BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi 2021/1748 Esas 2021/1504 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/1748
KARAR NO: 2021/1504
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İstanbul 6.Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ: 16/07/2021
NUMARASI: 2021/485 Esas - 2021/180 Karar
DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Hasımsız)
Kıymetli evrak iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın usulden reddine dair verilen karara karşı, davacı vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle: müvekkili firmanın ticari ilişkisi nedeniyle ... A.Ş. Dördüncü ...'na 17.06.2021 tarihli 3 adet bono düzenlediğini, müvekkilinin bonolara hamil iken alacaklı lehtara iletilmek üzere kargolandığını, kargo şirketi olarak ... Kargo- Büyükçekmece şubesi ile anlaşıldığını, ancak bonoların alacaklı lehtara iletilmediğini, bu üç adet bononun içinde bulunduğu paketin kargoda kaybolduğunu ileri sürerek, dava dilekçemizde listesi sunulan üç adet bononun ödenmesini önlemek için ivedilikle ödeme yasağı konulmasına ve dava sonunda söz konusu bonoların iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; "...Dosya kapsamına göre keşidecinin zayi nedeniyle kıymetli evtrak iptali davası ikame edemeyeceği, keşideci konumunda bulunan davacının dava konusu bonoların keşidecisi olması nedeni ile mevcut davayı açamayacağı, bu nedenle aktif dava husumetinin dahi bulunmadığı, bu aşamada mahkememizce başkaca araştırmayı gerektirir bir hususun kalmadığı anlaşılmakla basit yargılama usulüne tabi iş bu hasımsız nitelikteki iş bu davada HMK 31. ve 320. maddeleri gereğince dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde davanın sıfat (aktif husumet) yokluğu ..." gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Dava dilekçesinde açıklandığı üzere; dava konusu üç adet bononun içinde bulunduğu paket ...'da kargoda iken kaybolduğunu, yanı lehtara ulaştırılamadığını, hak sahibi alacaklı lehtar ... A.Ş. ...'nun bonolar eline geçmediği için dava ikame edemediğini, müvekkili şirketin mağdur olmaması ve telafisi imkansız zararlara uğramaması amacıyla huzurdaki davada bonoların iptalini talep etme zarureti doğduğunu, Somut olaya ışık tutan İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 43. Hukuk Dairesinin E. 2021/710- K. 2021/625 sayılı, 20.5.2021 tarihli ilamında da benzer şekilde keşidecinin lehtara iletilmek üzere kargoya teslim ettiği çeklerin lehtara ulaşmadan kaybolduğu ve çekin iptali için lehtarın davayı ikame ettiği, ancak söz konusu çekler henüz lehtara ulaşmadığı için yetkili hamil sıfatını haiz olmadığı ve bu nedenle hukuki yararı bulunmadığının belirtildiğini, huzurdaki davanın konusunu teşkil eden bonolarda lehtar konumunda olan dava dışı ... A.Ş. Dördüncü ...'nun yetkili hamil sıfatını taşımadığı, bu nedenle huzurdaki davayı ikame etmesinin kendisinden beklenemeyeceği göz önüne alındığında; keşideci konumunda olan müvekkiline dava açma hakkının tanınmaması halinde bu durum hak arama hürriyetinin ihlali olacağını, Bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, TTK'nın 778/1-ı maddesi yollamasıyla aynı Kanun'un 757 vd.maddeleri uyarınca, zayi nedenine bonoların iptali istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, yukarıda açıklanan gerekçeyle davanın reddine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekili tarafından, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK'nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülmüş olan istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. TTK'nın 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre bono keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK'nın 651/2. maddesi uyarınca, senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile (alacaklıya) aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibi hamile iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir (TTK m.652). Keşidecinin, yani bono borçlusunun zayi nedeniyle iptal davası açmakta hukuki yararı bulunmayıp, ileride ortaya çıkacak bono hamiline karşı İİK'nın 72. maddesi uyarınca menfi tespit davası açma imkanı mevcuttur. Hukuki yararının bulunması HMK'nın 114/h maddesi uyarınca dava şartıdır. Bu sebeplerle ilk derece mahkemesi kararı isabetli olmakla davacı vekilinini istinaf başvuru nedenleri yerinde olmadığından, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca esastan reddine dair aşağıdaki hüküm verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1-HMK'nın 353/1.b.1.maddesi uyarınca, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru ve peşin harçlarının Hazineye gelir kaydına,3-Davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına, 4-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, 5-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK'nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.02.12.2021
KANUN YOLU: HMK'nın 362/1.ç maddesi uyarınca, dava konusunun değerine göre karar kesindir.