Danıştay 12. Daire 2021/2054 Esas 2021/1822 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/2054
Karar No : 2021/1822


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …Bakanlığı / …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Gelir İdaresi Başkanlığı, Vergi Denetim Kurulu bünyesinde geçici görevlendirme ile …olarak görev yapmakta iken işlediği fiil nedeniyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/E-(g) maddesi uyarınca "devlet memurluğundan çıkarma" cezası ile cezalandırılmasına ilişkin …tarihli ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; davacının, iş sahibinden çıkar sağlamasına yönelik fiilinin, irtikap suçu kapsamında, yüz kızartıcı ve utanç verici nitelikte olduğu kabul edilerek devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiş ise de, 657 sayılı Kanun'un 125/D-(c) maddesinde; "görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak" fiili kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiiller arasında sayıldığından, davacının iş sahiplerinden çıkar sağlamaya ilişkin fiilinin bu kapsamda değerlendirilmesi gerektiği ve işlenen fiil ile uygulanan cezanın örtüşmediği, davacı hakkında irtikap suçunu işlediği iddiası ile açılan kamu davasında beraat kararı verildiği de dikkate alındığında, 657 sayılı Kanun'un 125/D-(c) maddesi uyarınca kademe ilerlemesinin durdurulması cezası uygulanması gerekirken, fiilin irtikap suçu kapsamında değerlendirildiğinden bahisle aynı Kanun'un 125/E-(g) maddesine göre devlet memurluğundan çıkarma cezası uygulanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin 27/09/2018 tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.


Söz konusu kararın temyizde Dairemizin 02/12/2019 tarih ve E:2018/9387, K:2019/9522 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak verilen …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararında; davacı icbar suretiyle irtikap suçundan yapılan ceza yargılamasında beraat etmiş ise de, ceza mahkemesince delillerin takdiri ve suçun niteliği yönünden yapılan değerlendirmede uyulacak ilke ve kuralların, disiplin hukuku açısından uygulanan kurallardan farklı olduğu, aynı suç ile ilgili olarak verilen beraat kararının disiplin cezası uygulanmasına engel oluşturmayacağı; dava konusu işleme dayanak alınan soruşturma raporu ve ekleri incelendiğinde, davacının şikayetçi ile görev yaptığı kurumda trafo ve ekipmanlarının bakımı ve onarımı için doğrudan temin yöntemiyle yapılan alım işi için irtibat kurup tanıştığı, davacının bu alım işinde görevli olduğu, kurum ile şikayetçinin yetkilisi olduğu firma ile sözleşme imzalandıktan sonra, davacının şikayetçi S.Y.'den 1.000,00 TL para talep ettiği, bu paranın S.Y. tarafından davacıya verildiğinin davacının 20/10/2015 tarihli yazılı ifadesinde ikrar edildiği, sonradan davacının ileride kendisinin yardımına ihtiyaç duyulabileceği imajı oluşturmaya çalışarak S.Y.'den 2.000,00 TL daha para istediğinin ise, gönderilen mesaj ve elektronik postalara ait dökümlerden anlaşıldığı, tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde, davacının fiilinin, 657 sayılı Kanun'un 125/E-(g) maddesinde belirlenen memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketler kapsamında kaldığı anlaşıldığından, fiiline uygun olarak verilen disiplin cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı idarenin istinaf isteminin kabulüne, İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmiştir

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İşlenen fiilinin irtikap suçu olmadığının Ceza Mahkemesi kararıyla açıkça ortaya konulduğu ve kararın kesinleştiği, bu nedenle irtikap suçundan disiplin cezası verilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek, kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17/2. maddesi uyarınca duruşma yapılmasına gerek görülmeyerek işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Gelir İdaresi Başkanlığı, Ankara Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı'nda …olarak görev yapan davacı hakkında, S.Y. isimli kişi kişi tarafından verilen şikayet dilekçesinde yer alan, kendisinden 1.000,00 TL para aldığı, daha sonra 2.000,00 TL. daha para istediği yönündeki iddialar üzerine başlatılan disiplin soruşturması sonucunda, davacının fiilinin Türk Ceza Kanunu'nda yer alan irtikap suçu kapsamında olduğu değerlendirilerek 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/E-(g) maddesi uyarınca "devlet memurluğundan çıkarma" cezası ile cezalandırılması üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/D-(c) maddesinde; "Görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak" fiili, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiil ve haller arasında sayılmıştır.
657 sayılı Kanun'un 125/E-(g) maddesinde ise; "Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak" fiilinin devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektirdiği düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Disiplin cezaları, kamu görevlilerinin mevzuata, çalışma düzenine, hizmetin gereklerine aykırı eylemlerine karşı düzenlenen idari yaptırımlardır. Kamu hizmetlerinden sürekli uzaklaştırılabilmek gibi ağır sonuçlara kadar uzanan disiplin cezaları, ağırlığı ve önemi sebebiyle Anayasanın 38. maddesindeki suç ve cezalara ilişkin kurallara tabi tutulmuşlardır.
"Kanunsuz suç ve ceza olmaz" ilkesi uyarınca, ceza yaptırımına bağlanan her bir eylemin tanımının yapılması ve yasanın ne tür eylemleri suç sayarak yasakladığının hiçbir kuşkuya yer vermeyecek şekilde belirtilmesi gerekmektedir. Sözü edilen suç tanımlaması yapıldıktan sonra, suçun karşılığı olan cezanın ve suç sayılan eylemi gerçekleştiren kamu görevlisinin hangi disiplin kuralını ihlal ettiğinin açık bir şekilde ortaya konulması da zorunludur.
Sözkonusu eylem, mevzuatta öngörülen tanıma uymuyorsa verilen disiplin cezasının hukuka aykırı olacağı açıktır.
Gelir İdaresi Başkanlığı, Ankara Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı'nda …olarak görev yapan davacı hakkında, S.Y. isimli kişi tarafından verilen şikayet dilekçesinde yer alan, kendisinden 1.000,00 TL para aldığı, daha sonra 2.000,00 TL daha para istediği yönündeki iddialar üzerine başlatılan disiplin soruşturması sonucunda hazırlanan 25/02/2016 tarihli ve 783/2 sayılı disiplin soruşturması raporunda; davacının kurumu için yapılan trafo ve ekipmanlarının bakım ve onarımı konularında doğrudan temin yöntemiyle yapılan alımlarda görev aldığı, alım öncesi keşif ve değerlendirme ile alım sonrası işin teknik şartnameye uygun gerçekleşip gerçekleşmediği konularında teknik bilgisine başvurulduğu, şikayet dilekçesi sahibi S.Y.'nin yetkilisi olduğu firma ile davacının görev yaptığı alım sonucunda 12/02/2015 tarihinde sözleşme imzalandığı, sözleşme imzalanmasından sonra davacının görev yerinin değiştiği, ancak davacının S.Y.'ye telefon mesajları ve elektronik posta vasıtasıyla menfaat temin etmeye çalıştığı, 20/10/2015 tarihli tutanakta 1.000,00 TL'yi şikayet edenden aldığını, parayı kurumun ihtiyacı olan IP telefon ve tablet için istediğini beyan ettiği, 22/10/2015 tarihli yazılı ifadesinde ise kesinlikle para almadığını ifade ettiği, söz konusu fiilinin Türk Ceza Kanunu'nda yer alan irtikap suçu kapsamında olduğu değerlendirilerek 657 sayılı Kanun'un 125/E-(g) maddesi uyarınca devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırıldığı, öte yandan, davacı hakkında irtikap suçundan dolayı açılan kamu davası sonucunda …Ağır Ceza Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; sanığın müştekiyi arayarak maddi menfaat talep ettiğinin, ileride kendisine işi düşeceğini belirterek katılandan isteklerini mesajlar yoluyla devam ettirdiğinin CD dökümleri ve tüm dosya kapsamında sabit olduğu, ancak işin yapılmasından sonra talep edilen menfaatin irtikap suçunun sübutuna sebebiyet vermeyeceği, menfaat talebinin yerine getirilmemesi nedeniyle sanığın kamu görevini eksik ya da kötü yerine getirmesi ya da hiç yerine getirmemesi gibi bir durumun bulunmadığı, sanığın ileride kendisinin yardımına ihtiyaç duyulabileceği imajı yaratmaya çalışarak haksız bir menfaat elde etmeye çalıştığı, sanığa yüklenen fiilin kanunda suç olarak tanımlanmamış olduğu gerekçesiyle beraatine karar verildiği ve söz konusu kararın kesinleşmiş olduğu anlaşılmıştır.
Bu durumda, davacıya irtikap fiilinden dolayı devlet memurluğundan çıkarma cezası verilmiş ise de, irtikap suçunun oluşmadığının Ceza Mahkemesi kararıyla belirlendiği, davacının iş sahibinden menfaat temin etmeye yönelik fiilinin ise, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/D-(c) maddesinde belirtilen, "görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak" fiili kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, bu durumda, işlenen fiil ile uygulanan cezanın örtüşmediği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, davacının, sübut bulan fiilinin karşılığı olmayan disiplin cezası ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile mahkeme kararının kaldırılması ve davanın reddi yolunda verilen Bölge İdaresi Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamıştır.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile davanın reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesine gönderilmesine, (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere) 31/03/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.



(X) KARŞI OY :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Temyizen verilen karar üzerine yapılacak işlem" başlıklı 50. maddesinin dördüncü fıkrasında, "Danıştayın bozma kararına uyulduğu takdirde bu kararın temyiz incelemesi, bozma kararına uygunlukla sınırlı olarak yapılır." kuralına yer verilmiştir.
Bakılan olayda, Bölge İdare Mahkemesince, Danıştay Onikinci Dairesinin 02/12/2019 tarih ve E:2018/9387, K:2019/9522 sayılı bozma kararında belirtilen esaslara uyulmak suretiyle karar verildiği anlaşıldığından, 2577 sayılı Kanun'un 50. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği görüşüyle Daire kararına katılmıyoruz.