Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/7081 Esas 2022/159 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, davalıya ait işyerinde 10.10.1991 tarihinden iş akdinin haksız olarak feshedildiği 10.09.2012 tarihine kadar alım satımdan sorumlu tezgahtar olarak çalıştığını, ücretinin 1.300,00 TL olduğunu, son 5 yıl yıllık izin kullandırılmadığını, haksız yere işten çıkarıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 100,00 TL kıdem, 500,00 TL ihbar tazminatı, 100,00 TL yıllık izin ücreti, 300,00 TL UGBT, 5.000,00 TL fazla mesai ücretinin faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, 29.08.2014 tarihli ıslah dilekçesi ile taleplerini kıdem tazminatı için 16.792,53 TL, ihbar tazminatı için 1.755,60 TL, yıllık izin ücreti için 3.699,30 TL, UGBT için 475,90 TL, fazla mesai ücreti için 11.138,99 TL olmak üzere toplam 33.862,32TL’ye çıkartarak, kıdem tazminatı için fesih tarihinden, diğer tazminatlar için dava tarihinden itibaren faiz talebinde bulunmuştur.
Davalı, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak, tüm tanık beyanlarının değerlendirilmesiyle iş akdinin davalı işverence haksız olarak feshedildiği kanaatine varılmış, son bilirkişi raporuna göre davacının dava ve ıslah dilekçesindeki talepleriyle bağlı kalınarak, davanın kısmen kabulüne, 16.792,53 TL kıdem, 438,90 TL ihbar, 3.699,30 TL yıllık izin, 9.610,32 TL fazla mesai, 475,90 TL UBGT çalışma ücreti olmak üzere toplam 31.016,95 TL/brüt alacağın (6000 TL'sinin 06/02/2013 dava, kalan 25.016,95 TL'sinin ise 28/08/2014 ıslah tarihlerinden itibaren yasal faiziyle birlikte) davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davacının fazlaya ilişkin isteminin ise reddine karar verilmiş; hüküm, davalı vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan, temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık 818 Sayılı BK.nun 313. ve devamı maddelerinde düzenlenen hizmet akdinden kaynaklanmakta olup, davacının 10.09.2012 tarihinde hizmet akdinin sona erdiği hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacının istemleri arasında kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai, ubgt ile yıllık izin ücretleri alacağı yer almaktadır. BK.’nun 344. maddesi’nde, "muhik sebeplerden dolayı gerek işçi gerekse iş sahibi, bir ihbara lüzum olmaksızın her vakit akdi feshedebilir. Ezcümle, ahlaka müteallik sebeplerden dolayı yahut hüsnüniyet kaideleri noktasından iki taraftan birini artık akdi icra etmemekte haklı gösteren her hal, muhik bir sebep teşkil eder. Bu gibi hallerin mevcudiyetini hakim takdir eder. Fakat işçinin kendi kusuru olmaksızın duçar olduğu nispeten kısa bir hastalığı yahut kısa müddetli bir askeri mükellefiyeti ifa etmesi, muhik sebep olarak kabul edilemez." hükmü, yine BK.’nun 345/1. maddesi’nde ise, "Muhik sebepler bir tarafın akte riayet etmemesinden ibaret olduğu taktirde, bir taraf diğer tarafa onun akit ile müstehak iken mahrum kaldığı feri menfaatler de nazara alınmak üzere, tam bir tazminat itasıyla mükellef olur." hükmü ve yine anılan maddenin 2. fıkrasında ise, "bundan başka hakim vaktinden evvel feshin mali neticelerini, hali ve mahalli adeti gözönünde tutarak taktir eder." hükmü vazedilmiştir. Maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir.(6100 sayılı HMK m.33). Davacının talep ettiği kıdem tazminatı alacağının Borçlar Kanunu’nda düzenlenmemiş olması sebebiyle, bu talebin 818 sayılı BK’nun 344 ve 345. maddelerinde yer alan haksız fesih tazminatı olarak değerlendirilmesi gerekir. Nitekim mahkemece bozma sonrası yapılan yargılamada alınan 29.03.2021 havale tarihli bilirkişi raporunda; davacının kıdem tazminatı talebine ilişkin olarak, 818 sayılı Borçlar Kanunu’nda kıdem tazminatı ile ilgili bir düzenlemeye yer verilmediği ancak aynı yasanın 345. maddesinde tazminat hükmü düzenlendiği, yasa maddesinde tam bir tazminat itasının öngörüldüğü belirtilerek, davacının toplam hizmet süresine göre talep edebileceği kıdem tazminatı tutarının 16.798,02 TL olarak hesaplandığı mütalaa edilmiştir.
Hal böyleyken Mahkemece taleple bağlı kalınarak, davacı lehine 818 sayılı BK’nun 344. ve 345. maddelerine göre hesaplanan 16.792,53 TL'ye haksız fesih tazminatı olarak hükmedilmesi gerekirken, anılan miktara kıdem tazminatı adı altında hükmedilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir. Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün düzeltilerek onanması HUMK.nun 438/7.maddesi gereğidir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hüküm fıkrasının 1. numaralı bendinde yer alan “kıdem” ibaresinin hükümden çıkartılarak yerine “haksız fesih tazminatı" ibaresinin yazılmasına, hükmün düzeltilmiş bu şekli ile ONANMASINA, 529,65 TL bakiye temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19/01/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.