Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2012/21715 Esas 2012/26068 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ:SULH HUKUK MAHKEMESİ

Dava dilekçesinde 3061 TL alacağın yasal faizi ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.Davacı idare vekili dilekçesinde, davalı çalışana 2006 – 2009 yılları arası ödenen döner sermaye üretimi teşvik primlerinin denge tazminatı ve ek ödeme tutarları ile mahsuplaştırılması sonucu fazla ödeme yapıldığının anlaşıldığını beyan ederek, fazla ödenen 3061 TL alacağın yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Mahkemece, konuyla ilgili olarak YİBK"nın 1972/6 E. - 1973/2 K. sayılı kararında idarenin iş bu davada olduğu gibi davacı olması sebebiyle adli yargıda açılmış olan davalarda dahi uyuşmazlığın çözümünde idare hukuku kurallarının uygulanması gerektiği, Danıştay İBK"nın konuyla ilgili 1968/68 E.- 1973/14 K. sayılı kararında ise idarenin haksız ödemesini yokluk, açık hata, hile ve gerçek dışı beyana dayalı ödemeler dışında kural olarak idari yargıdaki dava açma süresi içerisinde talep edebileceğinin ifade edildiği, davanın 2006-2009 yılları arasında yapılan yersiz ödemelere ilişkin olduğu, davanın açılması tarihinin 04/02/2011 olduğu, idari yargıda dava açma süresinin 60 gün olduğu, bu suretle davanın süresinde açılamadığı, Danıştay İBK"nın 1968/68 E. - 1973/14 K."da değinilen sürenin hak düşürücü nitelikte olduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Dava konusu uyuşmazlık, hatalı intibak veya hatalı terfi gibi bir şart tasarrufun sonradan idare tarafından geri alınması halinde, daha önce bu şart tasarrufa dayanılarak memura yapılmış olan fazla ödemenin sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca geri isteminin idare hukuku ilkelerine göre mümkün olup olmadığına ilişkindir.Bu Yargıtay İBK.nın İdare tarafından yapılan bütün ödemelere uygulanması halinde, idarenin haksız iktisap kurallarından hiçbir zaman yararlanamaması ve memurların yapmış oldukları bütün hatalı ödemelerin idare tarafından gerek ödeme yapılan kişilerden gerekse ödemeyi yapandan geri alamaması gibi bir sonuç doğuracağı ve bunun da idareyi işlemez duruma getireceği gerekçesiyle savunulamayacağı Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 5.12.1984 tarih 387/997 sayılı kararı ile kabul edilmiştir.
O halde; herhangi bir şart tasarrufuna dayanmayan salt hatalı ödemenin Borçlar Kanununun 61 ve devamı maddelerine göre haksız iktisap kurallarına göre her zaman istenmesi mümkündür.Somut olayda, hatalı yersiz fazladan ödeme iddiasıyla açılmış bir alacak davası söz konusudur. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, şart tasarruf (hatalı terfi ve intibak gibi) işlemlerine ilişkin olduğundan, somut olayda uygulama imkanı yoktur. Davacı idare, 60 günlük dava açma süresine bakılmaksızın, hatalı ödemeyi geri alabilecektir.Öyle ise mahkemece, bu ilke ve esaslar gözetilerek, yapılacak yargılama neticesinde işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme sonucu davanın reddine karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 18.12.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.