Mahkemesi :İş Mahkemesi
No : 2018/242-2020/386

Dava, davacının sigortalılık başlangıcının 01.04.2001 tarihine çekilmesi ve emeklilik talebinin kabul edilmemesi işleminin iptali ile 2925 sayılı Yasaya tabi sigortalılığının iptali, Tarım Bağ-Kur sigortalılığının geçerli olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
İnceleme konusu davada; davacının sigortalılık başlangıcının 01.04.2001 tarihine çekilmesi ve emeklilik talebinin kabul edilmemesine dair kurum işleminin iptali ile 2925 sayılı Yasaya tabi sigortalılığının iptaliyle Tarım Bağ-Kur sigortalılığının geçerli olduğunun tespiti talebiyle dava açtığı, mahkeme ilk kararında 2926 sayılı Yasa ile çakışan 01/03/1992 ile 31/12/1992 devresindeki 2925 sayılı Yasada geçen 150 günün iptaline, 01/03/1992 ile 27/11/2014 tarihleri arasında 2926 sayılı Tarım Bağ-Kur Sigortalısı olduğunun tespitine, 27/11/2014 tahsis talep tarihini takip eden aybaşı olan 01/12/2014 tarihiyle 4956 Kanunun 54. maddesiyle 2926 sayılı Kanuna eklenen ek madde: 3 esas alınarak 4759 sayılı Yasa ile değişik 1479 sayılı Yasanın geçici 10. maddesinin 2. fıkrasının (h) bendi uyarınca yaşlılık aylığına hak kazandığına, Tahsis talebi ile ilgili olarak 13/05/2015 tarihli kurum işleminin iptali gerektiğinin tespitine karar verdiği, Dairemizin 21.05.2018 tarihli ilamıyla davacının 21.03.2001 yılına kadar tarımsal faaliyetinin olup olmadığı, 2926 sayılı Yasaya tabi sigortalılık iradesini ortaya koyacak herhangi bir başvurusu, prim ödemesi, ürün satışı veya bu satışlardan yapılan prim tevkifatı bulunup bulunmadığı hususları ayrıntılı olarak araştırılması gerektiği yönlerinden bozulduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde, davanın kabulüne, kurumun 13/05/2015 tarihli işleminin iptaline, davacının 01/03/1992-21/03/2001 tarihleri arasında 2926 sayılı yasa kapsamında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespiti ile davacının 27/11/2014 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı almaya hak kazandığının ve bu tarihi takip eden ay başı olan 01/12/2014 tarihinden itibaren davacıya yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yargılamaya devam edilmiş ve davanın kabulüne karar verilmiş ise de yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli değildir.
09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararında da açıkça vurgulandığı üzere, bir Mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda; Mahkeme yönünden o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine bozma kararında açıklanan hukuki esaslar çerçevesinde hüküm kurmak yükümlülüğü doğar.
Dosya içerisinde bulunan bilgi ve belgelerden davacının 01.03.1992 tarihinde Tarım Bağ-Kur tescilinin yapıldığı, 01.03.1992-27.11.2014 tarihleri arasında Tarım Bağ-Kur sigortalılığının bulunduğu, 01.01.1992-31.12.1992 tarihleri arasında ise 2925 sayılı Yasaya tabi sigortalılığının olduğu, davacının 21.03.2001 tarihinde Tarım Bağ-Kurdan ilk prim ödemesini yaptığı, Kurum tarafından davacının çakışan sigortalılığı nedeniyle 01.03.1992 tarihli kaydının kapatılarak tescil tarihinin ilk prim ödeme tarihi olan 01.04.2001 tarihine çekildiği görülmektedir.
Somut dosyada yapılan araştırmada davacının tarımsal faaliyetinin olduğu yönünde tespitte bulunulmuş ise de, tarım bağ-kur sigortalılığının belirlenmesi açısından davacının kooperatif, birlik veya fabrikalara ürün satışı olup olmadığı ve bu ürün satışlarından prim tevkifatı yapılıp yapılmadığının araştırılması gerekmektedir. Bu kapsamda ilgili kooperatif, birlik, şeker Fabrikaları ile yörede bulunan diğer tarım ürünlerinin satıldığı fabrika ve işletmelerden araştırma yapılarak davacının buralara ürün satışının olup olmadığı ve bu ürün satışlarından prim tevkifatı yapılıp yapılmadığı tespit edilmeli, elde edilecek sonuca göre 21.03.2001 yılına kadar tarımsal faaliyetinin olup olmadığı değerlendirilerek hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmadan eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 20.09.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.