17. Hukuk Dairesi 2013/13363 E. , 2015/9437 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Ezine Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 27/02/2013
NUMARASI : 2003/102-2013/54
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili, davalılar F.. C.., M.. C.., A.. C.. ve F.. Ö.. vekili ile davalı M.. S.. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Asıl ve birleştirilen dava davacılar vekili; davalıların sürücüsü ve işleteni olduğu araçların neden olduğu çift taraflı trafik kazasında araçta yolcu olarak bulunan O. C."in vefat ettiğini, davacıların eş ve babası olan müteveffanın desteğinden yoksun kaldıklarını ve tedavi giderleri yaptıklarını belirterek asıl davada fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davacılar için toplam 16.295,24 TL maddi tazminat ile 3.000,00 TL manevi tazminatın, birleştirilen 2003/399 esas sayılı davada davacı eş Necla için 18.500.095.869 (eski)TL, davacı Leyla için 554.545.455 (eski)TL, davacı Leman için 1.368.181.818 (eski)TL, davacı Emin için 2.596.363.635 (eski)TL destekten yoksun kalma tazminatının, birleştirilen 2011/108 esas sayılı davada davacı eş Necla için 58.886,50 TL, davacı Leyla için 603,86 TL, davacı Leman için 563,47 TL destekten yoksun kalma tazminatının kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan tahsilini talep etmiştir. Dava sırasında davalı A.. C.."ın vefat etmesi nedeniyle mirasçıları davaya dahil edilmiştir.
Davalı ve dahili davalı vekilleri davanın reddini talep etmiştir. Mahkemece; iddia, savunma, toplanan kanıtlara ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davanın kısmen kabulü ile asıl davada davacı Necla için 10.000,00 TL maddi, 500,00 TL manevi, davacı Leman için 398,83 TL maddi, 750,00 TL manevi, davacı Emin için 962,30 TL maddi, 1.000,00 TL manevi, davacı Leyla için 750,00 TL manevi tazaminatın, birleştirilen 2003/399 esas sayılı davada davacı Necla için 6.827,15 TL maddi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, birleştirilen 2011/108 esas sayılı davanın reddine, davalı ........ Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti. yönünden açılan asıl ve birleştirilen davaların husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili, davalılar F.. C.., M.. C.., A.. C.. ve F.. Ö.. vekili ile davalı M.. S.. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava, trafik kazasından kaynaklanan yaralanma sebebiyle maddi ve manevi tazminat istemine yöneliktir.
6100 Sayılı HMK"nun geçici 3/2. maddesi delaletiyle 1086 sayılı HUMK"nun 427. maddesinde öngörülen kesinlik sınırı 01.01.2013 tarihinden itibaren 1.820,00 TL’ye çıkarılmıştır.
Temyize konu kararda davanın kısmen kabulüyle asıl davada davacı Necla için 500,00 TL manevi, davacı Leman için 398,83 TL maddi, 750,00 TL manevi, davacı Emin için 962,30 TL maddi, 1.000,00 TL manevi, davacı Leyla için 750,00 TL manevi tazminata hükmedilmiştir. Davacılar arasında ihtiyari dava arkadaşlığı bulunmaktadır.
Temyize konu karar anılan yasanın yürürlüğünden sonra verildiğinden, asıl davada tüm davacılar için hükmedilen manevi tazminatlar ile davacılar Leman, Leyla ve Emin için hükmedilen maddi tazminatlar yönünden verilen kararlar miktar itibariyle davalılar yönünden kesin niteliktedir. Kesin olan kararların temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 01.06.1990 gün 3/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca Yargıtay’ca da temyiz isteminin reddine karar verilebileceğinden davalılar F.. C.., M.. C.., A.. C.. ve F.. Ö.. vekili ile davalı M.. S.. vekilinin temyiz dilekçesinin, asıl davada tüm davacılar için hükmedilen manevi tazminatlar ile davacılar Leman, Leyla ve Emin için hükmedilen maddi tazminatlara ilişkin verilen kararlar yönünden reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacılar vekili, davalılar F.. C.., M.. C.., A.. C.. ve F.. Ö.. vekili ile davalı M.. S.. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
3-6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 55. maddesinde destekten yoksun kalma zararları ile bedensel zararlar hesaplanırken kısmen veya tamamen rücu edilemeyen sosyal güvenlik ödemeleri ile ifa amacını taşımayan ödemelerin bu tür zararların belirlenmesinde gözetilemeyeceği, zarar veya tazminattan indirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Somut olayda mahkemece, davacılar lehine tazminata hükmedilirken desteğin ölümü nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından davacılara bağlanan gelir tazminattan tenzil edilmiştir. Yine Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından desteğin hak sahiplerine bağlanan gelirlerin peşin sermaye değerinin rücuu için Ezine İş Mahkemesi"nde davalılar aleyhine açıldığı iddia olunan dava dosyası celbedilmediği gibi sonucuda beklenilmemiştir. Öte yandan Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılan ödemeler tenzil edilirken davacı Emin için 3.923,93 TL peşin sermaye değerli gelir bağlanmasına karşın hükümde 2.969,35 TL olarak kabul edilmiştir.
Bu durumda mahkemece, yukarıda belirtilen yasal düzenleme gözetilerek davacılara rücuya tabi herhangi bir ödeme olup olmadığının tespit edilmesi, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından açılan rücu davasının celbedilmesi, dava neticelenmemiş ise sonucu beklenilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiştir.
4-Dava dilekçesinde davalı ...... Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti. trafik kayıtlarında araç maliki olması sebebiyle husumet yöneltilmiştir. Kazaya karışan ....... plakalı araç kazadan önce 04.03.2002 tarihinde Noter senediyle davalı ..... Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti. Tarafından davalı A.. C.."a satılmıştır. Ne var ki satış trafik kayıtlarına işlenmediğinden kaza tutanağında davalı şirket malik olarak yazılmıştır. Kazaya karışan aracın kaza tarihinden önce satıldığı hususu gerekli tesciller yapılmadığı için davacı tarafça bilinmesi mümkün değildir. Davacı tarafından resmi kayıtlara göre dava açıldığından ve satış hususu bilinmediğinden davalı...... Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti. yönünden davanın reddi nedeniyle adıgeçen davalı lehine asıl davada vekalet ücreti takdir edilmesi doğru görülmemiştir.
Birleştirilen davalar yönünden ise artık davalının cevap dilekçesi ve yargılama üzerine satış hususu davacı tarafça öğrenilmiştir. Davacı tarafça birleştirilen 2003/399 Esas ve 2011/108 Esas sayılı davalar açılırken satış hususu artık bilindiğinden birleştirilen bu davalar yönünden davanın reddi nedeniyle davalı ..... Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti. lehine vekalet ücreti verilmesi yerindedir.
5-6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 52. maddesine (818 sayılı BK 44) göre zarar gören, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş yahut tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış ise hâkim, tazminatı indirebilir veya tamamen kaldırabilir.
Somut olayda, desteğin kaza esnasında traktörün römorkunda yolcu olarak bulunduğu iddia edilmiştir. Römorklarda yolcu taşınması Karayolu Trafik Yönetmeliği"ne göre bazı özel şartlara tabidir.
Bu durumda mahkemece, davalı tarafın müterafik kusur savunması üzerinde durularak Borçlar Kanunu 44. maddesi gereğince desteğin müterafik kusurunun bulunup bulunmadığı ve tazminattan indirim yapılmasının gerekip gerekmediği hususu tartışılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken bu hususun değerlendirilmemiş olması doğru görülmemiştir.
6-Davacıların maruz kaldığı destekten yoksun kalma zararının belirlenebilmesi için desteğin son gelir durumunun net olarak belirlenmesi gerekir. Davacılar vekili, desteğin çiftçi olduğunu, çiftçilikten arta kalan zamanlarda tarım işlerinde amelelik ve inşaat işlerinde ustalık yaptığını beyan etmiştir. Tanık Hikmet Önder ise desteğin sağlığında çiftçilik ve inşaat ustalığı yaptığını, gelirinin 450,00-500,00 TL olduğunu beyan etmiştir. Hesap bilirkişisinin raporunda ise tanık beyanı esas alınarak desteğin sağlığında 475,00 TL aylık geliri olduğu kabul edilerek buna göre hesaplama yapılmıştır.
Çiftçilik ve inşaat işlerinde ustalık yaptığı iddia edilen davacının mesleğinin ve gelirinin ispatına yönelik herhangi bir yazılı delil sunulmamıştır. Tanık beyanının hangi kaynağa dayandığı anlaşılamamaktadır. Bu nedenle gelire ilişkin olarak yapılan araştırma yetersizdir. O halde, desteğin kazadan önce ne kadar gelir elde ettiğinin tespiti için mahkemece, tarafların ibraz edeceği deliller ile desteğin ilgili tarım müdürlükleri ile ziraat ve ticaret odalarından kaydı olup olmadığı, mesleğinin ne olduğu, gelire ilişkin herhangi bir sosyal güvenlik, vergi veya banka kaydının olup olmadığı, desteğin yaptığı işe dair herhangi bir meslek odası var ise emsal bir kişinin ne kadar gelir elde edeceği hususlarında araştırma yapılarak desteğin mesleği ve gerçek gelirinin tespiti ile sonucuna göre hesaplama yapılması gerekirken yetersiz araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar F.. C.., M.. C.., A.. C.. ve F.. Ö.. vekili ile davalı M.. S.. vekilinin asıl davada tüm davacılar için hükmedilen manevi tazminatlar ile davacılar Leman, Leyla ve Emin için hükmedilen maddi tazminatlara ilişkin verilen kararlar yönünden temyiz dilekçesinin reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekili, davalılar F.. C.., M.. C.., A.. C.. ve F.. Ö.. vekili ile davalı M.. S.. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (3) ve (4) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin, (5) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar F.. C.., M.. C.., A.. C.. ve F.. Ö.. vekilinin, (6) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı M.. S.. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde hükmü temyiz eden davacılara ve davalılar F.. C.., M.. C.., A.. C.., F.. Ö.. ve M.. S.."e geri verilmesine 02.07.2015 gününde oybirliği ile karar verildi.