BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2019/359 Esas 2021/2064 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2019/359 Esas
KARAR NO: 2021/2064 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 26/04/2018
NUMARASI: 2015/214 E. - 2018/197 K.
DAVANIN KONUSU: İtirazın İptali (Fikir Ve Sanat Eseri Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 02/12/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde; Davacının meydana getirdiği, mali ve manevi haklarına sahip olduğu 8 adet hikaye kitabının mevcut olduğunu, (1-... 2-... 3-... 4-... 5-... 6- ... 7- ... 8-...) davacının bu kitapçık afiş ve kitapları ‘... adı altında set haline getirdiğini,ancak davalının,izin almaksızın set haline getirilmiş işbu eserleri basıp yayınlanarak çoğalttığını ve ayrıca www...com adlı internet sitesinde tanıtarak sipariş aldığını, tazminat alacakları için başlatılan İstanbul ... İcra Dairesi’ nin ... sayılı dosyasında davalının haksız yere itiraz ettiğini beyanla, itirazın iptaline, takibin devamına, FSEK 68 ve 70.maddeler kapsamında tazminata ayrıca borca haksız olarak itiraz edilmesi nedeniyle inkar tazminatına da hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı yetkilisi cevap dilekçesinde; davaya konu edilen eserin bütün çoğaltma, yayma, telif, yayım ve mali haklarını sözleşmelerle devraldığını, sözleşme gereğince eser sahiplerine ayrı ayrı telif ücreti ödemeleri yapıldığını, davacının kötü niyetli olduğunu, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 26.04.2018 tarihli 2015/214 E. - 2018/197 K. sayılı kararıyla; "...davaya konu kitap seti taraflar arasındaki mailler ve sözleşme hükümleri dikkate alındığında davacının izni dahilinde basıldığından sektörel uygulamaya göre de bilirkişi heyetince yayın sözleşmesine aykırı bir durum söz konusu olmadığından, davacının FSEK m.68 gereğince 3 katı tutarında tazminat talep etme şartlarının bulunmadığı, "...” isimli set içeriğindeki her bir hikayenin ve test kitabının resimli olduğu çizimlerin sahibinin dava dışı ... ve ... olduğu, setteki hikayeler ve testleri yaratanın davacı olduğu, ,13.01.2015 tarihli Sözleşmenin davacı tarafından imza edilmediği hususunda bir itirazı da bulunmadığından davacıya ödenmesi gereken bedelin bedelin 16.000 TL olduğu, takibin bu miktar için devamına,davalının davacıya sözleşme kapsamında bir ödeme yaptığına ilişkin belge sunulmadığından dolayısıyla yapılan borca itirazın haksız olduğu bu nedenle inkar tazminatı da ödemesi gerektiği" gerekçesiyle; İstanbul ...icra müdürlüğünün ... esas sayılı dosyasına davalı/borçlu tarafından yapılan itirazın iptaline, takibin 16.000 TL üzerinden devamına,fazlaya ilişkin istemin reddine, takip tutarının takdiren % 20' si üzerinden hesaplama yapılmak suretiyle 3200- TL icra inkar tazminatının davalıdan tahsil edilerek davacıya verilmesine, karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURULARI: Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; mahkemenin gerekçeli kararına izinsiz bir basımın söz konusu olmadığı yönündeki kararına itiraz ettiklerini, söz konusu maillerdeki yazar notu ve fotoğraftan setin basılması konusunda müvekkilinin açık rızasının bulunduğu sonucunun çıkarılamayacağını, kitap basılmadan önceki normal sürece ilişkin olduğunu, maillerde dava konusu olmayan 6. Kazanım değerlendirme sınavına yani başka eserlere ilişkin maillerin sunulduğunun da görüldüğünü, eserlerin müvekkili ile sözleşme yapılmadan yayınlanarak satışa sunulduğunu, FSEK 52. Madde gereğince mali haklara ilişkin tasarrufların yazılı yapılması gerektiğini, Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesinin 2016/17 E. ve 2016/656 K. Sayılı dosyasında davalı şirketin yetkilisi hakkında açılan ceza davasında, sunulan 13.01.2015 tarihli eser telif hakları ve yayım sözleşmesinde tarafların imzasının bulunmadığının tespit edildiğini, Telif Hakları Genel Müdürlüğü'ne sunulan sözleşmenin son sayfasında imza bulunduğu görülüyorsa da, imzaya itirazlarının değerlendirilmediğini, dosyaya sunulan sözleşme ile, bu sözleşmenin son sayfalarının birbirinden farklı olduğunu, dava konusu kitapların her birinin 64 sayfa olduğunu, ayrı ayrı bandrol alınması gerekirken tek bandrol alındığını, dosyaya sunulan dekontun müvekkilinin daha önce yaptığı başka işlere ilişkin olduğunu, 2.510,00 TL bedelin telif bedelinden düşülemeyeceğini, raporda telif bedelinin etiket fiyatı üzerinden %10 olarak hesaplanmasının hatalı olduğunu ve telif bedelinin FSEK 68. Madde gereğince üç katı olarak hesaplanması gerektiğini, kök ve ek rapor çelişkili olduğundan yeniden rapor alınması gerektiğini beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak, yeniden yargılama yapılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekiline gerekçeli kararın ve davacı vekilinin istinaf dilekçesinin 20 Kasım 2018 tarihinde tebliğ edildiği, davalı vekilinin 30/05/2019 tarihinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; mahkeme kararı hüküm kısmının 4. Sıra numarasında yer alan ve maddi hata sonucu karar verildiği anlaşılan "Reddedilen talep yönünden Avukatlık Ücret Tarifesi 13/2 maddesi uyarınca 800,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine" bölümünün, istinaf incelemesi neticesinde davacıdan alınarak davalıya verilmesine" şeklinde düzeltilmesini talep etmiştir. Davalı vekilinin nispi harç ve başvuru harcı yatırmadığı görülmüştür.
DELİLLER: Davacı tarafça, 24.07.2015 tarihinde davalı aleyhine İstanbul ... İcra Müdürlüğü ... E. dosyasında 20.000,00-TL Asıl Alacak için icra takibi başlatıldığı, takip dayanağının İstanbul ... Noterliği'nin ... yevmiyeli 29/05/2015 tarihli ihtarnamesi ile açıklanan tazminat olarak gösterildiği davalı vekilinin itirazı üzerine takibin durduğu anlaşılmıştır. İstanbul ... Noterliği'nin ... yevmiyeli 29/05/2015 tarihli ihtarnamesi ile davacının davalıya, davaya konu kitap setinin izin alınmadan basılıp, yayınlanması ve çoğaltılması nedeniyle, davalının hukuki ve cezai sorumluluğunun bulunduğundan bahisle ihlale son verilmesi ve 40.000 TL maddi tazminatın 5 gün içerisinde vekilin bildirilen hesabına yatırılmasının ihtar olunduğu anlaşılmıştır. İlk derece mahkemesince üç kişilik bilirkişi heyetinden alınan raporda; ...dava konusu uyuşmazlıktaki "...” isimli hikaye setinde 6 adet hikaye kitabının, test kitabı ve etkinlik kitapçığının olduğu anılan kitaplar incelendiğinde, kitapların çocuklara yönelik yazılan anlatmak istediği konuyu belli bir sistem dahilinde belirti bir üslup dahilinde anlatan, konuların ve bilgilerin sistematik bir şekilde bir araya getirildiği kitaplar olduğu, bu özellikleri İle hususiyet taşıması nedeniyle FSEK m.2 . Madde kapsamımda ilim ve edebiyat eseri olduğunu tespit ettiklerini, Davaya konu “..." isimli set içeriğindeki her bir hikayenin ve test kitabının resimli olduğu çizimlerin sahibinin dava dışı ... ve ... olduğu,setteki hikayeler ve testleri hazırlayanın davacı olarak belirtildiği, bu çerçevede davacının hikayeler ve test kitapçıklarındaki metinlerinin eser sahibi olduğunun beyan edildiği anlaşılmıştır. İlk derece mahkemesince bilirkişi heyetinden alınan ek raporda; kök rapordaki görüşlerini tekrar ettikleri, dosyaya mübrez belgelerden taraflar arasında imzalanmış yazılı bir belge bulunmuyorsa da, davalı tarafından dosyaya ibraz edilen mail yazışmalarından davaya konu set ile ilgili davalı yayınevi tarafından davacıya testlerin kontrolü için, mailler gönderildiği, ayrıca davacıya setin afişinin mail ile gönderildiği, davacıya ait olması halinde ...@gmail.com isimli e-posta hesabından da davacının 05/02/2015 tarihinde davalı yayınevine yazar notu ve fotoğrafını mail olarak gönderdiği, yine davacının 6. Hikayeyi davalıya mail ile gönderdiği dikkate alındığında davalının davaya konu kitap setini yazılı bir sözleşme bulunmamakla birlikte, davacının rızası ile bastığı, izinsiz basımın söz konusu olmadığı, FSEK 68. Madde gereğince üç kat tazminat talep edilemeyeceği,13/01/2015 tarihli sözleşmenin davacı tarafından imza edilmediği hususunda bir itiraz bulunmaması halinde, bu sözleşme çerçevesinde davacının talep edebileceği bedelin 16.000 TL olduğu beyan edilmiştir.
G E R E K Ç E: İtirazın iptali talepli davada mahkemece davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar verilmiştir. Davacı vekilinin istinaf dilekçesinde, FSEK 68. Madde gereğince üç kat tazminata hükmedilmesini talep ettiği anlaşılıyorsa da, itirazın iptali talepli davalar, icra takibine sıkı sıkıya bağlı olup, takipte istenmeyen bir tazminata/alacağa hükmedilmesi mümkün değildir. Dava dilekçesinin incelenmesinde, davacının FSEK 68. Maddesi gereğince üç kat tazminat ödenmesi ve FSEK 70/2 ve 3. Fıkralar uyarınca müvekkilinin uğradığı maddi zararlarının tazminini talep ettiği anlaşılıyorsa da, netice-i talebinde icra dosyasına davalı tarafça yapılan itirazın iptali ile inkar tazminatı talep ettiğinden takibe konu 20.000 TL tazminat talebi ile sınırlı olarak talepte bulunabileceği kanaatine varılmıştır. Davacı tarafça kitapların metin yazarı olduğunu ancak izinsiz olarak basılması nedeniyle FSEK 68. Madde gereğince tazminat talep ettiğini ileri sürmüş, mahkemece alınan bilirkişi raporunda ise taraflar arasındaki mail yazışmaları incelenerek kitabın rıza ile basıldığı sonucuna varıldığı anlaşılmıştır. Davacı tarafça yargılamada ve istinaf dilekçesinde mail yazışmalarına itiraz edilmemiş ancak yazışmaların kitabın basımından önce yazar ile yayınevi arasında yapılan mutat yazışmalar olduğu ileri sürülmüştür. Mali yazışmalarının incelenmesinde davaya konu set ile ilgili davalı yayınevi tarafından davacıya testlerin kontrolü için, mailler gönderildiği, ayrıca davacıya setin afişinin mail ile gönderildiği, ...@gmail.com isimli e-posta hesabından davacının 05/02/2015 tarihinde davalı yayınevine yazar notu ve fotoğrafını mail olarak gönderdiği ayrıca dosyaya celp edilen Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesinin 2016/17 E. ve 2016/656 K. Sayılı dosyasında verilen 13/12/2016 tarihli kararla davalı şirket yetkilisinin beraatine karar verildiği ve kararın istinaf incelemesinden geçerek 24/03/2017 tarihinde kesinleştiği, anlaşılmakla, davacının kitabın izinsiz olarak basıldığı, çoğaltıldığı ve satışa sunulduğuna ilişkin iddiasının yerinde olmadığı, davacının izninin bulunduğu, davalı tarafça mali hak devrine ilişkin yazılı sözleşme ibraz edilemiyorsa da, mail yazışmaları ve dosya kapsamındaki delillerden, bu iznin geçersizliğini ileri sürmenin MK 2. Madde gereğince hakkın kötüye kullanılması niteliğinde bulunduğu, yazılı sözleşme ibraz edilemediğinden bu izin ileriye yönelik olarak sonuç doğurmayacaksa da somut olayda davaya konu kitap yayınını hukuka uygun hale getireceği, ancak davalı tarafça ödeme yapılmadığı anlaşılmakla ve bilirkişi heyeti tarafından imzasız sözleşmedeki 16.000 TL'lık bedelin telif bedeli olarak istenebileceğine yönelik görüşleri dikkate alınarak, davanın kısmen kabulü kararının yerinde olduğu kanaatiyle, davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir. Davalı vekilinin 30/05/2019 tarihli dilekçesinin, süresinde olmadığı gibi harçta yatırılmadığından usulüne uygun olmayan başvurunun usulden reddine, karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile: 1-6100 sayılı HMK.'nın 353/1-b-1 maddesi gereğince davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ESASTAN REDDİNE, 2-6100 sayılı HMK.'nın 345. maddesi gereğince davalı vekilinin süresinde yapılmayan istinaf isteminin USULDEN REDDİNE, 2-Davacı yandan alınması gereken 59,30 TL harcın, peşin alınan 1.110,00 TL harçtan mahsubu ile 1.050,70 TL artı bakiyenin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine, 3-Davalı yandan alınması gereken 59,30 TL harçtan, peşin alınan 31,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 28,00 TL'nin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına, 4-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 5-İstinaf yargılama giderleri olarak; Davacı avansından kullanıldığı anlaşılan; 46,00 TL (posta-teb-müz) masrafının 1/2 oranında 23,00 TL'sinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine, 5-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 02/12/2021 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.