7. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı tarafından, davalılar aleyhine 22/06/2015 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması talebi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 16/02/2021 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, Türk Medeni Kanununun 747"nci maddesi gereğince geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir.
Davacı, müşterek mülkiyet halinde paydaşı olduğu 136 ada 33 parsel sayılı taşınmaz lehine mülkiyeti davalılara ait 136 ada 34 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı tesis edilmesini talep etmiştir.
Davalılar, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile 136 ada 33 parsel sayılı taşınmaz lehine 136 ada 34 parsel sayılı taşınmaz aleyhine geçit hakkı kurulmasına karar verilmiş, hükmü, davalılardan ... ve ..."in temyiz etmesi üzerine Dairemizin 22.05.2019 günlü 2016/12751 E, 2019/4672 K sayılı kararı ile " .... Eğirdir Kadastro Müdürlüğünce gönderilen 03.07.2015 tarihli krokide 136 ada 33 parsel sayılı taşınmazın kadastral yola cephesi olduğu görülmektedir. Bu durumda davacının geçite ihtiyacı olduğundan söz edilemez. Mahkemece bu husus gözardı edilerek davacı taşınmaz lehine davalıya ait 136 ada 34 parsel sayılı taşınmaz aleyhine geçit tesis edilmesi yönünde karar verilmesi doğru görülmemiştir" gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonunda, Isparta ili, Eğirdir ilçesi, Eyüpler Köyü Yukarıada Mevkiinde bulunan 136 ada 34 sayılı parselden 12/03/2020 ve 13/01/2021 havale tarihli bilirkişi raporunda ve ek raporunda 1. alternatif olarak mavi renkte B ve C harfleri ile gösterilen yerlerden aynı mevkiideki 136 ada 33 nolu parsel lehine 3 metre eninde 138,42 metrekare yerde geçit hakkı tesisine karar verilmiştir.
Hükmü davalı ... vekili temyiz etmiştir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya içeriğine göre davalı ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davalı ... vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince;
Saptanan geçit nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenmesi gereken bedel taşınmazın niteliği gözetilerek uzman bilirkişiler aracılığı ile objektif kıstaslar esas alınarak belirlenmelidir. Bu bedel de hükümden önce depo ettirilmelidir. Hemen belirtmek gerekir ki, bedelin belirlenmesinden sonra hüküm tarihine kadar taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş veya bedel tespitinden sonra yörede taşınmazın değerini arttıracak değişiklikler meydana gelmiş olabilir. Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılması da gerekebilir.
Geçit hakkının kurulması istemli bu davada fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereği hüküm altına alınacak geçit bedelinin karar tarihine en yakın rayiç bedele göre belirlenmesi gerekmektedir.
Somut uyuşmazlıkta; 05.03.2020 tarihinde fen ve ziraat bilirkişisi refakatiyle yapılan keşif sonucunda mahkemeye ibraz edilen 12.03.2020 tarihli bilirkişi raporu ve 12.01.2021 tarihli bilirkişi ek raporunda 1. alternatif olarak belirlenen 136 ada 34 parselin 138.42 metrekarelik kısmının dava tarihi ve keşif tarihi itibari ile değerleri ayrı ayrı tespit edilmiştir. Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında karar tarihine en yakın bedel olan keşif tarihi itibariyle belirlenen 8.709,38 TL bedelin davacıdan alınarak aleyhine geçit hakkı tesis edilen 136 ada 34 parsel sayılı taşınmazın paydaşlarına tapu kaydındaki hisseleri nispetinde ödenmesine karar verilmesi gerekirken dava tarihi itibariyle belirlenen 4.663,22 TL geçit bedelinin ödenmesine karar verilmesi doğru görülmemiş; bu nedenle hükmün bozulması gerekmiş ise de; bu husus yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HUMK’nun 438/7. maddesi uyarınca hükmün düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulüne; hükmün (3) numaralı bendinin hüküm sonucundan çıkartılarak yerine "Geçit bedeli olarak belirlenen 8.709,38 TL"nin davacıdan tahsili ile aleyhine geçit hakkı tesis edilen 136 ada 34 parsel sayılı taşınmazın paydaşlarına tapu kaydındaki hisseleri nispetinde ödenmesine" ibaresinin eklenerek hükmün DEĞİŞTİRİLMİŞ ve DÜZELTİLMİŞ bu şekliyle ONANMASINA, peşin alınan harcın yatırana iadesine, 01.11.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.