirkete kontrat gereği aynı tarihte yer tesliminin yapıldığını, kiracının sözleşme gereği taşınmazda onarım ve restore çalışmalarına başladığını, bu sırada davalıların da ...... İstasyon İnşaatına başladığını, ...... 2006 tarihinde anılan eski esere sıfır noktasından güvenlik perdeleri çekilerek hem deniz tarafı, hem de doğu tarafından giriş ve çıkışının kapatıldığını, davalıların anılan proje kapsamında yer altı tünel kazıları nedeniyle eserin duvarında ve orta kubbenin tavanında kuzey-doğu köşesinde ciddi çatlamaların oluştuğunu, kiracıların davacıdan uyarlama talep ettiklerini ve idare aleyhine açılan dava sonucunda 08.02.2008 tarihinden 05.02.2009 tarihine kadar olan süre için 12 aylık sürenin bedel ödemeksizin 05.02.2009 tarihinden itibaren sözleşmeye ilavesine karar verildiğini, davacının bu süre kadar kira gelirinden mahrum kaldığını belirterek, davalıların eylemi sonucu oluşan gelir kaybı zararının 08.02.2008 tarihinden itibaren faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteseslsilen tahsiline karar verilmesi isteminde bulunmuştur.
Davalı ... ......Müdürlüğü vekili; Bakanlığın, ...... Projesi"ne ilişkin yapım işlerini yüklenici firmalara anahtar teslimi proje şeklinde inşa ettirdiğini, Bakanlığa husumet yöneltilemeyeceğini, işin yapımı sırasında meydana gelecek zararın tazmininden sorumlu olmayacağının yüklenici firmalarla yapılan sözleşmelerle tespit edildiğini belirterek, davanın husumet ve esas yönünden reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı ......Ortaklığı vekili; davanın zamanaşımına uğradığını, olayda kusurlarının bulunmadığını, söz konusu projenin kamu yararı ve güvenliği için çok önemli olduğunu, ...... Projesinde davalıların yüklenici, diğer davalı Bakanlığın ise asıl işveren olduğunu, proje ile ilgili tüm işlemlerde Bakanlık, ...... ...... Belediye Başkanlığı, İl ...... Komisyonu,...... emir ve talimatlarının yerine getirildiğini, davalı ortaklığın karar verme yetkisinin de bulunmadığını belirterek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı ...... vekili; istasyon inşaatına başlanmadan önce davalı yüklenicinin imaretin güçlendirme çalışmalarının yapılmasına izin verilmesi için, davacıya başvurulduğunu ancak davacının imareti güçlendirme çalışmalarına başlanması için içeriye girilmesine izin vermediğini, davacı tarafından yapılan zarar hesabının kabul edilemez olduğunu, faiz istemini kabul etmediklerini, davanın zaman aşımına uğradığını, davacının kiracılarının zarar nedeniyle ...... Bakanlığı aleyhine idare mahkemesinde açtıkları davanın reddedildiğini, davacının kusurlu olduğunu belirterek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile kira kaybı tazminatının davalılardan 08/02/2008 tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.
Davaya konu zarar, kamu hizmeti niteliğindeki idari faaliyetlerin yürütülmesi sırasında meydana gelmiştir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu 2. maddesi hükmünce talep bir tam yargı davası niteliğindedir ve bu davalara bakma görevi idari yargı yerine aittir. Dava şartları, mahkemenin davanın esası hakkında inceleme yapabilmesi için gerekli olan şartlar olup mahkeme dava şartlarından birinin bulunmadığını tespit edince kural olarak davanın esası hakkında inceleme yapamaz. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 114/1-b maddesinde adli yargı yolunun caiz olması, dava şartı olarak düzenlenmiştir. Aynı Kanun"un 115/1. maddesine göre de mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştıracak, taraflar da dava şartı noksanlığını yargılamanın her aşamasında ileri sürebilecektir. Bu durumda; mahkemece davalı ... yönünden dava dilekçesinin yargı yolu bakımından reddedilmesi gerekirken esastan incelenmesi doğru değildir. Kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
2-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve HMK 355. maddesindeki kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp karar verilmiş ve verilen kararda bir isabetsizlik görülmemiş olmasına göre davalılar ... Ortaklığı ile Davalı ......"ın aşağıda ki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
3-Davalıların diğer temyiz itirazlarına gelince; dava, mahrum kalınan kira alacağı nedeniyle tazminat istemine ilişkindir. Kira alacağı mahiyeti itibariyle aylık olarak muaccel hale gelecektir. Davacı kiracısından bir kira geliri tahsil etseydi de aylık olarak tahsil edilecekti. Mahkemece bu durum gözetilerek faiz konusunda karar verilmesi gerekirken kira kaybı tazminatının 08/02/2008 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan tazminine yönelik karar verilmesi usul ve yasaya uygun düşmemiş, bu durum kararın bozulmasını gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK 373/1. maddesi gereğince KALDIRILMASINA ve İlk Derece Mahkemesi kararının HMK 371. maddesi uyarınca, yukarıda (1) nolu bentte gösterilen nedenlerle davalı ... ......Müdürlüğü yararına, (3) nolu bentte gösterilen nedenlerle davalılar ...... yararına BOZULMASINA, davalılar ............’ın diğer temyiz itirazlarının (2) nolu bentte gösterilen nedenlerle reddine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine ve davalılar...... Ortaklığı ve ...... AŞ yararına takdir olunan 2.037,00 TL duruşma avukatlık ücretinin davacıya yükletilmesine, ...... Bakanlığından gayri davalılardan peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 09/04/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.