Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, haksız ve hukuka aykırı olarak tahsil edildiği ileri sürülen 380.725 euro cezai şart alacağınının istirdatı istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davacının haksız olarak tahakkuk ettirilip ödenen cezasının iadesi ile ilgili ihtarı davalı iş sahibine 16.05.2013 tarihinde tebliğ edilmiş olup, temerrüt bu tarihte gerçekleştiğinden kabul edilen alacağın 16.05.2013 temerrüt tarihinden itibaren 3095 sayılı Yasa"nın 4/a maddesi uyarınca devlet bankalarınca euro cinsinden bir yıllık vadeli mevduat hesabına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte istirdadına karar verilmesi gerekirken, faizin temerrüde esas teşkil etmeyen yazı tarihinden başlatılması doğru olmamıştır.
Davacının temyiz itirazlarına gelince;
Davacı yüklenici, davalı iş sahibi ile imzaladığı 05.02.2008 tarihli sözleşme ile iş sahibinin ihtiyacı olan ve sözleşmenin Ek-E"sinde yer alan proforma faturada ve Ek-B"sinde yer alan tedarik edilecek ve montajı yapılacak sistemler listesinde bulunan sayıda ... sisteminin ihale dökümanı şartname ve bu sözleşmede belirlenen şartlar dalihinde tedarik ve montaj yapım işini üstlenmiştir. Sistemin teslim ve montaj yeri 4.4. maddede, teslim süresi 16. maddede düzenlenmiş olup, sisteme ait teslimat ve montaj planının Ek-C"de belirtildiği şekilde yapılacağı kararlaştırılmış, malzemenin teslim tarihleri ve montaj süresi T1-T2 aşaması adı altında ayrı ayrı belirlenmiştir.
Davalı iş sahibinin uyguladığı gecikme cezasının dayanağı sözleşmenin 4.2, 23.1, 27.7. maddeleri olup, sözleşmenin 4.2. maddesinde bu sözleşme ile temin edilecek sistemlerin, sözleşme ve eklerinde belirtilmiş her türlü detaya uygun Ek-A teknik şartname ve sözleşmenin ayrılmaz kısımlarını teşkil eden teklif mektubu, prospektüs, şema ve benzeri dökümanlarda ayrıtılı olarak belirtildiği şekilde teslim edileceği kabul edilmiştir. Sistemlerin teslim ve montaj yeri 4.4, sisteme ait her türlü cihaz ve donanımın malzemenin teslim şekli ve teslim yeri 17. maddede düzenlenmiştir. Yine gecikme cezası başlıklı 23. maddenin 1. bendinde aynen "yüklenici iş bu sözleşmenin 20. maddesinde belirtilen süre uzatım halleri ve 26. maddesinde belirtilen sözleşme kapsamında yaptırılacak iş artışlarından kaynaklanan haller hariç, malzeme teslim süresi içinde teslim edilmediği takdirde, cezalı ek süre talebi yüklenici tarafından idareye son teslim tarihinden 7 gün önce bildirmesi ve idare tarafından uygun görülmesi kaydıyla, geçen her takvim günü için idareye geciken malzeme bedelinin %0,1 (bindebir) nispetinde gecikme cezası ödeyecektir. Ancak, geciken malzeme sistemin bütünlüğünü ve performasını etkiliyor ise geciken her takvim günü için geciken malzeme yerine sözleşme bedelinin %0,1"i (bindebir) nispetinde ceza ödeyecektir. Toplam ceza tutarı hiçbir şekilde sözleşme bedelini aşamaz." şeklinde düzenleme yapılmıştır. Bunların dışında sözleşmenin 27.7. maddesinde muayene ve/veya testler sonucunda (itiraz üzerine yapılan muayene dahil) bir defaya mahsus olmak üzere sayanı kabul bulunmayan malzeme ile ilgili olarak idare tarafından tesbit edilen hata, noksanlık veya işletme kusurlarının giderilmesi için tesbit edilen bir süre yükleniciye tebliğ edilecektir. Bu sürenin son teslim tarihini aşan kısmı 23. maddede belirtilen cezaya tabi olacağı da kararlaştırılmıştır.
Sözkonusu maddeler ve tüm dosya kapsamından davacının yükümlülüğü sözleşmede belirtilen malzemeleri temin ve 20 Bota montajını yapmak olup, bunların teslim tarihleri sözleşme eklerinde ayrı ayrı belirlenmiştir. Dosya kapsamı ve hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporlarına göre davacının malzeme temin ve teslimlerini kararlaştırılan ve uzatılan süreler içerisinde yaptığı malzeme tesliminde gecikme bulunmadığı anlaşılmaktadır. Sözleşmenin 27.7, 23.1. maddelerinde açıkça şayanı kabul bulunmayan malzeme ve süresinde teslim edilmeyen malzeme için sözleşmenin imzalandığı tarihte yürürlükte bulunan 818 sayılı BK"nın 158/II. maddesinde düzenlenen ifaya ekli cezai şart kararlaştırılmıştır. Ayrı bir teslim şekil, prosedür ve süresine tabi kılınan 20 Bota montajının teslimindeki gecikme yada kabule şayan olmaması hali için kararlaştırılmış bir ceza bulunmamaktadır. Ayrıca ve açıkça kararlaştırılmadığından malzeme ile ilgili düzenlenen cezanın, montaj ve montajdaki gecikmeye uygulanması mümkün değildir.
Bu durumda mahkemece davalı iş sahibi montajdaki gecikme nedeniyle malzeme için kararlaştırılan ifaya ekli cezayı uygulamakta haklı olmadığı, malzeme teslimi de uzatılan teslim süresi içinde yapılmış olup, gecikme bulunmadığından, ihtilaf konusu olmayan ve ödenen 380.725 euro gecikme cezası alacağının 16.05.2013 temerrüt tarihinden itibaren yabancı para faizi ile birlikte davalının tahsiline karar verilmesi gerekirken yanlış değerlendirme sonucu yazılı miktar üzerinden ve temerrüde esas teşkil etmeyen tarihten faiz uygulaması başlatılarak kısmen kabul kararı verilmesi doğru olmamış, bozulması uygun görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalının diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca tarafların temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün taraflar yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 15.03.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.