Bölge Adliye
Mahkemesi : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
No : 2018/3149-2020/991

İlk Derece
Mahkemesi : İstanbul Anadolu 21. İş Mahkemesi
No : 2013/717-2018/229

Dava, hizmet tespiti ve prime esas kazanç tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince davalı Kurumun istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar verilmiştir.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı, davalı işveren nezdinde 03.11.2008-16.04.2009 tarihleri arasında en son 1.500 TL ücretle çalıştığını belirterek kuruma eksik bildirilen hizmetinin ve prime esas kazanç miktarının tespitini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalılar, davanın reddini savunmuştur.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, davanın kabulü ile davacının davalı şirkete ait 1.315.998 034 sicil numaralı işyerinde; 03/11/2008 - 31/12/2008 tarihleri arasında 58 gün ve günlük 69,84 TL kazançla, 01/01/2009 - 16/01/2009 tarihleri arasında 16 gün ve günlük 69,84 TL kazançla, 17/01/2009 - 23/02/2009 tarihleri arasında gün bildirimi yapılmaksızın günlük 69,84 TL kazançla, davacının davalı şirkete ait, 1.302.350 034 sicil numaralı işyerinde; 24/02/2009 - 16/04/2009 tarihleri arasında 51 gün ve günlük 69,84 TL kazançla, 5510 sayılı Yasa"nın 4/1-A kapsamında sigortalı sayılacak şekilde çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğu belirtilerek, davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Yasanın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
... Başkanlığı vekili, eksik inceleme ile karar verildiğini, tanık ifadelerinin işe giriş ve çıkış tarihleri konusunda net olmadığını beyanla temyiz yoluna başvurmuştur.
V- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı, 506 sayılı Kanunun 79. ve 5510 sayılı Kanunun 86. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
506 sayılı Kanunun 4. maddesinde , “sigortalıları çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler” işveren olarak tanımlanmıştır. ”Çalıştıran” olgusu, tespiti istenen sürelere ilişkin hizmet akdinin tarafı konumunda olan ve hizmet akdini düzenleyen “işvereni” ifade etmektedir. Sigortalının taraf olduğu hizmet akdinin alt işverenler tarafından düzenlenmiş olması durumunda, hizmet tespitine yönelik davanın, anılan Yasa"nın 79/10. maddesine göre, sigortalıyı fiilen çalıştıran işverenlere yöneltmesi gerekir.
Eldeki davada, davacının hizmet döküm cetvelinde talep konusu dönem içerisinde, davalı asıl işveren May Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti’nin taşeronu olarak kayıtlı 1315998 sicil numaralı Yılça İnşaat Ltd. Şti. işyerinden davacı adına hizmet bildirildiği görülmektedir.
Davalı aleyhine açılan hizmet tespiti davası, dava konusu dönemde aracı (taşeron) olan işverenlerin de hak alanını ilgilendirir. Bu karar ile davalı Kurum, (tespit kararı verildiğinde) doğacak prim ve vs. alacaklarını aracı veya asıl işverenden tahsil edecektir. Kurumun tahsilat işlemini, bu davada değerlendirme fırsatı vermek için HMK. 124. maddesi dikkate alınmak suretiyle dava konusu dönemdeki aracı işverene husumet yöneltilerek gösterecekleri bütün deliller toplandıktan sonra, yapılacak değerlendirme sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun reddine ilişkin kararı sair yönler incelenmeksizin bozulmalıdır.
SONUÇ: İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1. maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk derece Mahkemesine gönderilmesi ile kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 20.09.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.