10. Hukuk Dairesi 2015/5644 E. , 2015/12802 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün davalılar işveren ve Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı vekili, davacının davalı ...ne ait Yoğun Duvar orman deposunda orman ürünleri tasnif ve istif işinde 1979 yılı Aralık ayından 2005 yılı Ekim ayı sonuna kadar kesintisiz çalıştığını, 1988 veya 1989 yılında bir yıl kadar süre ile davalı işveren tarafından sigorta bildiriminin ve prim ödemelerinin özel kişilere ihale edilerek yaptırıldığını, bu nedenle davacının 1979 yılı Aralık ayından 2005 yılı Ekim ayı sonuna kadar geçen süre zarfında hizmet akdine dayalı olarak çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasanın Geçici 7. maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasanın 79/10 maddesidir. 506 sayılı Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Yukarıdaki bilgiler ışığı altında dava konusu somut olayda, Davalı ..., davacının 2000, 2001, 2002 ve 2003 yılları arasında Yoğun Duvar ... Deporsunda istif yapımı işinde çalıştığını, bu yıllar haricinde davacının herhangi bir çalışmasının bulunmadığını, iddia etmektedir. Mahkeme dosyasında yer alan 2000, 2001, 2002 ve 2003 yıllarına ait istif işleri şartnameleri ekinde yer alan ödeme listelerinde davacının çalışmaları karşılığı vahidi fiat esasına göre ücret aldığı anlaşılmaktadır. Vahidi fiyat şeklinde ücret ödemesi yapılan, işgücünü belirli veya belirli bir zaman içinde çalıştıranın buyruğunda bulundurmak suretiyle çalışan kişinin çalışmasının hizmet akdine tabi olduğu hususu Yargıtay"ın oturmuş görüşlerindendir. Bu haliyle, davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyerinin bir kamu kuruluşuna ait olduğu ve Kamu kuruluşlarında çalışanların kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıl olduğu nazara alınarak, davalı işverene ait tüm kayıtlar celp edilerek incelenmeli, tespiti istenilen tarihlerde davacıya vahide fiyat esasına göre ödeme yapılıp yapılmadığı tespit edilmelidir. Ayrıca davacının tespiti istenilen sürelerde dava dışı işyerlerinden yapılan bildirimleri bulunduğu göz önünde bulundurularak, bu işyerleri ile davalı ... arasında yapılmış bir sözleşme bulunup bulunmadığı da yöntemince araştırılmalıdır. Uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde karar tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılar işveren ve Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı ..."ne iadesine, 25.06.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.