23. Hukuk Dairesi 2016/9561 E. , 2019/5064 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik verilen hükmün davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vekili avukat ... ile davalılardan ... vekili Av. ..."ın gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- KARAR -
Davacı vekili, davalı ..."in diğer davalı kooperatifin ortağı olduğunu, ortaklık hisselerinin 1,20"sini (bir 170 m² dükkan ile diğer dükkanın %20 hissesini) davacıya 29.750,00 TL bedel mukabilinde devrettiğini, devrin kooperatife bildirilmesine ve akabinde davacıdan 85,00 TL aidat tahsil edilmesine rağmen ortaklık kaydının yapılmadığının anlaşılması üzerine kaydın yapılması için gönderdikleri ihtara olumsuz cevap aldıklarını ileri sürerek, öncelikle ortaklığın tespiti ile dava konusu dükkanların tapu kayıtlarının iptalini ve davacı adına tescilini, mümkün olmaz ise hisse bedelinin rayiç değerinin davalılardan müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı kooperatif yetkilileri, davacının usulüne uygun ortaklık başvurusu yapmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı ... vekili, satış bedelinin iadesine hazır olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davacının usulüne uygun üyelik başvurusu bulunmadığı, davalı kooperatife ödenen bir üyelik bedeli de olmadığı, kooperatifçe üyeliğe de kabul edilmediği, satış sözleşmesinin resmi şekil şartına uyulmadan yapılması nedeniyle tarafların verdiklerini sebepsiz zenginleşme kuralları çerçevesinde iadesi gerektiği, kooperatifin bu bedelden sorumlu tutulamayacağı gerekçesiyle, davanın davalı kooperatif yönünden reddine, davalı ... yönünden kabulü ile 29.750,00 TL"nin dava tarihinden yasal faiziyle davalıdan tahsiline, diğer istemlerin reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, kooperatif ortaklığının tespiti ile tapu iptali ve tescil mümkün olmaz ise hisse bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Kooperatifler hukukunda, üyelik şartlarını taşıyanlar kooperatifçiliğin temel esaslarından biri olan “Açık kapı ilkesi” uyarınca kooperatif üyeliğine kabulü zorunlu olup yönetim kurulunun bu durumda takdir yetkisi yoktur.
Diğer yandan, kooperatiflerde üyelik ilişkisinin kurulması kooperatif yöneticilerinin gerçekleştirdikleri üyelik kaydı ile olabileceği gibi, Dairemizin yerleşik uygulamalarına göre aidat yatırma, üye ile yazışma gibi eylemlerle zımnen üyeliğin benimsenmesi yolu ile de üyelik ilişkisinin kurulması mümkündür.
Somut olayda, davalı ... tarafından kooperatif hissesinin davacıya satış suretiyle devredildiği ve bahsi geçen hususun diğer davalı kooperatife yazılı olarak bildirildiği, akabinde kooperatifçe davacıdan aidat adı altında bir kısım tahsilatlar yapıldığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, mahkemece, yukarıda yapılan saptamalar ve dosya kapsamına göre, ortak bakımından sayı sınırlaması bulunmayan davalı kooperatifin açık kapı ilkesi ve zımni üyelik koşullarına göre, davacıyı ortaklığa kabul ettiği nazara alınarak, davacının ortaklık tespitine ilişkin davasının kabulüne karar verilmesi gerekirken, soyut gerekçelerle ve dava konusu hisse devrinin, resmi şekle tabi olmadığı, yazılı şekilde yapılmasının yeterli olduğu hususu gözden kaçırılarak, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan davacı yararına takdir olunan 2.037,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalılardan alınarak, davacıya verilmesine, peşin alınan temyiz harcının talep halinde temyiz edene iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03.12.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.