BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2019/149 Esas 2021/2051 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2019/149 Esas
KARAR NO: 2021/2051 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 30/10/2018
NUMARASI: 2017/402 E. - 2018/320 K.
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarım (Tasarımın Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 02/12/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı şirket sahibinin müvekkilinin eski çalışanı olduğunu, müvekkili adına ... numaralı çoklu tasarım belgesi bulunduğunu, davalının ... sayılı çoklu tasarım tescillerini aldığını, tasarımlardaki esaslı unsurun sünnet külotunun kap kısmı olduğunu ve tutma yerlerinin algıda değişiklik yaratmadığını, 1, 2 ve 3 nolu çoklu tasarımların birbirinin aynısı olduğundan, ... ve ... nolu tasarımların mükerrer tasarım oldukları için ayrıca hükümsüz kılınması gerektiğini ve tasarımların bilgilenmiş kullanıcı nezdinde yeni ve ayırt edici olmadığını iddia ederek, davalı adına ... sayılı çoklu tasarımın, 1, 2 ve 3 nolu tasarımlarının tümünün 6769 Sayılı Kanunun 77. Maddesine göre hükümsüzlüğünü, ayrıca davalının HMK'nın 329. Maddesi uyarınca 5.000,00 TL disiplin para cezasına çarptırılmasını talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde; hükümsüzlüğü istenilen müvekkiline ait tasarımın, davacının davaya dayanak olarak sunduğu ... numaralı tasarımından farklı olduğunu, müvekkili şirketin uzun süreden beri faaliyette olduğunu, müvekkili şirket yetkilisinin davacı şirkette çalışmasının üzerinden uzun yıllar geçtiğini, ... Ltd.Şti unvanlı ... markası ile çeşitli bebek ürünlerini ürettiği ve sektöründe tanınmış saygın firmalarından biri olduğunu, davacının sünnet külotunun yeni bir ürün olmadığını, davacının tescilinden önce başkaları tarafından kamuya sunulduğunu, yenilik ve ayırt edicilik vasfı taşımadığını, Bakırköy 1. FSHHM'nin 2016/30 Esas sayılı dosyası ile davacıya ait dava konusu ... nolu tescilli tasarımının hükümsüzlüğü davası açıldığını, müvekkili tasarımının, davacının hiçbir tescilli tasarımına tecavüz teşkil etmediğini ve bilinçli nihai tüketici tarafından karıştırılmasının mümkün olmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
MAHKEME KARARI: Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 30.10.2018 tarihli 2017/402 E. - 2018/320 K. sayılı kararıyla; "...Dosyaya ibraz edilen bilirkişi raporları, celp edilen tasarım kayıtları ve tüm deliller dikkate alındığında, somut olayda davaya konu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim itibari ile farklılıklar yarattığı ve davalı tarafa ait hükümsüzlüğü talep edilen ... sayılı tasarımın, 1, 2 ve 3 numaralı tasarım tescillerinin, başvuru tarihi olan 27/07/2015 tarihi itibariyle koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olduğu ve sunulan delillere göre hükümsüzlüğü ispat edecek bir delil ve belge de olmadığı" gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; ... ve ... nolu tasarımların ... nolu tasarım karşısında mükerrer tasarım olduklarından hükümsüz kılınması gerektiğini, dava dilekçesinde ileri sürmelerine rağmen gerek bilirkişi raporunda gerek mahkeme kararında kendi içinde mükerrer olup olmadıklarının değerlendirilmediğini, bu sebeple kararın bozulması ve ... ve ... nolu tasarımların hükümsüz kılınması gerektiğini.
-Müvekkilinin ... nolu tasarımı ile ..., ... ve ... nolu tasarımlarda kullanılan plastik şeklin birebir aynı olup tasarım bütün olarak değerlendirilse de müvekkili tasarımının, külotlardan farkının sünnet için penise yönelik koruma, havalandırma ve idrar çıkmasını sağlayan deliklere sahip bombeli bir plastik kap ihtiva etmesi olduğunu, davalının tasarımlarındaki plastiğin aynı olmasının başlı başına hükümsüzlük sebebi olduğunu, külotunun farklı olmasının veya plastik şekli ip ya da slipin tutmasının tasarım hukukunda önemi bulunmadığını, davalı şirket sahibinin müvekkilinin eski SSK'lı işçisi olup davalının tasarım başvurusunda kötü niyetli olduğunu beyanla mahkeme kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili istinaf dilekçesine cevap vermemiştir.
DELİLLER: TPMK'dan gelen kayıtlardan, ... sayılı tasarım tescil belgesinin, 09/12/2013 tarihinden itibaren 5 yıl süre ile davacı adına, ... sayılı çoklu tasarım tescil belgesinin ise 27/07/2015 tarihinden itibaren 5 yıl süre ile davalı adına tescilli olduğu anlaşılmıştır. İlk derece mahkemesince tekstil tasarımı konusunda uzman bilirkişileri Dr. Öğretim Üyesi ..., Dr. Öğretim Üyesi ..., tekstil ... ve tasarım konusunda uzman Dr. Öğretim Üyesi ...'dan alınan 09/02/2018 havale tarihli raporunda; tasarım hakkı ile korunan bir ürün ya da ürün parçasının dış görünüşü olup tasarım hukukunda ayırt edici niteliğin bir ürünün görünüm özelliklerini, diğerlerinin görünümünden ayırt eden unsurlar olduğunu, diğer tasarımların hiçbirinde bilinen külot şeklinden farklılaşılmadığını, davaya konu ürünün en nihayetinde sünnet sonrası için koruyucu özelliği bulunan bir iç çamaşırı olup, iç çamaşırın ön yüzündeki kuruyucu kısmın zorunlu olduğunu, davacının bu kısım üzerindeki faydalı model hakkının süresinin sona erdiğini, tasarımcının tasarımı geliştirme konusundaki seçenek özgürlüğü dikkate alındığında davalının davaya konu ... nolu tasarımı dosyada incelemeye konu olan diğer tasarımlardan bilgilenmiş kullanıcı gözüyle yeni ve ayırt edici nitelikte belirgin farklılıklar içerdiğini beyan etmişlerdir. Mahkemece rapora itiraz edilmesi üzerine, tekstil tasarımı konusunda uzman bilirkişileri Dr.Öğretim Üyesi ..., Dr. Öğretim Üyesi ... ve tasarım konusunda uzman Dr. Öğretim Üyesi ...'dan alınan 11/07/2018 tarihli raporda; dava konusu benzerlik ve ayırt edici nitelik yönünden değerlendirilen tasarımların “...” tasarımı olup, tasarım giysinin ön bölgesine koruyucu amaçlı konumlandırılmış öge ve bu ögenin vücut ile ilişkisini sağlayan giysiden oluştuğunu, tasarım tescilinde yer alan koruyucu ögenin geometrik yapısı ve yüzey özellikleri ile farklılaştığını ve ayırt edici nitelik kazandığını, tanımlanan bu ögenin bir tarafa doğru hafif deforme yarım elipsoid geometrik biçimde olup, elipsoid yapının merkezinde yukarıdan aşağıya doğru dikey sıralı halde üç adet elips boşluk ile bu sıranın altında üçgen biçiminde yerleşmiş daire boşluklar bulunduğunu, karşılaştırılan eski tarihli tasarımların benzer biçim, oran ve yerleşimde olduğu görüldüğünü, tasarımlar arasında bulunan farkların elipse ve daire biçimindeki boşlukların sayısı ve sıralanmasında olup bu farkın küçük ayrıntıda olup tasarımlara ayırt edici nitelik kazandırmadığını, tasarımların benzer olarak algılandığını, hükümsüzlüğü talep edilen ..., ... ve ... numaralı çoklu tasarım tescillerinde yer alan koruyucu ögenin üç tasarımda da aynı olup, vücuda farklı biçimlerde bantlar ile bağlandığını, davalı tarafa ait hükümsüzlüğü talep edilen ... sayılı tasarımın, ..., .. ve ... numaralı tasarım tescillerinin, başvuru tarihi olan 27/07/2015 tarihi itibariyle koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olduğunu beyan etmişlerdir.
G E R E K Ç E: Dava, davalı adına ... sayı ile tescilli çoklu tasarımların, hükümsüzlüğü ve davalının HMK'nın 329. Maddesi uyarınca 5.000,00 TL disiplin para cezasına çarptırılması talebiyle açılmış mahkemece davanın reddine karar verilmiştir. Davacı vekilinin istinaf dilekçesinde, davalıya ait ... ve ... nolu tasarımların, ... nolu tasarım karşısında mükerrer tasarım olduğunu bu taleplerinin bilirkişi raporu ve mahkeme kararlarında incelenmediğini, koruyucu kısmın aynı olmasının hükümsüzlük için yeterli olduğunu, vücuda bağlanan kısmın ip yada slip şeklinde olmasının önemli olmadığını ileri sürmüşse de, mahkemece alınan bilirkişi raporu ve tasarım tescillerinden, hükümsüzlüğe konu tasarımın, sünnet sonrasında kullanılan “...” tasarımı olup, tasarım giysinin ön bölgesine koruyucu amaçlı konumlandırılmış öge ve bu ögenin vücut ile ilişkisini sağlayan giysiden oluştuğu, karşılaştırılan tasarım tescillerindeki koruyucu ögelerdeki delik sayısı, konumlandırılması ve koruyucu ögenin geometrik yapısının tasarımlara farklı nitelik kazandırmadığı ancak, bu koruyucu ögenin vücut ile ilişkisini sağlayan giysi yönünden yapılan incelemede, karşılaştırılan tasarımlarda külot giysisi şeklinde olduğu ve farklılaşmadığı, davalının hükümsüzlüğü talep edilen .., ... ve ... numaralı çoklu tasarım tescillerinde yer alan koruyucu ögenin üç tasarımda da aynı olduğu ancak, vücuda farklı biçimlerde bantlar ile bağlandığı, davalı tarafa ait hükümsüzlüğü talep edilen ... sayılı tasarımın, ..., ... ve ... numaralı tasarım tescillerinin, başvuru tarihi olan 27/07/2015 tarihi itibarıyla koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olduğu, mükerrer tescil niteliği taşımadığı anlaşılmakla, davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile: 1-6100 sayılı HMK.'nın 353/1-b-1 maddesi gereğince davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ESASTAN REDDİNE, 2-Alınması gereken 59,30 TL harçtan, peşin alınan 35,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 23,40 TL eksik harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, 3-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 4-İstinaf yargılama giderleri olarak; davacı tarafça yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına, 5-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere 02/12/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.