Danıştay 8. Daire 2017/2545 Esas 2021/1949 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/2545
Karar No : 2021/1949

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : ...
Vekili : Av. ...
Karşı Taraf (Davalı) : ...Üniversitesi Rektörlüğü
Vekilleri : Av. ... Av. ...

İstemin Özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi : ...
Düşüncesi : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, Harran Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü öğrencisi olan davacının, Erasmus Öğrenci Değişim Programı kapsamında almış olduğu derslerin bölüm ders planındaki eşdeğerliliklerine saydırılmasındaki hatanın düzeltilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Mühendislik Fakültesi Yönetim Kurulu kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, davacının Erasmus öğrenci değişim programı kapsamında Polonya'da alıp başarılı olduğu derslerin kendi bölümündeki eşdeğerliliklerinin yapılmasında hataya düşüldüğü; nitekim bu hususun hem dava konusu Mühendislik Fakültesi Yönetim Kurulu kararında hem de davalı idarenin savunmasında açıkça ifade edildiği, Mühendislik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği (MÜDEK) tarafından 8-10 Mart 2015 tarihleri arasında yapılan denetim sonucunda düzenlenen rapor ile bu hatanın farkına varıldığı, bunun üzerine davacının henüz mezun olmaması nedeniyle yapılan hatanın düzeltilmesi yoluna gidildiği ve dava konusu ... tarih ve ... sayılı Fakülte Yönetim Kurulu kararıyla davacının Erasmus Öğrenci Değişim Programı kapsamında Polonya'da aldığı derslerin kendi bölümündeki doğru derslere eşdeğerliliklerinin yeniden yapıldığı anlaşılmakta olup davacının yurtdışında aldığı derslerin eşdeğerliliklerinin yapılmasında düşülen hatanın düzeltilmesine yönelik olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Yükseköğretim Kurumlarının Yurtdışındaki Kapsama Dahil Yükseköğretim Kurumlarıyla Ortak Eğitim ve Öğretim Programları Tesisi Hakkında Yönetmelik'in ''ortak programların amacı'' başlıklı 5.maddesinde ''Türkiye’deki yükseköğretim kurumları yurt dışındaki kapsama dahil yükseköğretim kurumlarıyla birlikte yürütmek üzere önlisans, lisans, yüksek lisans veya doktora düzeyinde ortak programlar tesis edebilirler. Bu programlar, iki kurum arasındaki akademik işbirliğini ve etkileşimi sağlamak, güçlü taraflarını bir araya getirerek zenginleştirmek ve ortak programa katılan öğrencilerin en üstün akademik standartlarda eğitim ve öğretim almalarına imkan vermek amacını taşır.'' hükmüne, 17.maddesinde ''Uluslararası ortak programın müfredatı; müfredatı oluşturan ders, laboratuar, uygulama, staj ve tez gibi etkinliklerin tanımları ve kredileri ile müfredatın programı yürüten kuruluşlar arasındaki bölüşümü iki kuruluş arasındaki protokolde belirtilir. '' hükmüne, 18.maddesinde ise ''Uluslararası ortak programı yürüten tarafların kendi programlarında uyguladıkları not sistemleri ve başarı koşulları ayrı ayrı tanımlanır. Taraf kurumlardan birinde başarısız olunabilecek derslerin ve diğer etkinliklerin nasıl ve taraflardan hangisinde telafi edilebileceğinin ve ortak programda genel not ortalamasının ne şekilde hesaplanacağının esas ve usulleri de belirtilir. Bir öğrencinin mezun olabilmesi için her iki kurumun asgari akademik koşullarını sağlaması ve ayrıca programın tümüne ait akademik gerekleri de yerine getirmesi esastır. '' hükmüne yer verilmiştir.
Davacının öğrenci değişim programına katılımına dayanak teşkil eden Harran Üniversitesi Erasmus Öğrenci Beyannamesi'nde, "Öğrenim anlaşmasına uygun olarak Erasmus öğrenimi müddetince başarılı olduğun krediler için kendi üniversiten tarafından tam akademik tanınılırlık sağlanacaktır." düzenlemesi yer almış; Erasmus Öğrenim Anlaşması'nın akademik tanınma belgesi kısmında, öğrencinin hareketlikten dönmesini takiben düzenlenen tanınma belgesinde öğrencinin hangi derslerden başarılı olduğu, bu derslere ilişkin AKTS kredi miktarları ve notları ile kendi üniversitesinde hangi derslerden muaf sayıldığı, bu derslerin AKTS miktarları ve notlarının yer alması gerektiği, bu belgede, başarılı olunan derslerin toplam AKTS kredileri ile öğrencilerin muaf sayıldığı derslerin AKTS kredileri toplamının denk olması gerektiği, kurumun yurt dışında geçirilen süreyi ve başarılı olunan kredileri tam olarak tanıyacağı hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, Harran Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü öğrencisi olan davacının, Erasmus Öğrenci Değişim Programı kapsamında 2013-2014 eğitim öğretim yılı güz döneminde Polonya'da bir üniversitede eğitim gördüğü, 03/04/2014 tarihli dilekçesi ile İnşaat Mühendisliği Bölümü Başkanlığı'na başvurarak Polonya'da almış olduğu derslerin bölümündeki derslerle eşleştirilip kabul edilmesi talebinde bulunduğu, bu talebine istinaden 11/06/2014 tarihli Mühendislik Fakültesi Yönetim Kurulu kararı ile davacının Polonya'da aldığı 4 kredilik Bridge Structures, 3 kredilik Low Energy Building Design, 4 kredilik Applied Mathematics and Numerical Method, 5 kredilik Road Design, 5 kredilik Soil Mechanics, 2 kredilik Computer Graphics for Engineers, 3 kredilik Introduction to Transportation Planning ve 4 kredilik Advanced Soil Mechanics and Geotechnical Engineering isimli derslerin İnşaat Mühendisliği Bölümü'nde alması gereken 4 kredilik Matematik I, 4 kredilik Diferansiyel Denklemler, 2 kredilik Lineer Cebir, 2 kredilik İstatistik, 3 kredilik Malzeme Bilimi, 2 kredilik Yapı Bilgisi ve 1 kredilik Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyinde Bütünleşik Çevre Politikası derslerine eşdeğer sayıldığı, Mühendislik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği (MÜDEK) tarafından 8-10 Mart 2015 tarihleri arasında yapılan denetim sonucunda düzenlenen raporda, Erasmus Programı kapsamında öğrenci değişim programına katılan öğrencilerin bölümüne döndüğü zaman yapılan ders intibak formlarında karşı kurumdan aldıkları derslerin ilgili programdan alması gereken derslerden tamamen farklı olduğunun belirtildiği, bunun üzerine Erasmus bölüm koordinatörlüğünce davacının yurtdışında almış olduğu derslerin eşdeğerliliğinin yeniden yapılarak 20/03/2015 tarihli dilekçe ile bildirildiği, dava konusu Fakülte Yönetim Kurulu kararı ile de Erasmus Programı kapsamında almış olduğu derslerin bölüm ders planındaki eşdeğerliliklerine saydırılmasındaki hatadan dolayı davacının alması ve muaf edilmesi gereken derslerin İnşaat Mühendisliği Bölümü'nden gelen şekliyle kabulüne karar verildiği, bu karara göre davacının daha önce muaf sayıldığı 4 kredilik Diferansiyel Denklemler, 2 kredilik Lineer Cebir, 2 kredilik İstatistik, 3 kredilik Malzeme Bilimi, 2 kredilik Yapı Bilgisi ve 1 kredilik Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyinde Bütünleşik Çevre Politikası derslerinin otomasyon sisteminden silindiği, bu kez davacının Polonya'da aldığı 3 kredilik Low Energy Building Design dersine karşılık 3 kredilik seçmeli mesleki ders olan Yapıların Yalıtımı ve Korunması dersinden; 5 kredilik Road Design dersine karşılık 3 kredilik seçmeli mesleki ders olan Ulaşım Planlaması dersinden; 4 kredilik Advanced Soil Mechanics and Geotechnical Engineering dersine karşılık 3 kredilik seçmeli mesleki ders olan Zemin İyileştirme Yöntemleri dersinden ve 4 kredilik Applied Mathematics and Numerical Method dersine karşılık ise 4 kredilik Matematik I dersinden muaf sayıldığı ve yeni notların davacının otomasyon sistemine işlendiği, Polonya'da aldığı Bridge Structures, Soil Mechanics, Computer Graphics for Engineers ve Introductuion to Transportation Plannig isimli derslerin ise eşdeğerliliklerinin yapılmadığı, anılan kararın davacıya tebliğ edilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Hukuk devletinin temel ilkelerinden olan belirlilik ilkesi, idari düzenlemelerin hem kişiler hem de idare yönünden herhangi bir duraksamaya ve kuşkuya yer vermeyecek şekilde açık, net, anlaşılır ve uygulanabilir olmasını, ayrıca kamu otoritelerinin keyfi uygulamalarına karşı koruyucu önlem içermesini ifade etmektedir.
Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu'nun 22/12/1973 gün ve E:1968/8, K:1973/14 sayılı kararı ile, idarenin yokluk, açık hata, memurun gerçek dışı beyanı ve hilesi hallerinde süre aranmaksızın kanunsuz terfi veya intibaka dayalı ödediği meblağını her zaman geri alabileceği; belirtilen istisnalar dışında kalan hatalı ödemelerin geri alınmasının, hatalı ödemenin ilk yapıldığı tarihten başlamak üzere idari dava açma süresi içinde mümkün olduğu, bu süre geçtikten sonra geri alınamayacağı karara bağlanmıştır. Anılan karar, her ne kadar hatalı terfi ve intibaktan doğan ödemelerin geri alınmasına ilişkin ise de, bu karar ile idari işlemlerin geriye alınmasında uyulması gereken temel ilkeler ortaya konulmuş bulunduğundan, anılan kararın tüm hatalı işlemlerin idarece geri alınmasında da dikkate alınması gerekmektedir.
Dolayısıyla Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu'nun, idari işlemlerin geri alınması koşullarını da belirleyen bahsi geçen kararında açıklandığı üzere; dava açma süresi içinde, hukuka aykırı tüm işlemlerini geri almaya yetkili olan idarenin, dava açma süresi geçtikten sonra ancak, yok hükmündeki idari işlemleri ile ilgililerin gerçeğe aykırı beyanı veya hilesi nedeniyle veya açıkça hataya düşerek tesis ettiği idari işlemlerini, süre kaydı aranmaksızın geri alması mümkün bulunmaktadır.
Olayda, davacının yurtdışında almış olduğu derslerde başarı sağladığı değerlendirilerek Harran Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Yönetim Kurulunun ... tarih ve ... sayılı kararı ile öğrencisi olunan programda alması gereken derslerden ilk etapta muaf tutulduğu, bu işlemden sonra 10/03/2015 tarihinde hazırlanan MÜDEK raporu doğrultusunda yurtdışında almış olduğu derslerin içerikleri ile ilgili programdan alması gereken derslerin içeriklerinin tamamen farklı olduğu değerlendirilerek davacının otomasyon sistemine işlenerek muaf tutulduğu derslerin bir kısmının 25/03/2015 tarihli Fakülte Yönetim Kurulu kararıyla iptal edildiği görülmektedir.
Bu durumda, yukarıda aktarılan Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu kararı gereği, dava açma süresi geçtikten sonra idarenin ancak, yok hükmündeki idari işlemler ile ilgililerin gerçeğe aykırı beyanı veya hilesi nedeniyle veya açıkça hataya düşerek tesis ettiği idari işlemlerini, süre kaydı aranmaksızın geri almasının mümkün olduğu, davacının yurtdışında almış olduğu bütün derslerden muaf tutulmasına ilişkin ilk kararda herhangi bir hilesi veya gerçeğe aykırı beyanı olmadığı gibi işlemin yok hükmünde olmadığı ve idarenin de açık hatasının olmadığı görüldüğünden dava açma süresi geçtikten sonra tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davayı reddeden Mahkeme kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 31/03/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.