Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/17635 Esas 2022/5253 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tespite İtiraz

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, Hazinenin davasının reddine, davacı ... mirasçıları ile davacı ...'un davasının kabulüne karar verilmiş olup, hükmün davacı-davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

... İli Başakşehir İlçesi ... Mahallesi ... Mevkiinde bulunan 1, 5, 7, 8, 9, 11, 17, 18, 19, 22, 27, 30 ve 91 nolu parseller, paylaşmaya, bağışlamaya ve zilyetliğe dayalı olarak, 1, 11, 27 ve 30 parseller ..., 5, 19 parseller ... ve paydaşı, 7 parsel ..., 9, 18 ve 22 parsel ... ve paydaşı, 8, 17, 91 parseller ... adına tespit edilmiştir.
Hazinenin, eldeki dava konusu parsellerle birlikte dava dışı parsellere 50 dönüm fazlası için yaptığı itiraz komisyonca, 91, 22, 19, 5 ve dava dışı parseller için kabul, diğer parseller için reddedilmiş, ...'un 1 ila 19, 22, 91 ve dava dışı parsellere itirazı vazgeçme nedeni ile kaldırılmış, 27 ve 30 parseller için itirazı kabul edilerek 1/2 payın ... 1/2 payın ... adına tespitine karar verilmiş, 1, 7, 8, 9, 11, 17, 18 ve dava dışı parsellerin tespit gibi tesciline karar verilmiştir.
Hazine eldeki dava konusu ve dava dışı parseller için Devletin hüküm ve tasarrufu altında yerlerden olduğundan bahisle, ... ve ..., 22, 5, 19, 30 parsellere için zilyetliğe dayalı, ... eldeki dava konusu parseller ile dava dışı parsellerde payı bulunduğu gerekçesi ile tespite itiraz davası açmışlardır.
Mahkemece 1983/1 Esasında verilen, 1988/16 Karar sayılı kararın, Hazine vekili ile davalılar ..., ..., ..., ... vekili tarafından 5, 19, 22, 204, 205, 215 ve 421 parseller yönünden temyiz edilmesi üzerine, hüküm Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 15.05.1993 tarihli ve 1990/8023 Esas, 1993/5023 Karar sayılı ilamıyla "davacı Hazine Komisyon kararına karşı 1, 5, 7, 8, 9, 11, 17, 18, 19, 22, 27, 30, 91, 204, 205, 215, 218, 421 sayılı parseller hakkında komisyon kararına karşı süresinde dava açtığına, davacılar Mümin mirasçıları ..., ..., ... ile ...’e Komisyon kararının yöntemine uygun olarak tebliğ edildiği saptanamadığına göre adı geçenlerin 5, 19, 22, 30, 204, 205, 215, 421 sayılı parseller hakkında açtıkları davaya Kadastro Mahkemesinde iddia ve savunma çerçevesinde bakılması sonucunda göre bir karar verilmesi gerektiği; ayrıca Hazine itiraz ve davasında taşınmazların kaçak ve yitik kişilerden ilgili kanun hükümleri uyarınca Devlete kalan, Devletin hüküm ve tasrrufu altındaki fundalıktan açıldığı iddia ettiğine göre Hazinenin iddiaları doğrultusunda araştırma, inceme, uygulama yapılması, dosya ile birleştirilen dava dosyaları içinde Hazine ile Mümin mirasçılarının dava ve temyize konu ettikleri parseller hakkında Kadastro Mahkemesinde ve gerekse Asliye Hukuk Mahkemesinde açılmış, incelenmiş, karara bağlanmış ve kesinleşmiş açık anlatımla taraflar arasında kesin hüküm oluşturacak nitelikte Mahkeme ilamı bulunduğu takdirde bu ilamların delillerin değerlendirilmesinde gözönünde tutulması, taşınmazların bulunduğu bölgede Milli Savunma Bakanlığınca kamulaştıma yapıldığı dosya içeriğinden anlaşıldığından dava konusu taşınmazların mülkiyetinin kamulaştıma ile İdareye geçip geçmediğinin de incelenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği" hususlarına değinilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde -eski 204, 205, 215, 218 ve 421 parsel sayılı taşınmazlar yönünden taraflarca anlaşılarak feragat neticesinde Hazine adına tespitinin talep edilmesi üzerine bu parsellere ilişkin davanın tefrikine karar verildikten sonra- dosyanın tarafları olan gerçek kişi davacı/davalıların aralarında yaptıkları protokol gereğince, Hazinenin davasının reddine, davacı ... mirasçıları ile davacı ... tarafından açılan davaların kabulüne, dava konusu ... İli Başakşehir İlçesi ... Mahallesi 1, 7, 8, 9, 11 ve 91 parsel sayılı taşınmazların Zeytinburnu 2. Noterliğinin 23.08.2018 tarihli ve 16201 yevmiye sayılı veraset ilamına göre ... mirasçıları adına tapuya tesciline, dava konusu ... İli ... İlçesi ... Mahallesi 5, 17, 18, 19, 22, 27 parsel sayılı taşınmazların ... adına tapuya tesciline, dava konusu ... İli Başakşehir İlçesi ... Mahallesi 30 parsel sayılı taşınmazın ise 320/640 payla ..., 320/640 payla ... mirasçıları adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, her ne kadar yazılı şekilde karar verilmiş ise de bozma ilamının gerekleri yerine getirilmemiştir. Şöyle ki, Bakırköy Tapulama Mahkemesinin 1975/122 Esas, 1978/71 Karar sayılı kararında, davacı Hazine, davalı Tayyar ...’a aleyhine, ... Köyü ... Mevkiindeki 3, 10, 14, 29, 544, 220 parsel sayılı taşınmazlar hakkındaki 28.11.1974 tarihli komisyon kararına karşı tespite itiraz davası açmış, Mahkemece, 25.12.1978 tarihli kararla, yapılan keşif sonucu alınan bilirkişi raporuna, davalının usulen belgeli sözlerine, dinlenen tanık beyanlarına, resmi kayıtlara ve özellikle iskanen verilen belgelere ve ve diğer delillere göre, dava konusu yerlerin Hazineye intikal etttiği, yasal yollarla Hazinenin elinden çıkmadığı gerekçesi ile taşınmazların Hazine adına tesciline karar verilmiş; anılan karar 02.05.1980 tarihinde kesinlemiştir. Yine Bakırköy Tapulama Mahkemesinin 1975/123 Esas, 1978/20 Karar sayılı kararında, davacı Hazine, davalılar ... ve arkadaşları aleyhine, ... Köyü ... Mevkiindeki 4, 12, 16, 219 parsel sayılı taşınmazlara karşı açtığı tespite itiraz davasında, Mahkemece, dava konusu 4, 12, 16 parsellerin, mübadeleye tabi Rumların ekip biçtikleri tarlalar iken bunların mübadelesinden sonra kanun gereği Hazineye intikal ettiği ve Yunanistan'dan mübadele sureti ile gelen ... oğlu ..., ... ... ve kardeşleri tarafından ekilip biçilmeye devam edildiği, hiç bir surette Hazinenin elinden çıkmadığı, usulen Hazinece davalılara ve hissedarlarına temlik ve teslim edilmemiş olduğu, sözü edilenlerin sadece zilyet bulundukları gerekçesi ile 3, 4, 12 ve 16 parsellerin Hazine adına tapuya tescillerine karar verilmiştir.
Görüldüğü üzere, dava konusu çevre parsellerle ilgili Mahkeme kararları değerlendirildiğinde, dava konusu taşınmazların mübadeleye tabi taşınmazlardan olmadığını her türlü tereddütten uzak olarak söyleyebilme olanağı yoktur. O halde, Mahkemece, bahsi geçen ve yine dosya içerisinde kararı bulunan Hazine ile Mümin mirasçıları ve çevre parsel malikleri arasındaki gerek Kadastro Mahkemesinde ve gerekse Asliye Hukuk Mahkemesinde açılmış, incelenmiş, karara bağlanmış ve kesinleşmiş dava dosyalarının dosya arasına alınarak, yine mübadeleye ve iskana ilişkin kayıtlar getirilmek sureti ile dava dosyaları içindeki kroki ve raporlar uygulanarak bir karar verilmesi gerekmektedir.
Öte yandan önceki bozma ilamında belirtilmesine rağmen, taşınmazların bulunduğu bölgede Milli Savunma Bakanlığınca yapılan kamulaştırmalar ve sonuçları gözönüne alınmadan karar verildiği görülmektedir. Ayrıca dosya içerinde bulunan dava konusu 1 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının hükmen Hazine adına oluştuğu anlaşıldığına göre, bahsi geçen parsel hakkında, tapu kaydı oluşumuna dair inceleme ve araştırma yapılmadan, Mümin mirasçıları adına tapuya tescil kararı verilmesi de doğru görülmemiştir.
Mahkemece, bu şekilde eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi yanlış olup, hükmün açıklanan nedenlerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenle davacı Hazine vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine 02.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.