Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/8418 Esas 2022/286 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK (TÜKETİCİ) MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki hakem heyeti kararına itiraz davasının mahkemece yapılan yargılaması neticesinde davanın reddine dair kesin olarak verilen hükmün Adalet Bakanlığınca kanun yararına bozulması istenilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, 27/02/2017 tarihinde ...,Ticaretten aldığı ve davalının üreticisi olduğu Arçelik Marka 2389 CNGB A+ model Bozdolabı ve 6386 model bulaşık makinesinin montajının yetkili servis tarafından 31/01/2017 tarihinde yapıldığını, her iki ürünün de garanti süresi içerisinde kapaklarındaki renk tonlarında değişiklik meydana geldiğini, bunun üzerine yetkili servisi çağırdığını, renk farklılıklarının tespit edildiğini, bozdolabının kapaklarındaki renk değişiminden dolayı ürünün yenisi ile değiştirilmesini istediğini, ancak sadece kapakların değiştirilebileceği ve ürünlerin yenisi ile değiştirilmesinin mümkün olmayacağının bildirildiğini, bunun üzerine seçimlik haklardan ayıplı malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakkını kullanmak üzere Hakem Heyetine başvuru yaptığını, ancak yapmış olduğu başvurunun da Garanti Belgesi Yönetmeliğinin 9.maddesinde belirtilen kanuni şartlarının oluşmadığı gerekçesi ile reddedildiğini, İl Hakem Heyetinin kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek Kütahya İl Tüketici Hakem Heyeti Başkanlığı’nın 24/04/2019 tarih ve 008720190001318 sayılı kararının kaldırılmasına, ayıplı malın ayıpsız misli ile değiştirilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, servis hizmet fişine göre ürünlerin teslimi ve montajının 31/01/2017 tarihinde yapıldığını, ürünlerin teslim ve montajından itibaren davacının ürünleri yaklaşık iki yıl kullandığını, bu süre içinde herhangi bir şikayeti olmadığını, yaklaşık iki yıl sonra kullanma ve ürünlerin kullanıldığı ortamdaki şartlar sebebiyle kapıların renklerinde ton farklılığı -sararma olduğunun tespit edildiğini, yetkili servisin ürünün iki kapısını da değiştirmeyi teklif ettiğini, davacının bunu kabul etmediğini, ürünlerin yenisi ile değiştirilmesinin yasal olarak mümkün olmadığını, hakem heyetinin vermiş olduğu kararın doğru olduğunu, bu kararın kaldırılması ve ürünlerin değiştirilmesine dair taleplerin usul, yasa ve garanti belgesi yönetmelik hükümlerine aykırı olduğunu savunarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, tüketicinin buzdolabının kapaklarında renk değişimi sebebiyle misli ile değişim talebinde bulunduğu, tüketicinin bu talebinin haklı olmasının satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirmemesine bağlı olduğu, kapakların değiştirilmesi yönünde teklifin tüketiciye yapıldığı hususunda anlaşmazlık olmadığı, kapakların değişmesiyle de malın kullanılması mümkün hale gelebileceği, hayatın olağan akışına göre ürünlerin kapaklarının değiştirilmesi yerine misli ile değişimin satıcı, üretici için aşırı külfet getireceği, üretici için misli ile değiştirmenin orantısız olduğunun açık olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Adalet Bakanlığının 25/11/2021 tarihli yazısında; davalı tarafından satılan ürünlerden buzdolabında ayıp bulunmadığı, ancak kapılarında kullanım ve ortam şartlarına bağlı olarak renk tonu farklılığı olduğu belirtilmesi karşısında, mahkemece bu konuda bilirkişi incelemesi yaptırılıp, ürünün ayıplı olup olmadığı, renk tonu farklılığının satıcı hatasından kaynaklanıp kaynaklanmadığı, satış sözleşmesinden sonra tüketici kullanım hatası bulunup bulunmadığı hususları belirlenmeden, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı bulunduğu ileri sürülerek; kararın, 6100 sayılı HMK’nın 363 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca kanun yararına bozulması talep edilmiştir.
Dava; davacının davalıdan satın aldığı buzdolabı ve bulaşık makinasının kapılarındaki renk değişimleri nedeniyle ayıpsız misli ile değişimi talebini içeren hakem heyeti başvurusunun reddine dair tüketici hakem heyeti kararının iptali ve malın ayıpsız misli ile değişimi istemine ilişkindir.
6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun 11/1. maddesinde tüketicinin malın ayıplı olduğunun anlaşılması halinde kullanabileceği seçimlik hakları sıralanmış ve tüketicinin bu seçimlik haklarından birini kullanabileceği, satıcının ise tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlü olduğu kabul edilmiştir. 11/2. maddesinde ise; ''Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir. Bu fıkradaki hakların yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur.'' denilerek üreticiye karşı kullanılabilecek seçimlik haklar gösterilmiştir.
HMK 266. maddesi hükmüne göre, çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren konularda bilirkişi oy ve görüşünün alınması zorunludur. Genel hayat tecrübesi ve kültürünün sonucu olarak herkes gibi hakimin de bildiği konularda bilirkişi dinlenmesine karar verilemeyeceği gibi, hakimlik mesleğinin gereği olarak hakimin hukuki bilgisi ile çözümleyebileceği konularda da bilirkişi dinlenemez. Her halde seçilecek bilirkişinin mesleği itibarıyla konunun uzmanı olması gerekir.
HMK'nın 281. maddesinde, tarafların, bilirkişi raporunda eksik gördükleri hususların bilirkişiye tamamlattırılmasını, belirsizlik gösteren hususlar hakkında ise bilirkişinin açıklama yapmasının sağlanmasını veya yeni bilirkişi atanmasını mahkemeden talep edebilecekleri; mahkemenin, bilirkişi raporundaki eksiklik yahut belirsizliğin tamamlanması veya açıklığa kavuşturulmasını sağlamak için, bilirkişiden ek rapor alabileceği; ayrıca gerçeğin ortaya çıkması için gerekli görürse, yeni görevlendireceği bilirkişi aracılığıyla, tekrar inceleme de yaptırabileceği açıklanmıştır.
Yukarıdaki açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde; davacının davalıdan satın aldığı, 27.02.2017 tarihinde düzenlenen faturaya konu buzdolabının 31.01.2017 tarihinde yetkili servis tarafından montajının yapıldığı, garanti belgesine göre garanti süresinin 3 yıl olduğu, davacının renk değişimi şikayeti ile 17.12.2018 tarihinde yetkili servise başvurduğu, 19.12.2018 tarihli servis formunda kapılarda sararmanın tespit edildiği ve davacının
misli ile değişim talebinin kabul görmediği, bunun üzerine davacının 18.01.2019 tarihinde tüketici hakem heyetine başvurduğu anlaşılmaktadır. Öncelikle buzdolabının kapağında meydana gelen sararma-renk değişiminin gizli ve üretim kaynaklı ayıp niteliğinde olup olmadığı ve yine söz konusu renk değişimi-sararma konusunda garanti yönetmeliği ve davalı tarafından verilen garanti belgesi hükümlerinin de değerlendirilmesi ve misli ile değişim gerekip gerekmediği tespit edilerek taraf, mahkeme ve Yargıtay denetimine açık ve yeterli bilirkişi raporu alınarak, alınan rapora göre de 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un 11/2. ve 11/3. maddeleri de gözetilmek suretiyle sonucuna uygun karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olduğu anlaşıldığından Adalet Bakanlığının bu yöne ilişen kanun yararına temyiz talebinin kabulü gerekir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle Adalet Bakanlığının HMK'nın 363 üncü maddesinin birinci fıkrasına dayalı kanun yararına temyiz talebinin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA, aynı maddenin üçüncü fıkrası uyarınca gereği yapılmak üzere bozma kararının bir örneğinin ve dava dosyasının Adalet Bakanlığına gönderilmesine, 24/01/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.