9. Hukuk Dairesi 2020/7423 E. , 2021/3741 K.
"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; Davacının, davalı şirket nezdinde 21.10.1996-14.11.2016 tarihleri arasında aralıksız çalıştığını, ancak sigorta girişinin 01.12.1996 olarak gösterildiğini, 2014/ Ekim ayından itibaren gerçek ücretleri üzerinden sigorta bildirimi yapıldığını, ondan önceki dönem ise bildirimlerin doğru olmadığını, işverence yemek ve servis yardımı sağlandığını, iş akdinin müvekkilince haklı nedenle fesh edildiğini, ancak kıdem tazminatının ödenmediğini, ayrıca yıllık izin, ücret, asgari geçim indimi, fazla çalışma, hafta tatil ve genel tatil alacakları olduğunu ileri sürerek; davanın kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; dosyaya yasal süresi içinde cevap verilmediği, yargılama aşamasında davanın reddi talep edilmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davacının ücret alacakları olduğu ve kıdem tazminatına hak kazandığını, ücret ve asgari geçim indirimi alacaklarının, 394 gün izin alacağının, dini bayramlarda birer gün çalışmadığı diğer bayram ve tatil günlerin çalıştığı, 45 saat aşan çalışmaları olduğu, 01.04.2015-14.11.2016 tarihleri arasında haftada 7 gün çalıştığının kabulü ile kıdem tazminatı, fazla çalışma , hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, asgari geçim indirimi ve yıllık izin alacaklarına karar verilmiştir.
İstinaf başvurusu :
İlk Derece Mahkeme kararına karşı davalı vekili istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı bulunmadığından davalının yerinde görünmeyen istinaf başvurularının temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, delillerin taktirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- Taraflar arasında uyuşmazlık davacı işçinin kullandırılmayan izin sürelerine ait ücretlere hak kazanıp kazanmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davacı yıllık izinlerini kullanmadığı iddiası ile izin alacağı talebinde bulunmuştur. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının 406 gün izin alacağı olduğuna dair rapor ibraz edilmiş ise de davacı vekili ıslah dilekçesinde 1475 sayılı yasa ve 4857 sayılı yasa dönemlerindeki izin miktarlarının farklı olması nedeni ile davacının 394 gün izin hakkı olduğundan bahisle talebini ıslah etmiştir.
Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır. Bu konuda ispat yükü üzerinde olan işveren, işçiye yemin teklif edebilir.
Sözleşmenin feshi halinde kullanılmayan yıllık izin sürelerine ait ücret işçinin kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Böylece, iş sözleşmesinin feshinde kullanılmayan yıllık ücretli izin hakkı izin alacağına dönüşür. Bu nedenle zamanaşımı da, iş sözleşmesinin feshinden itibaren işlemeye başlar.
Yıllık izin hakkı anayasal temeli olan bir dinlenme hakkı olup, işçinin iş sözleşmesinin devamı sırasında ücrete dönüşmez ve bu haktan vazgeçilemez. İşçinin iş sözleşmesinin devamı süresinde kullanmadığı yıllık izinlere ait ücreti istemesi mümkün değildir. Bu nedenle, işçinin iş sözleşmesinin devamı sırasında izin hakkının bulunduğunun tespitini istemesinde hukuki menfaati vardır.
Somut uyuşmazlıkta; hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının 406 gün izin hakkı olduğu ancak davacı talebinin toplam 394 gün izin alacağı olması nedeni ile bu miktar üzerinden hüküm verilmiştir. Davacının uzun yıllar (20 yıl boyunca) yıllık ücretli izin kullanmadan çalışması hayatın olağan akışına aykırıdır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 31. maddesi uyarınca hakimin davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde; Mahkemece, davacı asil çağrılarak yıllık izinlerle ilgili beyanının alınmasından sonra sonucuna ve tüm dosya kapsamına göre değerlendirme yapılarak bir karar verilmelidir.
SONUÇ:Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 15.02.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verild